Co to jest in vitro?

In vitro to metoda leczenia niepłodności, którą rozumie się jako brak ciąży przy regularnym współżyciu, bez stosowania antykoncepcji, przez co najmniej 12 miesięcy. Pojęcie to pochodzi z łaciny, a jego dokładne znaczenie to „w szkle”. Co istotne, dotyczy ono różnych laboratoryjnych procedur pozaustrojowych, a w tym także niezwiązanych z reprodukcją – w przeciwieństwie do metod in vivo, czyli w żywym organizmie.

Ze względu więc na możliwe rozbieżności w interpretowaniu zjawisk in vitro dla określenia zapłodnienia pozaustrojowego stosuje się nierzadko angielski skrót IVF.

 Czy wiesz, że: Termin in vitro odnosi się do rozmaitych procedur pozaustrojowych, również tych, które nie mają żadnego związku z reprodukcją.

Na czym polega in vitro?

Zabieg in vitro polega na doprowadzeniu do połączenia plemnika pochodzącego od mężczyzny z żeńską komórką jajową w warunkach laboratoryjnych. Jego celem jest utworzenie zarodka – co, jak już zostało wspomniane, odbywa się poza żeńskim układem rozrodczym – i jego przeniesienie do jamy macicy. W ten sposób ma dojść do planowanego zapłodnienia, czyli do powstania ciąży. W procesie tym następuje między innymi ocena zarodków pod względem ich zdolności rozwojowych. Służy to wyborowi takiego zarodka, który daje największe szanse na zapłodnienie.

Metody zapłodnienia in vitro:

In vitro – przebieg

Transfer in vitro składa się z kilku kluczowych etapów, do których, w zależności od zastosowanej metody zapłodnienia pozaustrojowego, należy:

  • pozyskanie gamet męskich i żeńskich,
  • doprowadzenie gamet do zdolności zapłodnienia,
  • połączenie oocytu z plemnikiem – za pomocą klasycznego IVF lub za pomocą mikroiniekcji plemnika, do cytoplazmy oocytu,
  • rozpoczęcie wytwarzania zarodków,
  • przeniesienie zarodka do jamy macicy pacjentki,
  • zapłodnienie, czyli wytworzenie się materiału genetycznego nowopowstałego organizmu – co jest jednoznacznym objawem udanego transferu in vitro.

Dzieci z in vitro

Po zagnieżdżeniu się zarodka w jamie macicy dochodzi do powstania zygoty zawierającej materiał genetyczny pochodzący zarówno od matki (z oocytu), jak i ojca (z plemnika). Zygota dzieli się na blastomery, które są totipotencjalnymi komórkami macierzystymi – przy czym każda z takich komórek zawiera odpowiedni gatunkowo i osobniczo zestaw chromosomów oraz wykazuje zdolność do rozwoju w następnych organizmach, a także do przekształcania się w każdy rodzaj komórek. Oznacza to, że zarodek jest biologicznie osobnikiem swojego gatunku i ma większe możliwości rozwojowe niż płód, noworodek czy nawet dojrzały organizm.

Przygotowanie do in vitro

Zanim jednak dojdzie do zapłodnienia in vitro, a przynajmniej prób uzyskania ciąży, niezbędne jest odpowiednie przygotowanie się pary do planowanego transferu. Przed przystąpieniem do procedury należy przeprowadzić w szczególności uprzednio zaplanowaną diagnostykę – u obojga partnerów. Celem jest wówczas identyfikacja przyczyn niepłodności oraz dopasowanie odpowiedniej metody jej leczenia. Diagnostyka ma też duże znaczenie ze względu na bezpieczeństwo kobiety oraz jej przyszłej ciąży. Przy czym dzieli się ją na badania wstępne i wymagane. W ramach wstępnych badań kobieta wykonuje cytologię oraz ocenę stężenia AMH, FSH, TSH i prolaktyny. Mężczyzna natomiast bada swoje nasienie.

