Przepukliną (łac. hernia) określa się stan patologicznego przemieszczenia się narządów jamy brzusznej lub ich fragmentów (np. pętli jelitowych, otrzewnej). Wyróżnia się co najmniej kilka postaci tego problemu: u pacjentów rozpoznawane mogą być m.in. przepukliny pępkowe, udowe czy pachwinowe. Schorzenia z tej grupy pojawiają się już w trakcie życia (wtedy określane są jako nabyte), jednak bywają one również wrodzone. Przepukliny u dzieci różnią się wieloma cechami od tych, które występują u osób dorosłych, a różnice te dotyczą zarówno czynników ryzyka, jak i postępowania terapeutycznego w przypadku zdiagnozowania problemu.
Przepukliny brzuszne u dzieci - wrodzony problem
Podanie dokładnej częstości występowania przepuklin brzusznych u dzieci jest niemożliwe, ponieważ zmienia się ona w zależności od tego, jaką grupę pacjentów poddaje się ocenie. Nie ma jednak wątpliwości co do tego, że skala problemu jest większa w przypadku dzieci urodzonych przedwcześnie.
Leczenie przepukliny u dzieci
Opisywane aspekty mają bardzo istotne znaczenie dla przebiegu klinicznego przepuklin brzusznych u dzieci. Otóż w momencie, gdy na skutek rozwoju dziecka obecne wcześniej ubytki w ścianie jamie brzusznej ulegną zamknięciu, część przepuklin może samoistnie przemijać. Taką sytuację obserwuje się m.in. w przypadku przepukliny pępkowej u dzieci, dlatego nie zaleca się leczenia tej dolegliwości od razu po jej rozpoznaniu. Jeżeli problem nie wiąże się z przykrymi objawami, możliwe jest czekanie i baczne obserwowanie przepukliny. W większości przypadków, przepuklina pępkowa zanika przed ukończeniem przez dziecko 2. roku życia.
Operacja przepukliny pępkowej
Niestety nie każdy mały pacjent z przepukliną uniknie operacji. Leczenie zabiegowe potrzebne będzie dzieciom, u których problem nie zniknie po ukończeniu przez nie 4-5 lat. Operacje czasami stanowią jedyną metodę leczenia przepuklin - tak jest w przypadku przepuklin pachwinowych, które nie cofają się samoistnie. Nawet jeżeli operacja zostanie odroczona, dziecko i tak powinno być regularnie badane przez lekarza. Rodzice również powinni się mieć na baczności, bo istniejąca u dziecka przepuklina może podlegać uwięźnięciu, które zaliczane jest do stanów zagrożenia życia. Zjawisko to polega na zablokowaniu dopływu krwi do zawartości worka przepuklinowego, przez co dochodzi do niedokrwienia znajdujących się w nim narządów - a to grozi wystąpieniem ich martwicy. Objawami, sugerującymi uwięźnięcie są m.in. gorączka, znaczny ból brzucha czy zaczerwienienie skóry oraz obrzęk w okolicy przepukliny. Pojawienie się tego rodzaju dolegliwości powinno skłonić rodziców dziecka do zasięgnięcia pilnej konsultacji lekarskiej.
Podane powyżej informacje mogą wzbudzać lęk u rodziców, podkreślić należy jednak pewien istotny aspekt: nie wszystkie przepukliny brzuszne są groźne. Każda z nich powinna jednak zostać oceniona przez lekarza, dlatego zauważenie jakichkolwiek uwypukleń w obrębie jamy brzusznej dziecka (szczególnie pojawiających się podczas kaszlu lub płaczu) powinno skłonić rodziców do odwiedzenia specjalisty.
Źródła:
- Andre Hebra, "Pediatric Hernias" (www.researchgate.net), Medscape Reference
- Ahmed Abdelghaffar Helal, "Inguinal Hernia in Infancy and Children" (www.researchgate.net), Hernia