Czym jest staw biodrowy?

Staw biodrowy jest jedną z części ciała, które odpowiadają za utrzymanie go w pozycji pionowej. To właśnie dzięki niemu możemy swobodnie poruszać się na dwóch nogach - wszystko przez to, że posiada on szeroki zakres ruchu i porusza się w trzech płaszczyznach - poprzecznej, strzałkowej i czołowej. Nic dziwnego, że ból biodra przeszkadza w codziennym funkcjonowaniu i znacząco utrudnia wykonywanie czasem nawet najprostszych czynności.

Podobnie jak w przypadku praktycznie każdej dolegliwości, wczesne rozpoznanie przyczyny jej występowania i szybkie wdrożenie leczenia dają nadzieję na szybki powrót do zdrowia, a w tym przypadku, także sprawności fizycznej. Właśnie dlatego tak ważne jest zgłoszenie się do ortopedy jak najszybciej po zaobserwowaniu u siebie jakichkolwiek niepokojących objawów ze strony stawu biodrowego.

Dolegliwości ze strony biodra

Ból w okolicy stawu biodrowego może być objawem zapalenia stawu, choroby zwyrodnieniowej, złamania czy nadmiernego przeciążenia. Z powodu tych przypadłości cierpią szczególnie osoby starsze, jednak w grupie ryzyka znajdują się także osoby otyłe oraz aktywne fizycznie, które nie wykonują ćwiczeń prawidłowo lub się przetrenowują.

Sam ból może promieniować do pośladka, a nawet do kolana. Aby postawić odpowiednią diagnozę, lekarz musi zatem przeprowadzić nie tylko badanie fizykalne, ale też badania obrazowe. Do tych, wykonywanych rutynowo, zaliczamy przede wszystkim RTG i rezonans magnetyczny miednicy, rzadziej tomografię komputerową.
Warto wiedzieć: Ból stawu biodrowego nie zawsze oznacza schorzenie tej okolicy. Może on pojawić się także m.in. w przebiegu zmian zwyrodnieniowych kości udowej, nadwyrężenia mięśni i więzadeł, ucisku nerwów obwodowych czy rwy kulszowej.

Leczenie stawu biodrowego

Terapia, jaką zaproponuje ortopeda, jest uzależniona od rodzaju oraz stopnia zaawansowania schorzenia. Pacjentom często zaleca się rehabilitację. Na liście często stosowanych zabiegów znajdują się m.in.:

  • laseroterapia
  • terapia ultradźwiękami
  • krioterapia
  • pole magnetyczne

Specjaliści zalecają także odpoczynek, odciążenie stawu biodrowego oraz rezygnację z cięższych ćwiczeń fizycznych. Aby uśmierzyć ból, stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne i przeciwbólowe - doustnie w postaci tabletek oraz miejscowo w formie maści i kremów.

Jeśli leczenie zachowawcze nie poprawi znacząco stanu pacjenta, wówczas konieczna może okazać się operacja biodra. Najpopularniejszym zabiegiem wykonywanym w tym obrębie jest endoprotezoplastyka stawu biodrowego. Polega on na zastąpieniu objętego procesem chorobowym stawu, specjalnie dobraną dla danego pacjenta protezą.

Endoprotezoplastyka - operacja na biodro

Endoprotezoplastyka to, innymi słowy, wszczepienie protezy stawu biodrowego. Zabieg przeprowadza się u pacjentów cierpiących z powodu zmian zwyrodnieniowych, które mogą pojawić się wraz z wiekiem, w wyniku przeciążenia stawu, przebytych złamań lub choroby reumatoidalnej. Endoproteza, czyli sztuczny staw, jest dla nich często szansą na uniknięcie trwałego inwalidztwa. O tym, jakiego rodzaju proteza zostanie wszczepiona, decyduje przede wszystkim wiek i stan kości chorego, choć pod uwagę bierze się także ewentualne choroby współistniejące oraz poziom aktywności fizycznej.

Endoprotezoplastykę stawu biodrowego wykonuje się zwykle w znieczuleniu podpajęczynówkowym. Zabieg można przeprowadzić z dwóch różnych dostępów. Po dotarciu do stawu, chirurg odcina zniszczoną głowę kości udowej, po czym w tak przygotowane miejsce wbija lub wkleja trzpień endoprotezy. Kolejny krok to nałożenie na nią głowy endoprotezy. Przed zakończeniem tej operacji na biodro chirurg musi jeszcze usunąć zniszczoną powierzchnię panewki kości biodrowej, aby móc umieścić w niej panewkę sztuczną. Gdy specjalista upewni się, że wszystkie elementy do siebie pasują, zabieg może przejść w fazę końcową, czyli zszycie zrobionych uprzednio cięć.