Ważne: Dopiero po badaniach wstępnych, w przypadku niestwierdzenia przeciwwskazań na tym etapie do rozpoczęcia procedury in vitro, para przechodzi do realizacji badań obligatoryjnych.

Jakie badania przed in vitro?

Badania przed in vitro dla kobiet:

  • badanie APTT,
  • badanie przeciwciał anty-HBc,
  • badanie przeciwciał anty-HCV,
  • badanie VDRL (WR)p,
  • badanie stężenia poziomu glukozy we krwi,
  • badanie przeciwciał przeciwko cytomegalii w klasie IgG i IgM,
  • morfologia krwi,
  • badanie grupy krwi,
  • badanie przeciwciał anty-HIV 1,2,
  • badanie przeciwciał przeciwko różyczce w klasie IgG i IgM,
  • badanie antygenu HBs,
  • badanie stężenia sodu we krwi,
  • badanie stężenia potasu we krwi,
  • badanie przeciwciał przeciwko toxoplazmozie w klasie IgG i IgM,
  • ocena stopnia czystości pochwy,
  • wymaz kanału szyjki macicy w kierunku Chlamydia Trachomatis metodą PCR.

Dodatkowe badania dla kobiet:

  • badanie kariotypu,
  • wymaz w kierunku ureaplazma i mykoplazma z kanału szyjki macicy,
  • posiew ogólny z kanału szyjki macicy,
  • USG piersi.
  • Badania przed in vitro dla mężczyzn:
  • badanie grupy krwi,
  • badanie przeciwciał anty-HCV,
  • badanie antygenu HBs,
  • badanie VDRL (WR),
  • badanie przeciwciał anty-HBc,
  • badanie przeciwciał anty-HIV 1,2,
  • badanie przeciwciał przeciwko cytomegalii w klasie IgG i IgM.

Badania dodatkowe dla mężczyzn:

  • badanie kariotypu,
  • ocena mutacji CFTR,
  • test SCD,
  • test HBA,
  • badanie stężenia poziomu estradiolu,
  • badanie stężenia poziomu TSH,
  • badanie nasienia metodą MSOME,
  • badanie stężenia poziomu LH,
  • badanie stężenia poziomu testosteronu,
  • badanie stężenia poziomu FSH,
  • badanie stężenia poziomu prolaktyny,
  • wymaz z cewki moczowej w kierunku Chlamydia Trachomatis metodą PCR.

Przeciwwskazania do in vitro

Wśród zdrowotnych przeciwwskazań do zastosowania procedury in vitro mieści się między innymi wiek pacjentki. W przypadku kobiet po 40. roku życia znacznie maleje liczba i jakość komórek jajowych. Zapłodnienie pozaustrojowe może być wówczas nieskuteczne, a nawet zagrażające zdrowiu pacjentki. Innym przeciwwskazaniem do wdrożenia tej popularnej metody są schorzenia przewlekłe, takie jak cukrzyca, nadciśnienie, a także choroby autoimmunologiczne i nowotworowe, które zwiększają ryzyko powikłań wdrożonego leczenia. Co istotne, choroby te mogą także przyczynić się do niedonoszenia ciąży w przypadku zapłodnienia. Są to natomiast tylko wybrane sytuacje, w których odradza się przeprowadzenie transferu in vitro.

Wybrane przeciwwskazania do in vitro:

  • cukrzyca,
  • nadciśnienie,
  • nadwaga i otyłość,
  • mięśniaki macicy,
  • polipy macicy,
  • przekroczenie przez pacjentkę 40. roku życia,
  • wady rozwojowe macicy,
  • choroby przenoszone drogą płciową,
  • choroby autoimmunologiczne,
  • choroby nowotworowe,
  • depresja,
  • nerwice,
  • fobie.

