Artroskopowa operacja więzadła krzyżowego przedniego

Więzadło krzyżowe przednie (ACL - Anterior Cruciate Ligament) to jedno z dwóch krzyżujących się więzadeł wewnątrzstawowych. Średnia jego długość wynosi 38 mm, natomiast szerokość 11 mm. Jest strukturą przymocowaną do kości udowej w jej boczno - tylnym wcięciu i biegnie ku przodowi i dołowi przyczepiając się do środkowej, międzykłykciowej części kości piszczelowej.  Pełni ono istotną funkcję w biomechanice stawu kolanowego warunkując jego stabilność i właściwe funkcjonowanie kolana:

• przeciwdziała wysuwaniu się podudzia do przodu w stosunku do kości udowej,
• stabilizuje staw kolanowy w płaszczyźnie strzałkowej (zgięcia i wyprostu),
• ogranicza rotację podudzia,
• warunkuje odpowiednie działanie łąkotek oraz chrząstek.

Ortopeda, dr W. Zarzycki pisze, że wytrzymałość zdrowego więzadła krzyżowego na rozciąganie wynosi 1641 N, a w prawidłowych warunkach włókna ACL mogą wydłużyć się o 10 - 25 % względem swojej początkowej długości. Więzadło to ulega uszkodzeniu wielokrotnie częściej od więzadła krzyżowego tylnego. Ponad 90% uszkodzeń więzadeł krzyżowych stanowią więzadła krzyżowe przednie.

Przyczyny uszkodzeń więzadła w kolanie

Dysfunkcja ACL pojawia się przede wszystkim po urazie skrętnym lub bezpośrednim kolana. Jest ono wywołane na skutek działania dużych sił na staw ze względu na spore dźwignie jakimi są podudzie oraz udo. Najczęściej do dysfunkcji dochodzi podczas aktywności sportowej, a najbardziej narażoną grupą osób są piłkarze, koszykarze, narciarze i tenisiści.  

Jakie objawy towarzyszą uszkodzeniu więzadeł?

W momencie powstania urazu może być wyczuwalny, a czasami słyszalny trzask oraz chwilowe przemieszczenie. Podstawowe objawy uszkodzenia więzadła to: uciekanie i przeskakiwanie kolana w czasie wykonywania niektórych ruchów, obrzęk oraz ból. Należy podkreślić, że większość zaburzeń w obrębie ACL polega na wyraźnym jego wydłużeniu, przez co ograniczona zostaje jego funkcja. Rzadziej, natomiast dochodzi do całkowitego przerwania ciągłości tego więzadła. Niestety, raz zerwane więzadło krzyżowe przednie nigdy nie ulega wygojeniu.

Leczenie zachowawcze jest wskazane tylko w przypadku małej niestabilności oraz u starszych osób lub wtedy, gdy leczenie operacyjne jest za dużym obciążeniem dla organizmu pacjenta. W tych przypadkach stosuje się specjalne stabilizatory oraz wprowadza ćwiczenia wzmacniające mięśnie, które są pomocne w utrzymaniu stabilności stawu.

Kiedy warto rozważyć artroskopię w przypadku uszkodzenia więzadła?

Skutecznym leczeniem z wyboru jest przeprowadzenie artroskopowej operacji więzadła krzyżowego przedniego. Sceptycy zastanawiali się czy operacja jest konieczna, skoro pacjenci potrafią funkcjonować kilka lat bez sprawnego ACL. Jednak, prowadzący liczne szkolenia ortopeda - S. Mazurkiewicz uważa, że niepodjęcie leczenia często doprowadza do narastania niestabilności, uszkodzeń łąkotek oraz zmian zwyrodnieniowych stawu kolanowego. Brytyjski chirurg ortopeda S. Karmani zaznacza, że jedynie 14 % osób leczonych zachowawczo, wraca do pełnej aktywności.

Leczenie uszkodzeń więzadła krzyżowego przedniego - artroskopowa rekonstrukcja jako skuteczna metoda

Artroskopowa rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego polega na operacyjnym umieszczeniu przeszczepu w miejsce uszkodzonego wcześniej więzadła. Najczęściej korzysta się z przeszczepów takich jak:

• przeszczep autogeniczny (z więzadła rzepki lub mięśni zginaczy)
• przeszczep allogeniczny (od zmarłego dawcy z banku tkanek)
• przeszczep sztuczny ( np.: implant Neoligamnts JawelACL).

Umieszczenie przeszczepu poprzedza ogólna artroskopia kolana, mająca na celu zdiagnozowanie uszkodzenia więzadła i usunięcie jego fragmentów  oraz wyleczenie współwystępujących obrażeń wewnątrzstawowych.  Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu dokręgowym lub ogólnym. 

Artroskopowa rekonstrukcja więzadła - jak może pomóc w leczeniu kontuzji kolana?

Artroskopowa operacja więzadła krzyżowego przedniego ma wiele zalet. Jest to zabieg mało inwazyjny, pozostaje po nim bardzo mała blizna pooperacyjna, po zabiegu następuje krótki czas hospitalizacji (już w 3 - 5 dobie pacjent zostaje wypisany do domu) i możliwość szybkiego wdrożenia czynności rehabilitacyjnych (już pierwszego dnia po zabiegu rozpoczyna się wczesna mobilizacja).

Jest to zabieg bezpieczny, jednak w niektórych przypadkach mogą pojawić się powikłania, np.: uszkodzenie naczyń krwionośnych oraz nerwów okolicy kolana, krwawienie do stawu, zakrzepica żył kończyny dolnej lub infekcja.

Ortopeda - traumatolog B. Frańczuk twierdzi, że pełną aktywność fizyczną pacjenci odzyskują już po 6 miesiącach, jednak, jak zaznacza, potrzebna jest do tego odpowiednio przeprowadzona rehabilitacja. Zabieg artroskopii i rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego refundowany jest przez Narodowy Fundusz Zdrowia, aczkolwiek czas oczekiwania na operację może trwać kilka miesięcy.

Artroskopowa rekonstrukcja ACL - cena zabiegu

W prywatnych klinikach ortopedycznych cena zabiegu artroskopowego leczenia więzadła krzyżowego przedniego wynosi: ArtroMedical (Bełchatów) 7000 - 9000 zł, szpital Avimed (Katowice) 3500 zł (plus koszty implantu) lub Dom Lekarski (Szczecin) ok. 9000 zł.