Rehabilitacja po operacji biodra rozpoczyna się już następnego dnia po zabiegu. Obejmuje ona ćwiczenia indywidualne z rehabilitantem, który pomaga pacjentowi podczas pierwszej pionizacji, uczy poruszać się o kulach oraz uczy pacjenta jak samodzielnie wykonywać ćwiczenia po operacji biodra. W miarę ustępowania bólu, stają się one coraz bardziej zaawansowane. Nie zmienia to jednak faktu, że w pierwszych tygodniach po zabiegu konieczne jest oszczędzanie stawu biodrowego. Pacjent nie może leżeć na operowanym boku, zakładać nogi na nogę czy wchodzić do wanny. Warto natomiast spacerować, a z czasem także pływać.

Mimo iż endoprotezoplastyka stawu biodrowego uważana jest za bezpieczną procedurą, niesie ona ze sobą ryzyko wystąpienia pewnych powikłań. Zaliczamy do nich przede wszystkim zakrzepicę, zesztywnienie w obrębie stawu czy rozwój infekcji. Przestrzeganie zaleceń lekarskich pozwala zminimalizować ryzyko pojawienia się takich dolegliwości.

Artroskopia stawu biodrowego

Artroskopia to zabieg, który wykonuje się po rozpoznaniu zespołu trzaskającego biodra, zwanego potocznie biodrem tancerza. Dolegliwości charakterystyczne dla tego schorzenia to wyczuwalne przeskakiwanie i tarcie w okolicy stawu biodrowego, do którego dochodzi podczas wykonywania określonych ruchów - zwykle zgięcia i wyprostu.

Czy wiesz, że: Trzaskające biodro to dysfunkcja nie samego stawu biodrowego, a otaczających go tkanek miękkich. Schorzenie spowodowane jest zatem tarciem struktur miękkich o struktury kostne.

Artroskopia (wziernikowanie) stawu biodrowego to zabieg mniej inwazyjny od klasycznej operacji biodra. Pacjent nie musi pozostawać po niej długo w szpitalu, lepszy jest także efekt kosmetyczny, a to za sprawą możliwości wykonania mniejszego cięcia. Celem zabiegu jest “uwolnienie” mięśnia biodrowo-lędźwiowego, który ociera się o struktury kostne stawu biodrowego. Podczas procedury chirurg robi kilka małych nacięć na skórze, przez które wprowadza do stawu narzędzia i kamerę. Następnie dokonuje się naprawy widocznych uszkodzeń, usuwa niepożądane tkanki i płucze staw.

Rehabilitacja po artroskopii zaczyna się tak szybko, jak po klasycznej operacji biodra. Już w 1-2 dobie po zabiegu pacjent wykonuje ćwiczenia pobudzające przepływ krwi w kończynach oraz delikatne ćwiczenia rozciągające. Po opuszczeniu szpitala konieczne jest rozpoczęcie ćwiczeń, które umożliwią odzyskanie pełnej ruchomości w stawie, zmniejszą ból i odbudują siłę osłabionych mięśni.

Jak każdy zabieg chirurgiczny, tak i artroskopia niesie za sobą możliwość wystąpienia ewentualnych komplikacji np., uszkodzenia nerwów, jednak dochodzi do nich niezwykle rzadko.

Co ciekawe, artroskopię stawu biodrowego można wykonać również w celach diagnostycznych. Lekarz może wówczas obejrzeć staw od wewnątrz.

Osteotomia stawu biodrowego

Osteotomia to zabieg polegający na przecięciu kości. Jego celem jest korekcja osi kończyny, poprawa jej kształtu, wydłużenie lub przeniesienie obciążeń w stawie na zdrową okolicę. Metoda ta jest zatem głównie stosowania w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów.

Osteotomia jest metodą stosunkowo małoinwazyjną. Jej zastosowanie pozwala uniknąć wszczepienia endoprotezy, co ma znaczenie zwłaszcza dla pacjentów w podeszłym wieku. Po osteotomii pacjenci szybciej bowiem wracają do zdrowia i aktywności ruchowej.