Uzyskanie ciąży metodą in vitro nie jest więc dostępne dla każdej pary. Taka metoda proponowana jest w szczególności tym partnerom, u których zidentyfikowano jedno z typowych wskazań do jej wdrożenia. Zaleca się ją między innymi w przypadku niedrożności jajowodów, endometriozy, niskiej jakości nasienia u mężczyzn, a także wtedy, kiedy inne metody leczenia niepłodności nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Choć nawet w takich okolicznościach metoda in vitro może nie stanowić dla pary opcji wyboru, na przykład na skutek poglądów partnerów. Wybierane są wówczas inne metody leczenia niepłodności, takie jak na przykład naprotechnologia.

In vitro – wady i zalety

Skuteczność in vitro jest stosunkowo wysoka, co stanowi niewątpliwie główną zaletę zapłodnienia pozaustrojowego. Dzięki niej pary bezskutecznie starające się potomstwo zyskują realną szansę na powiększenie swojej rodziny. Z tym że uzyskanie ciąży metodą in vitro jest dość kosztowne, przez co nie każda para może sobie pozwolić na skorzystanie ze wsparcia kliniki specjalizującej się w realizacji takiej procedury. Istotne w tym kontekście jest również to, że nie każdy transfer in vitro kończy się sukcesem. Istnieje szereg przyczyn, przez które nie dochodzi ostatecznie do zapłodnienia. Zalicza się do nich między innymi niezdiagnozowane wcześniej choroby czy zaburzenia o charakterze immunologicznym. Pary mają natomiast szansę na uzyskanie ciąży już po pierwszym zabiegu.

Uwaga: Szanse na udane in vitro przy endometriozie jest podobnie wysokie jak w przypadku innych chorób czy zaburzeń stanowiących wskazanie do rozpoczęcia leczenia tego typu.

Ile kosztuje in vitro?

Dokładny koszt in vitro jest bezpośrednio uzależniony od kliniki, w której przeprowadzana jest procedura zapłodnienia pozaustrojowego. Pary, które decydują się na tę metodę, najczęściej muszą ponieść wydatek na poziomie ok. 10–12 tysięcy złotych. Przy czym cena in vitro rozpoczyna się już od ok. 4300 zł, na co wpływ ma w szczególności proponowana forma zapłodnienia – do wyboru jest między innymi metoda IMSI oraz metoda ICSI. W celu zapoznania się z dokładnym cennikiem związanym z transferem in vitro warto skontaktować się z wybraną placówką realizującą takie zabiegi.

Czy in vitro jest refundowane?

W Polsce istnieje możliwość skorzystania z refundacji in vitro. Wynika to w szczególności z programów, które obowiązują w wybranych miastach, gminach i województwach. Przełomem w kontekście finansowania opisywanej metody mają być niewątpliwie zmiany w prawie krajowym planowane na połowę 2024 roku.

FAQ, czyli najczęstsze pytania o operacje plastyczne powiek

Umów wizytę!

Jeśli Ty także chcesz poddać się leczeniu in vitro, nie wahaj się dłużej - skontaktuj się z nami. Nasz doradca bezpłatnie przedstawi Ci pełną ofertę spośród 1 klinik w Polsce wraz ze szczegółowymi cenami. Pomoże również w umówieniu wizyty konsultacyjnej u wybranego specjalisty na dogodny termin.

Źródła:

  • Chu K.Y., Patel P., Ramasamy R., "Consideration of gender differences in infertility evaluation", Current Opinion in Urology, 29(3), 267–271, 2019
  • Gawinek J., Naworska B., "Zapłodnienie in vitro jedną z metod leczenia niepłodności w Polsce", Problemy Pielęgniarstwa tom 22, 99–106, 2014
  • Laudański P., "Niepłodność", PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2019
  • Łukaszuk K., Kozioł K., Jakiel G. i in., "Diagnostyka i leczenie niepłodności — rekomendacje Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii (PTMRiE) oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGP)", Ginekologia i Perinatologia Praktyczna
  • Sygut M., "In vitro pod lupą", Menadżer Zdrowia, 8 (9), 46-48, 50-52, 2008