Jak działa kinesiotaping?

Twórcą metody kinesiotaping jest japoński fizjoterapeuta i chiropraktyk dr Kenzo Kase. Doktor Kase w 1973 r. rozpoczął prace nad plastrami i metodą ich aplikacji. Plastry miały wspomagać pracę mięśni i stawów, nie ograniczając ich zakresu ruchu oraz działać korzystnie na układ limfatyczny. W 1975 r. dr Kenzo Kase, wprowadził do świata sportu i fizjoterapii Kinesio Tex® - elastyczne, oddychające, hipoalergiczne i przylepne plastry.

Początkowo metoda ta była stosowana głównie wśród lekarzy i terapeutów w Japonii. Światową popularność zaczęła zdobywać od roku 1988 i Olimpiady w Seulu, na której japońscy sportowcy korzystali z dobrodziejstwa kinesiology tape’ów. W celu zapewnienia ciągłej pracy nad udoskonalaniem plastrów dr Kase założył Międzynarodowe Stowarzyszenie Kinesio Taping’u, które współpracuje z uczelniami w pracy nad badaniami klinicznymi działania plastrów oraz prowadzi międzynarodowe szkolenia z zakresu popularyzowania metody Kinesiology Taping.

Oryginalne plastry to Kinesio Tex® opatentowane przez dr Kenzo Kase. Dotąd powstało wiele firm, które bazują na działaniu plastrów Kinesio Tex®. W zależności od upodobań pacjenta można znaleźć wiele kolorów i wzorów plastrów, które często są eksponowane i dopasowywane np. do stroju.

Kinesio Tape – właściwości i zalety

Plastry Kinesio charakteryzują się tym, że są elastyczne, wodoodporne i przepuszczają powietrze. Dzięki temu można je nosić przez kilka dni bez ryzyka podrażnienia skóry. Powierzchnia klejąca reaguje na ciepło ciała, co zapewnia lepsze przyleganie do skóry i trwałość aplikacji. Ważnym elementem jest brak lateksu, co minimalizuje ryzyko reakcji alergicznych.

Obecnie dostępne są także nowe generacje plastrów, które różnią się strukturą włókien i stopniem elastyczności. Pozwala to na jeszcze bardziej precyzyjne dopasowanie ich do potrzeb pacjenta, np. w sporcie wyczynowym, rehabilitacji pooperacyjnej czy w terapii bólu przewlekłego.

Jak działa kinesiotaping?

Różnica między standardowymi plastrami sportowymi, a plastrami Kinesio Tex® jest taka, że te pierwsze ograniczają zakres ruchu, zazwyczaj nie przepuszczają powietrza, nie wspomagają pracy powięzi oraz niekiedy hamują proces gojenia uszkodzonej tkanki.

Natomiast plastry Kinesio Taping stworzone są z wysokiej jakości bawełny oraz z wrażliwej na ciepło akrylowej, hipoalergicznej powierzchni klejącej, opracowanej w technologii Finger Print, która odzwierciedla linie papilarne człowieka i zbliżona jest do właściwości ludzkiej skóry. Plastry Kinesio nie zawierają lateksu. Przepuszczają powietrze i wodę, a więc pozwalają skórze oddychać. Są wodoodporne, dzięki czemu nie odklejają się po kąpieli ani w trakcie uprawiania sportu, kiedy skóra się poci.

Nazwa Kinesiology Taping pochodzi od łacińskiego słowa Kinesiologia, czyli nauka o ruchu ciała człowieka. Nalepione plastry Kinesio współgrają z ciałem pacjenta 24 godziny na dobę, nie ograniczając jego ruchów. Już po kilkunastu minutach od aplikacji pacjent nie czuje, że ma je na sobie. Fenomen działania plastrów polega na tym, że pacjent niemal od razu po aplikacji czuje poprawę.

Z działania plastrów Kinesio korzystają sportowcy (stanowią ok.15-20% użytkowników), kobiety w ciąży, osoby po zabiegach operacyjnych, po urazach, z obrzękami limfatycznymi, z głębokimi bliznami oraz osoby narzekające na ból różnych okolic ciała. Należy jednak pamiętać, że jest to tylko dodatek do właściwej terapii.

Plastrowanie dynamiczne – technika

Kinesiology Taping, czyli plastrowanie dynamiczne, wykonywane jest przez fizjoterapeutę, który ukończył specjalistyczny kurs oraz posiada szeroką wiedzę o anatomii i funkcjonowaniu ciała człowieka. W zależności od celu jaki terapeuta chce osiągnąć, może wykorzystać jedną z sześciu technik aplikacji plastrów.

