Aparat ortodontyczny – rodzaje
Pierwowzór znanego nam dzisiaj aparatu stałego powstał w 1906. Amerykański ortodonta Edward Angle zbudował cienkołukowy aparat stały. W późniejszych latach następowały kolejne modyfikacje oraz udoskonalenia aparatów do leczenia wad zgryzu.
Proces całego leczenia wymaga cierpliwości, gdyż zmiany w obrębie łuków zębowych zachodzą bardzo powoli. Okres, po którym zęby wracają do swojego prawidłowego ułożenia, to około 2-3 lata. W zależności od wieku oraz stopnia zaawansowania wady zgryzu, w leczeniu wykorzystywane są różnego rodzaju aparaty korekcyjne.
Ze względu na budowę, materiał, z którego są wykonane, a także przeznaczenie i wiek pacjenta, aparaty ortodontyczne dzieli się na:
- aparaty ruchome – zakładane głównie na noc. Przeznaczone są dla najmłodszych pacjentów.
aparaty stałe – przyklejane do zębów na cały okres leczenia wad zgryzu. Rozróżnia się kilka rodzajów aparatów stałych:
- aparaty ligaturowe – mają gumowe opaski utrzymujące łuki ortodontyczne w zamkach,- aparaty samoligaturujące – zamiast ligatur mają klapki,
- aparaty lingwalne – mocuje się je od strony języka, czyli z tyłu zębów; uważany jest za aparat estetyczny,
- aparaty retencyjne – stosowane dla utrwalenia efektów po użyciu klasycznych aparatów ortodontycznych.
Aparat ruchomy
Ten rodzaj aparatów korekcyjnych wykorzystuje się głównie u dzieci do 12-14 roku życia. Ważne jest, aby zakładany był w okresie wymiany zębów mlecznych na stałe. To skutecznie uchroni dziecko przed pogłębianiem wad zgryzu wraz z dorastaniem. Aparat ruchomy wykorzystywany jest głównie podczas snu. Może powodować dyskomfort w trakcie codziennych czynności, np. utrudnia mówienie lub wywołuje ślinotok.
Aparaty ruchome podobne są do protezy zębowej. Zbudowane są na bazie akrylowej płytki, w której zatopione są klamry oraz druty. Te dwa ostatnie elementy są dobrane tak, aby jak najskuteczniej korygować wady zgryzu. Aparat ruchomy wyposażony jest również w specjalny mechanizm przestawny, który regulowany jest co pewien okres. Zapewnia to ciągłą korekcję zgryzu, aż do momentu osiągnięcia oczekiwanych rezultatów.
Aparat stały
Aparaty ortodontyczne stałe wykorzystywane są u osób, u których zakończył się proces wymiany zębów na zęby stałe. W zależności od istniejącej wady zgryzu, wykorzystuje się kilka rodzajów aparatów. Są to aparaty ligaturowe, lingwalne oraz samoligaturujące. Ze względu na materiał użyty do budowy wyróżnia się aparaty metalowe, ceramiczne, szafirowe oraz tytanowe będące aparatami antyalergicznymi.
Aparaty stałe zbudowane są z zamków przyklejanych do powierzchni zęba za pomocą specjalnego kleju (mocny, nie uszkadza szkliwa). Zamki połączone są za pomocą specjalnych sprężynowych drutów, które wprowadzają naprężenia w poszczególnych częściach łuków zębowych. To właśnie dzięki temu naprężeniu następuje korekcja ustawienia zębów i poprawy zgryzu.
Aparat stały ligaturowy
Aparaty ligaturowe, zwane też klasycznymi, to najbardziej rozpowszechniony rodzaj aparatów ortodontycznych. Zbudowane są z
- metalowych drutów wygiętych w łuk,
- ligatur (gumek),
- specjalnych zamków przyklejonych do zębów.
Istnieje dowolność w wyborze materiału, z którego wykonane są zamki. W najprostszej wersji są one metalowe. Ale mogą być również porcelanowe, kryształowe lub szafirowe. Materiał definiuje również kolor zamków. Dla osób, które chcą jak najbardziej ukryć aparat, zalecane są zamki porcelanowe lub szafirowe.
Warto jednak dodać, że porcelana oraz inne bardziej szlachetne materiały, z których wykonane są zamki idą w parze ze zdecydowanie wyższą ceną całego aparatu.
Aparat stały samoligaturujący
Kolejnym typem aparatów ortodontycznych stałych są aparaty samoligaturujące. Od ligaturowych różnią się tym, że nie mają gumek przyklejanych do powierzchni zęba, a jedynie same zamki. W związku z tym są one mniejsze od swoich poprzedników. Mają również ruchomy łuk, dzięki czemu czas konieczny do całkowitego skorygowania wad zgryzu jest skrócony w porównaniu do aparatów klasycznych.
