Niewydolność żylna miednicy - co to jest i jakie są jej przyczyny?

Niewydolność żylna miednicy jest problemem analogicznym do tej występującej w obrębie kończyn dolnych i zasadniczo jest spowodowana upośledzeniem przepływu krwi przez naczynia żylne, które ulegają następnie patologicznemu poszerzeniu i stają się miejscem zastoju krwi. Pierwsze wzmianki na temat tego schorzenia pochodzą z połowy lat 50-tych XIX wieku. 

Jakie są przyczyny rozwoju niewydolności żylnej miednicy?

Najczęściej niewydolność żylna pojawia się w okresie ciąży i ulega stopniowemu nasileniu wraz z każdą kolejną. Ciąża jest w tym wypadku jednak najczęściej mechanizmem jedynie wyzwalającym ujawnienie się choroby - za bezpośrednią przyczynę niewydolności żylnej miednicy uważa się bowiem wrodzony brak zastawek żylnych bądź też ich nieprawidłową funkcję. Zastawki są to struktury, obecne w naczyniach żylnych, które zapobiegają cofaniu się krwi i ułatwiają jej powrót w kierunku prawej komory serca. W przypadku braku bądź niewydolności zastawek krew zaczyna zalegać w naczyniach, doprowadzając do ich poszerzenia. Za niewydolność żylną miednicy najczęściej odpowiada wadliwy mechanizm funkcjonowania zastawek żyły jajnikowych. 

W okresie ciąży ilość krwi, zaopatrującej macicę, wzrasta, w związku z czym rośnie również obciążenie zastawek miednicznych naczyń żylnych - jednocześnie rosnący w macicy płód dodatkowo wywiera nacisk na żyły i w ten sposób mechanicznie utrudnia odpływ krwi. Współistnienie tych czynników doprowadza do powstania poszerzeń w obrębie naczyń żylnych, gdzie może gromadzić się krew, a stan ten ulega utrwaleniu wraz z kolejnymi miesiącami trwania ciąży. Każda kolejna ciąża doprowadzać może do stałego pogarszania stanu objętych procesem chorobowym naczyń żylnych. Fachowo, stan ten określa się jako zespół biernego przekrwienia miednicy, w skrócie PSC (ang. pelvic congestion syndrome).  

Jak objawia się niewydolność żylna miednicy?

Przewlekłe bóle, występujące w obrębie miednicy, są zjawiskiem dość powszechnym wśród kobiet. Do niedawna tego typu dolegliwości - którym nie towarzyszyły dodatkowo inne objawy czy też nieprawidłowości w badaniu przedmiotowym - uznawane były przez wielu specjalistów za stan niewymagający leczenia. Obecnie wiadomo, że za występowaniem przewlekłego bólu w obrębie miednicy stoi często właśnie niewydolność żylna, a sam problem nie powinien być bagatelizowany. Ból o charakterze przewlekłym to zwykle ból tępy, trudny do zlokalizowania w jednym miejscu i ciągły, czyli obecny nieprzerwanie od co najmniej 6 miesięcy. Ból ten może być najdotkliwiej odczuwany w dole brzucha, jednak może też promieniować do okolic kości krzyżowej. Dość charakterystyczne jest nasilenie dolegliwości w czasie krwawienia menstruacyjnego oraz w trakcie bądź bezpośrednio po odbyciu stosunku płciowego. 

Wśród objawów, które można zaobserwować gołym okiem, warto wymienić obecność charakterystycznych, poskręcanych naczyń żylnych w obrębie krocza i sromu lub też zlokalizowanych w okolicach odbytu. Żylaki mogą także rozciągać się na przyśrodkowe powierzchnie ud. Może się zdarzyć, że żylaki są jedynym objawem niewydolności żylnej miednicy i nie towarzyszą im żadne dolegliwości bólowe - zwykle świadczy to o mniejszym zaawansowaniu tego schorzenia. 

Nowoczesne zabiegi, dostępne dzięki znacznemu postępowi w technologii radiologii interwencyjnej, umożliwiają leczenie niewydolności żylnej miednicy w sposób możliwie najmniej inwazyjny w porównaniu do tradycyjnych operacji. Aby jednak takie postępowanie było możliwe, konieczne jest odpowiednio wczesne rozpoczęcie diagnostyki i postawienie prawidłowego rozpoznania.