Rehabilitacja po operacji biodra, jaką jest osteotomia, trwa od 6 do 8 tygodni. Ćwiczenia można rozpocząć już na drugi dzień po zabiegu.

Operacja biodra u starszej osoby

Złamania w obrębie stawu biodrowego u osób powyżej 70. roku życia są bardzo niebezpieczne. Śmiertelność po tego typu złamaniu nie leczonym operacyjnie wynosi aż 60%. Mimo to, nie wszyscy pacjenci kwalifikują się do operacji. Jeśli są oni w złym stanie ogólnym, wówczas lekarze nie podejmują ryzyka.

W przypadku złamania zwykle wszczepia się sztuczny staw biodrowy. Alternatywą dla tego działania jest nastawienie złamania i zespolenie go specjalnym gwoździem śródszpikowym. Warto pamiętać, że im szybciej chory zostanie zoperowany, tym szanse na jego przeżycie i powrót do sprawności są większe.

Ważne jest, aby pacjent możliwie jak najszybciej zaczął się ruszać. Oczywiście nie można dopuścić do nadmiernego wysiłku, jednak nie ma wątpliwości co do tego, że wczesne uruchomienie pacjenta jest bardzo istotne.

Powrót do pełnej sprawności po operacji biodra u starszej osoby może trwać nawet kilka miesięcy. W tym czasie należy zgłaszać się na wyznaczone wcześniej kontrole i przestrzegać wszystkich zaleceń lekarskich. 

FAQ, czyli najczęstsze pytania o operacje i leczenie biodra

  • Jak długo należy uważać po operacji biodra?

    Podnoszenie ciężkich przedmiotów, wykonywanie gwałtownych ruchów czy wykonywanie ciężkich prac to czynności zabronione przez cały okres rehabilitacji. Ten, zwykle trwa około 3 miesięcy, jednak jest to kwestia indywidualna. Po tym czasie również trzeba o siebie dbać - aby endoproteza mogła służyć pacjentowi jak najdłużej, powinien on pilnować wagi, ograniczyć uprawianie ciężkiego sportu oraz, w miarę możliwości, zapobiegać upadkom.

  • Ile trwa operacja biodra?

    Endoprotezoplastyka stawu biodrowego trwa zwykle od 1 do 2 godzin. Ostateczny czas zabiegu jest uzależniony przede wszystkim od wyjściowego stanu stawu biodrowego.

  • Ile kosztuje operacja biodra?

    Cena operacji biodra jest uzależniona przede wszystkim od typu zabiegu. Za endoprotezoplastykę częściową stawu biodrowego zapłacimy minimum 16 tys zł. Endoprotezoplastyka całkowita bezcementowa stawu biodrowego kosztuje natomiast średnio 20 tys. zł. Artroskopia operacyjna stawu biodrowego to w większości przypadków również koszt rzędu kilkunastu tysięcy złotych.

Filmy

Przedstawiamy poniżej filmy, na których lek. Marcin Cabaj (ortopeda) - eksperci tematyki operacje i leczenie biodra, dzielą się swoim doświadczeniem i wiedzą na ten temat.

Umów wizytę!

Jeśli Ty także planujesz operację biodra, nie wahaj się dłużej - skontaktuj się z nami. Nasz doradca bezpłatnie przedstawi Ci pełną ofertę spośród 24 klinik w Polsce, wraz ze szczegółowymi cenami. Pomoże również w umówieniu wizyty konsultacyjnej u wybranego specjalisty na dogodny termin.

Zadzwoń do nas: 22 417 40 58 (telefon czynny pon - pt, w godz. 8:00 - 18:00)

Źródła:

  • A. Folkman, "Złamanie, potem śmierć. Trzeba chronić seniorów" (plus.gs24.pl), Głos Szczeciński
  • Jon K. Sekiya et. al., red. wyd. pol. T. Gaździk, "Artroskopia stawu biodrowego", Wrocław, 2013, ISBN: 978-83-7609-896-8
  • S. T. Canale, J. H. Beaty, red. wyd. pol. D. Kusz, "Campbell Ortopedia operacyjna - tom 1", Warszawa, 2015, ISBN: 978-83-64737-30-5
  • S. W. Cheatham, M. J. Kolber, red. wyd. pol. W. Marczyński, "Postępowanie ortopedyczne w chorobach biodra i miednicy", Wrocław, 2019, ISBN: 978-83-65835-26-0