Zamki w aparatach samoligaturujących mogą być wykonane z przezroczystych materiałów, co w połączeniu z ich niewielkim rozmiarem sprawia, że są niemal niewidoczne na zębach.
Aparaty lingwalne
Od poprzedników różnią się miejscem montażu. Przyklejane są do zębów od wewnętrznej strony. Cecha ta sprawia, że są one niewidoczne. Jednakże aparat lingwalny może w początkowym okresie sprawiać pewne trudności w prawidłowym wymawianiu, gdyż język zahacza o mechanizmy aparatu przyklejone do zębów.
Aparat retencyjny
Leczenie nieprawidłowości zgryzu za pomocą aparatu ortodontycznego trwa około 2 lat. Jednakże po jego zdjęciu może dojść do ponownego krzywienia się zębów. W tym celu konieczne jest zastosowanie aparatu retencyjnego, który utrwala efekt uzyskany za pomocą klasycznego aparatu. O konieczności stosowania tego typu aparatu decyduje ortodonta na wizytach kontrolnych.
Aparat retencyjny ma zazwyczaj formę drutu przyklejanego do zębów od wewnętrznej strony. Istnieją jednak również aparaty ruchome w postaci nakładek, które można swobodnie zdejmować.
Wyciągi ortodontyczne
Prawidłowe rozmieszczenie elementów aparatu ortodontycznego – zamków, łuków ortodontycznych i ligatur elastycznych – powoduje, że zęby przesuwają się. Na zęby oddziałują też wyciągi ortodontyczne, ruchome części aparatu. Umieszczane są między górnym a dolnym aparatem ortodontycznym. Dzielą się na:
- zewnątrzustne – niewielkie gumki,
- zewnątrzustne – stosuje się je w bardziej skomplikowanych sytuacjach.
O tym, czy pacjent będzie korzystał z wyciągów ortodontycznych, decyduje lekarz.
Aparat ortodontyczny – przygotowanie do założenia
Przed udaniem się do ortodonty konieczna jest wizyta u lekarza stomatologa, który zbada stan uzębienia. Uzupełnienie ewentualnych ubytków czy wykonanie poważniejszego leczenia kanałowego powinno zostać wykonane jeszcze przez założeniem aparatu korekcyjnego. Zaleca się również oczyszczenie zębów z kamienia nazębnego oraz piaskowanie.
Aparat ortodontyczny – jak dbać i myć zęby?
Dbanie o czystość aparatu ortodontycznego to podstawa w codziennej pielęgnacji jamy ustnej. Jest to tym bardziej istotne, gdyż pomiędzy niewielkie elementy aparatu dostają się resztki jedzenia. Dlatego też konieczne jest mycie zębów po każdym posiłku.
Dodatkowo oprócz zwykłej szczoteczki warto wyposażyć się w zapas szczoteczek międzyzębowych. Pomogą dokładniej wyczyścić przestrzenie między częściami aparatu.
Aparat ortodontyczny – cena
Leczenie ortodontyczne, niestety, nie należy do najtańszych. Oprócz dużego wydatku związanego z założeniem samego aparatu, trzeba doliczyć ceny wizyt kontrolnych. A są one konieczne podczas całego procesu leczenia. Koszt pojedynczej wizyty to około 100 zł. Cena aparatu ortodontycznego uzależniona jest głównie od materiałów, z jakich jest on wykonany. I tak:
- aparaty stałe klasyczne z metalowymi zamkami kosztują od 1500 do 2500 zł,
- aparaty stałe klasyczne z zamkami ceramicznymi lub kryształowymi – od 3500 do 5000 zł,
- aparaty samoligaturujące – od 5000 do 6000 zł,
- aparaty stałe lingwalne – od 6000 do 8000 zł,
- aparaty ruchome dla dzieci – od 500 do 1000 zł,
- aparaty retencyjne – od 700 do 1500 zł.
Wszystkie powyższe ceny dotyczą aparatu na jeden łuk zębowy.
FAQ, czyli najczęstsze pytania o założeniu aparatu ortodontycznego
Jak działa aparat ortodontyczny?
Aparat ortodontyczny działa na zasadzie wytwarzania naprężeń oraz nacisków na niektóre partie łuków zębowych. Dzięki temu zęby powoli przemieszczają się na swoje miejsce. Proces ten jest jednak dosyć powolny, więc na efekty trzeba poczekać nawet kilka lat.
