Niepłodność - aspekt psychologiczny

W ostatnich latach problem niepłodności znacznie się nasilił. Ze zgromadzonych informacji na podstawie danych o osobach zgłaszających się po pomoc wynika, że obecnie co piąta para zmaga się z tym problemem. Przyczyny i konsekwencje niepłodności obejmują sferę społeczną, somatyczną oraz w ogromnym stopniu także psychologiczną człowieka.

Problemy psychologiczne mogą być konsekwencją niepłodności. Mogą też leżeć u jej podłoża. W przypadku kiedy badania nie wskazują przyczyn somatycznych, mówimy o niepłodności wywołanej czynnikami psychologicznymi.

Kiedy rozpoznajemy niepłodność?

Niepłodność diagnozuje się zwykle po roku do dwóch lat regularnego pożycia bez użycia środków antykoncepcyjnych, podczas którego nie dochodzi do zapłodnienia. Przeważnie przyczyn niepłodności upatruje się w dysfunkcjach fizjologicznych. Często okazuje się jednak, że kluczową rolę odgrywa aspekt psychologiczny. Psychogenne podłoże niepłodności występuje u około 25% małżeństw.

Stres a starania o dziecko

Istotne znaczenie podczas starań o dziecko odgrywa stres i przemęczenie. Przeciążenie obowiązkami oraz napięcia nie sprzyjają życiu seksualnemu i często są czynnikiem zakłócającym prawidłowe funkcjonowanie organizmu na wielu płaszczyznach.

Czynnikiem zakłócającym mogą być także niekonstruktywne lub częste konflikty między partnerami. Podobnie różnego rodzaju kryzysy życiowe, które obciążają psychikę. Sytuacje wywołujące napięcie wpływają na gospodarkę hormonalną kobiet utrudniając tym samym zajście w ciążę.  U mężczyzn mogą wpływać niekorzystnie na jakość życia płciowego oraz chęć i gotowość do współżycia.

Napięcie może towarzyszyć także samym staraniom o dziecko, oczekiwaniu na zajście w ciąże. Im większe oczekiwanie i nadzieja, ty większe napięcie z nim związane. W związku z tym samo staranie i oczekiwanie może paradoksalnie przeszkadzać w osiągnięciu celu.

Kolejnymi czynnikami, związanymi z psychiką ale manifestującymi się także w ciele są zaburzenia oraz choroby psychiczne.
Depresja praktycznie uniemożliwia poczęcie dziecka. W chorobie tej zaburzone zostają podstawowe funkcje życiowe także związane z rozmnażaniem. Chory unika zbliżeń z partnerem, jego hormony nie pracują prawidłowo, przez większość czasu doświadcza uczucia lęku i przygnębienia.

Zaburzenia i stany lękowe są również częstą przyczyną trudności w staraniu się o dziecko. Organizm człowieka z podwyższonym poziomem lęku jest przygotowany do walki lub ucieczki. To stan gotowości pojawiający się w momencie poczucia zagrożenia. Ta mobilizacja fizjologiczna i psychologiczna nastawiona jest na obronę podczas gdy poczęciu dziecka dużo bardziej sprzyjają spokój i relaks lub przynajmniej stan bardziej neutralny.

Niepłodność i zdrowie psychiczne - dlaczego Twoje samopoczucie ma znaczenie

Z drugiej strony niepłodność odbija się także znacząco na psychice małżonków. Partnerzy nie są na nią przygotowani. Większość ludzi myśli o sobie jako o osobach potencjalnie zdolnych do powiększenia rodziny bez dodatkowego wsparcia i ingerencji. Sama informacja diagnozująca w kierunku niepłodności często jest źródłem cierpienia dla starającej się o potomstwo pary. Wiele osób dotkniętych tym problemem nie wie jak reagować na pytania ze strony otoczenia oraz informacje o ciążach wśród znajomych. Dodatkowo osoby te zmagają się z poczuciem winy, frustracją oraz ogromną presją społeczną.