Różnią się one sposobem cięcia plastra, jego naciągnięciem oraz rozciągnięciem powierzchni skóry (często w trakcie aplikacji pacjent proszony jest o wykonanie ruchu). Po odpowiednim nalepieniu plastra i powrocie do pozycji neutralnej na plastrze powinny pojawić się fałdki na powierzchni skóry, dzięki którym plaster delikatnie unosi skórę właściwą nad powięzią. Wpływa to na regulowanie napięcia mięśniowo-powięziowego, mikrokrążenie limfy oraz zmniejszenie nacisku na receptory bólowe.

Prawidłowo nalepiony plaster

• Aktywuje przepływ limfy, więc wspomaga wchłanianie krwiaków, obrzęków i zastoin oraz zmniejsza stany zapalne

• Zmniejsza lub redukuje ból przez działanie na receptory bólu (ciałka Ruffiniego) i aktywację endogennego systemu znieczulania

• Koryguje ustawienie oraz pracę stawów

• Zwiększa zakres ruchu mięśni i stawów

• Wspomaga pracę mięśnia, ułatwiając wykonanie ruchu

W najnowszych badaniach klinicznych podkreśla się, że skuteczność kinesiotapingu jest największa, gdy jest on elementem zintegrowanego procesu rehabilitacji. Oznacza to, że najlepsze efekty osiąga się łącząc plastrowanie dynamiczne z ćwiczeniami terapeutycznymi, masażem tkanek miękkich czy terapią manualną.

Zastosowanie plastrów Kinesio Tape

Plastry Kinesio Tape mają nieograniczone działanie. Można je stosować niemal w każdej dolegliwości i schorzeniu zdrowotnym. Zawsze przed aplikacją fizjoterapeuta przeprowadza z pacjentem wywiad oraz testy funkcjonalne wraz z oceną układu mieśniowo-powięziowego i badaniem przesuwalności tkanek. Po aplikacji plastrów pacjent funkcjonuje z nimi przez 3-5 dni.

Plastrowanie dynamiczne stosowane jest m.in.: w ograniczeniach ruchu stawów i mięśni, w bólach kręgosłupa, w niestabilności stawów, w stanach zapalnych (np. zapalenie ścięgna Achillesa), w zespołach przeciążeniowych (np. kolano skoczka, kolano biegacza), w naderwaniach mięśni, ścięgien i więzadeł, w wadach postawy (np. skoliozy), w obrzękach limfatycznych i krwiakach pooperacyjnych oraz w porażeniach neurologicznych. Plastry Kinesio są nawet stosowane u kobiet w ciąży jako profilaktyka tworzenia się rozstępów i terapia zmniejszająca bóle kręgosłupa oraz u kobiet karmiących – odpowiednia aplikacja plastrów wspomaga laktację.

Coraz częściej kinesiotaping stosowany jest także w pediatrii, m.in. u dzieci z wadami postawy czy zaburzeniami napięcia mięśniowego. Terapia ta zyskuje popularność ze względu na swoją bezbolesność i bezpieczeństwo, a także możliwość stosowania w dłuższej perspektywie bez negatywnych skutków ubocznych.

Szczególnie dużą popularność plastrowanie dynamiczne zdobyło w sporcie, gdzie jest stosowane zarówno w leczeniu kontuzji, jak i w profilaktyce przeciążeń. Sportowcy wykorzystują je w celu zmniejszenia ryzyka urazów, poprawy propriocepcji oraz utrzymania ciągłości treningowej. W rehabilitacji natomiast kinesiotaping pełni funkcję wspierającą i utrwalającą efekty pracy terapeuty.

Badania i skuteczność metody

Jak dotąd nie ma prac badawczych negujących pozytywne działanie plastrów kinesiotaping. Jednak należy pamiętać, że plastrowanie dynamiczne jest jedynie dodatkiem do właściwej terapii prowadzonej przez fizjoterapeutę czy lekarza i nigdy nie powinno zastąpić całego procesu leczenia. Kinesio Taping bardzo często stosowane jest na zakończenie terapii w danym dniu, co pomaga utrzymać uzyskany stan poprawy do następnej wizyty.

W literaturze naukowej pojawia się coraz więcej systematycznych przeglądów i metaanaliz, które analizują skuteczność kinesiotapingu w różnych jednostkach chorobowych. Wyniki sugerują, że metoda ta może znacząco zmniejszać odczuwanie bólu i poprawiać funkcję ruchową, szczególnie w połączeniu z ćwiczeniami rehabilitacyjnymi. Podkreśla się jednak, że jej działanie ma charakter wspomagający, a nie zastępujący tradycyjne leczenie.