Czy zakładanie aparatu boli?
Sam zabieg zakładania aparatu ortodontycznego jest całkowicie bezbolesny. Jednak przez kilka dni od założenia aparatu można odczuwać lekki dyskomfort związany z wywieraniem nacisku aparatu na zęby.
Ile trwa zakładanie aparatu?
Wizyta u ortodonty związana z zakładaniem aparatu stałego na zęby trwa z reguły do 1,5 godziny. W tym czasie lekarz cementuje do każdego zęba zamek, przez który później przewleka drucik. Czas zabiegu może być jednak uzależniony od stopnia zaawansowania wady zgryzu, a także rodzaju aparatu ortodontycznego.
Ile nosi się aparat na zęby?
Korygowanie krzywych zębów u dzieci za pomocą aparatu ruchomego potrwać może od 2 do nawet 5 lat. W przypadku aparatów stałych proces ten jest trochę krótszy i trwa 2-3 lata. Po tym czasie może być jednak konieczne noszenia aparatu retencyjnego przez kilka do kilkunastu miesięcy.
Ile kosztuje aparat na zęby?
Cena zwykłych aparatów ortodontycznych stałych z zamkami metalowymi waha się w przedziale 1500-2500 zł. Droższe są opcje, w których wykorzystuje się zamki ceramiczne, szafirowe lub kryształowe. Za taki aparat trzeba zapłacić od 3500 do 5000 zł. Aparat lingwalny montowany na tylnej powierzchni zębów kosztuje średnio 7000 zł. Za dziecięce aparaty ruchome zapłacić trzeba od 500 do 1000 zł.
Aparat na zęby – czy jest refundowany przez NFZ?
Refundowane są jedynie aparaty ruchome dla dzieci poniżej 12. roku życia. W innych przypadkach za aparat trzeba zapłacić samemu.
Aparat ortodontyczny – jak często wizyty u ortodonty?
W zależności od lekarza oraz etapów leczenia wizyty w gabinecie odbywają się co 5, 6 lub 8 tygodni.
Aparat ortodontyczny – czy warto nosić?
Tak, bo aparat ortodontyczny to nie tylko gwarancja prostych zębów i ładnego uśmiechu, ale także dobrego stanu zdrowia ogólnego.
Aparat ortodontyczny przed i po - zdjęcia
Chcesz zobaczyć jak wyglądają zęby po zdjęciu aparatu ortodontycznego? Zdjęcia znajdujące się w poniższej galerii zostały wykonane u tych samych pacjentów przed i po leczeniu ortodontycznym.
Aparat ortodontyczny - opinie pacjentów
Poniżej przeczytasz opinie pacjentów, którzy zdecydowali się na aparat ortodontyczny. Wszystkie zamieszczone komentarze pochodzą od osób, które zapisały się na konsultację ortodontyczną za pośrednictwem naszego portalu, dzięki czemu są one w 100% rzetelne i zweryfikowane.
Bez żadnych problemów, a efekt wspaniały
Zabieg wykonany szybko i dokładnie.
Samo zakładanie potrwało chwile i odbyło się bez problemow
Zabieg przebiegł bezproblemowo
Umów wizytę!
Jeśli Ty także myślisz o założeniu aparatu ortodontycznego, nie wahaj się dłużej - skontaktuj się z nami. Nasz doradca bezpłatnie przedstawi Ci pełną ofertę spośród 52 klinik w Polsce wraz ze szczegółowymi cenami. Pomoże również w umówieniu wizyty konsultacyjnej u wybranego specjalisty na dogodny termin.
Zadzwoń do nas: (telefon czynny pon - pt, w godz. 8:00 - 18:00)
Źródła:
- Irena Karłowska, "Zarys współczesnej ortodoncji", PZWL, Warszawa, 2016, ISBN: 978-83-200-5221-3
- Agnieszka Machorowska-Pieniążek, "Ortodoncja w praktyce - teksty wybrane (tom 1-2)", Elamed, Katowice, 2019, ISBN: 978-83-65883-08-7
- Grażyna Śmiech-Słomkowska, "Zarys ortodoncji. Podręcznik dla techników dentystycznych", MTP, Warszawa, 2010, ISBN: 978-83-87717-12-4
- Puls Medycyny, "Zaniedbane zęby mogą prowadzić do zawału" (pulsmedycyny.pl)
- Puls Medycyny, "Aparaty ortodontyczne u dzieci" (pulsmedycyny.pl)
- Wikipedia, "Aparat ortodontyczny" (pl.wikipedia.org)
3.9/5 (opinie 34)