Po około dwóch latach bezowocnych starań często dochodzi do znacznego obniżenia nastroju. Reakcja depresyjna lub subdepresja spowodowana niepłodnością jest kolejnym czynnikiem utrudniającym osiągnięcie celu. Wsparcie psychiczne podczas procesu leczenia fizjologicznego jest elementem wspomagającym kurację.

Zdrowie psychiczne odgrywa bardzo ważną rolę w procesie starania się o dziecko. Jeśli u któregoś z małżonków występują dysfunkcje psychiczne, leczenie ich będzie kluczowe. W przypadku zbyt dużego poziomu stresu, poprawa kondycji psychicznej wpływa na poprawę funkcjonowania organizmu. Obniżenie poziomu napięcia znacznie zwiększa szanse na zajście w ciąże oraz wpływa korzystnie na jakość życia seksualnego. Istotną rolę pełnią też poczucie bezpieczeństwa oraz zaufanie do partnera. Bliska i udana relacja w związku bardzo pomaga w pokonywaniu trudności.

Jak zwalczyć stres i zwiększyć szanse na poczęcie dziecka?

Radzenie sobie ze stresem i jego redukcja jest kluczowe dla par starających się o dziecko, zwłaszcza gdy napotykają na trudności związane z niepłodnością. Zarówno techniki relaksacyjne, jak i wsparcie psychologiczne mogą znacząco wpłynąć na poprawę jakości życia i zwiększenie szans na poczęcie.

Metody redukcji stresu i techniki relaksacyjne

W dzisiejszym zabieganym świecie, gdzie stres stał się naszym codziennym towarzyszem, znalezienie skutecznych metod na jego redukcję jest niezbędne, szczególnie dla par pragnących powiększyć rodzinę. Techniki relaksacyjne, takie jak medytacja mindfulness, joga czy techniki głębokiego oddychania, mogą znacznie pomóc w obniżeniu poziomu stresu.

• Medytacja mindfulness pomaga skupić się na teraźniejszości i zaakceptować swoje myśli i uczucia bez oceniania ich, co przyczynia się do obniżenia napięcia.
• Joga, łącząca w sobie praktyki fizyczne i medytacyjne, nie tylko wzmacnia ciało, ale również uspokaja umysł, promując stan wewnętrznego spokoju.
• Techniki głębokiego oddychania, takie jak oddychanie brzuszne, mogą być stosowane w dowolnym miejscu i czasie, zapewniając szybką ulgę w stresujących sytuacjach.

Wsparcie psychologiczne i terapia dla par niepłodnych

Dla wielu par proces leczenia niepłodności jest emocjonalną huśtawką, która może prowadzić do napięć w związku i pogorszenia samopoczucia. W takich sytuacjach wsparcie psychologiczne staje się nieocenione. Skorzystanie z pomocy specjalisty, takiego jak psychoterapeuta lub psycholog specjalizujący się w problematyce niepłodności, może zapewnić parom przestrzeń do wyrażenia swoich obaw, uczuć i nadziei. Terapia par może również pomóc w komunikacji i zrozumieniu siebie nawzajem w tym trudnym okresie, co z kolei może wzmacniać relację i pomagać w konstruktywnym radzeniu sobie ze stresem.

Znaczenie holistycznego podejścia

W procesie starania się o dziecko, równie ważne, co dbanie o zdrowie fizyczne, jest zadbanie o równowagę emocjonalną i psychiczną. Pary niepłodne, które przyjmują holistyczne podejście, łącząc techniki relaksacyjne z profesjonalnym wsparciem psychologicznym, często doświadczają większej harmonii i spokoju w swoim dążeniu do rodzicielstwa.

Pamiętając o powyższych metodach i zaleceniach, pary mogą znaleźć ulgę w stresie i zwiększyć swoje szanse na poczęcie, jednocześnie dbając o swoje zdrowie psychiczne i jakość życia.