Metody leczenia szczeliny odbytu

Szczelina odbytu to nieprzyjemna i wstydliwa dolegliwość proktologiczna, o nie do końca wyjaśnionym mechanizmie powstawania. Zmiany w większości goją się samoistnie, jeżeli jednak tak się nie stanie, konieczna będzie interwencja lekarza. Współczesna medycyna dysponuje szerokim arsenałem środków do walki z tym problemem, począwszy od terapii zachowawczej i farmakologicznej, poprzez zastrzyki z botoksu, na zabiegach chirurgicznych kończąc.

Data publikacji
Czas czytania
2 min.

Szczelina odbytu (łac. fissura, ang. anal fissure) to inaczej bolesne, linijne rozdarcie anodermy - wyściółki końcowej części kanału odbytu. Zwykle ma ono długość kilku milimetrów i sięga od brzegu odbytu do tzw. kresy grzebieniowej (linia ułożonych naprzemiennie wewnątrz odbytu brodawek i zatok). Obecność szczeliny objawia się najczęściej bólem, pieczeniem i szczypaniem odbytu, pojawiającym się w trakcie i po oddaniu stolca. Niekiedy towarzyszą temu skąpe krwawienia podczas oddawania stolca (ślady krwi na popierze toaletowym). 

Wśród czynników etiologicznych powstawania szczeliny odbytu wymienia się najczęściej mikrourazy okolicy kanału odbytu, spowodowane zazwyczaj twardymi masami kałowymi, powstającymi w przebiegu przewlekłych zaparć (nieodpowiednia dieta z małą ilością błonnika). U pacjentów obserwuje się również zwiększone napięcie mięśnia zwieracza wewnętrznego, co skutkuje upośledzonym przepływem krwi i utrudnionym gojeniem się rany. Rozpoznania i potwierdzenia schorzenia dokonuje się poprzez obejrzenie odbytu we wzierniku oraz badanie per rectum (palcem). Zmiany w większości przypadków goją się samoistnie, jeżeli jednak dolegliwości utrzymują się ponad sześć tygodni, mamy do czynienia z tzw. odmianą przewlekłą szczeliny odbytu.

Jakie są nieinwazyjne sposoby leczenia szczeliny odbytu?

Podstawowa terapia w początkowej fazie choroby sprowadza się głównie do leczenia zachowawczego i farmakologicznego, mającego za zadanie przede wszystkim eliminację zaparć - nasiadówki, środki przeczyszczające, leki przeciwbólowe, stosowanie maści antybiotykowych i środków, zmniejszających napięcie mięśnia zwieracza wewnętrznego odbytu. Badania kliniczne wykazały m.in. skuteczność 0,2% maści nitroglicerynowej – zawarty w niej tlenek azotu (NO) jest czynnikiem, wywołującym odwracalną relaksację wewnętrznego zwieracza odbytu i w efekcie inicjującym procesy gojenia szczeliny. Podobne efekty może dać także doustne stosowanie blokerów kanału wapniowego - w niektórych przypadkach można łączyć obie metody.

Kolejnym etapem może być leczenie miejscowe, polegające na ostrzyknięciu wewnętrznego zwieracza odbytu toksyną botulinową (botoksem) po obu stronach szczeliny odbytu w celu jego długotrwałego rozluźnienia. Zabieg jest w pełni bezpieczny, o znikomej ilości powikłań w porównaniu do innych środków rozkurczowych. U około 7% chorych możliwe jest wystąpienie okresowego, nieznacznego nietrzymania gazów. Skuteczność terapii szczeliny odbytu z zastosowaniem toksyny botulinowej szacowana jest na ok. 75-90% w okresie dwóch miesięcy po przeprowadzeniu zabiegu.

Operacyjne usunięcie szczeliny odbytu

Jeżeli terapia zachowawcza nie przyniosła oczekiwanych rezultatów, pacjent kwalifikowany jest do zabiegu chirurgicznego. Operacja szczeliny odbytu polega na wycięciu szczeliny wraz z powiększoną brodawką wewnątrz odbytu i przerosłym fałdem skórnym na zewnątrz. W przypadku dużego napięcia zwieracza wewnętrznego odbytu, chirurg dokonuje przecięcia mięśnia, co pozwala na szybsze zagojenie się rany. Ranę wewnątrz odbytu zaszywa się, pozostawiając kilkumilimetrowy odcinek na zewnątrz odbytu nie zeszyty. Okres gojenia trwa kilka tygodni, co wymaga regularnej zmiany opatrunków w celu uniknięcia powstania ropnia w przypadku rozwoju zakażenia w ranie. Odsetek operacji, zakończonych powodzeniem jest bardzo wysoki i wynosi ok. 97-98% w okresie 5 lat po zabiegu.

Inne przydatne linki


Komentarze (0)

Komentarze (0)

Akcja
Krok
odyl
Hej,
zaczekaj!
Masz szansę wygrać rower!
Zadbaj o zdrowie. Dołącz do akcji Krokodyl!
Leczenie szczeliny odbytu

Wybierz miasto, aby znaleźć placówkę

Wpisz zabieg, miejscowość, klinikę lub lekarza…