Czym jest zez?
Zez to wada wynikająca z osłabienia mięśni oka. W efekcie dochodzi do zmiany kąta patrzenia jednego oka względem drugiego, przez co prawidłowe widzenie stereoskopowe zostaje zaburzone. Zez wyklucza dotknięte nim osoby z uprawiania niektórych sportów, utrudnia też prowadzenie pojazdów oraz operowanie maszynami. Wada może także doprowadzić do rozwoju tak zwanego leniwego oka, czyli pogorszenia widzenia w jednym oku. Zez u dorosłych jest rzadko rozpoznawany – najczęściej rozwija się on u osób, u których nie przeprowadzono leczenia w dzieciństwie.
Leczenie zeza u dzieci
Wadę, jaką jest zez, koryguje się za pomocą specjalnych okularów (w przypadku leczenia zespołu leniwego oka jest ono zasłonięte, aby zmusić to drugie do pracy), ćwiczeń lub chirurgicznie. Leczenie zachowawcze stosuje się przede wszystkim u dzieci, ponieważ u dorosłych jest ono nieskuteczne. Jeśli także u małych pacjentów nie przynosi ono oczekiwanych rezultatów, wówczas konieczna jest operacja – z reguły jednak u dzieci metody nieinwazyjne są wystarczające. Kluczowe jest tu jednak odpowiednio wczesne rozpoczęcie ćwiczeń ruchomości gałek ocznych. Im dłużej będziemy zwlekać z terapią zachowawczą, tym większe ryzyko, że jedynym skutecznym rozwiązaniem będzie operacja.
Operacja zeza u dzieci
Szacuje się, że do operacji zeza kwalifikuje się około 15% małych pacjentów. Są to dzieci, u których ćwiczenia oraz noszenie specjalnych okularów nie przyniosło rezultatów. Już po otrzymaniu skierowania na zabieg, należy wykonać następujące badania krwi:
- morfologia
- parametry krzepnięcia
- glukoza
- sód i potas
- przeciwciała anty-HCV
To, w jaki sposób zostanie przeprowadzona operacja, zależy od danego przypadku. Chirurg możne bowiem wzmocnić lub osłabić mięśnie oczne. Zabieg trwający zwykle około 30 minut przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Dziecko pozostaje w szpitalu pod obserwacją przez 1-2 dni. Pełny okres rekonwalescencji wynosi natomiast zwykle 6 tygodni.
Operacja zeza u dorosłych
Zez w wieku dorosłym dotyka niecałe 4% osób. Choć zwykle jest to skutek zaniedbania wady w dzieciństwie, nieprawidłowe ruchy gałek ocznych mogą świadczyć też o rozwijającym się guzie mózgu oraz niektórych chorobach. Właśnie dlatego przed ingerencją chirurgiczną u osoby dorosłej trzeba je wykluczyć. Podobnie jak w przypadku operacji wykonywanych u dzieci, tak i tu zabieg polega na wzmocnieniu (poprzez skrócenie) bądź osłabieniu (poprzez przemieszczeniu ku tyłowi gałki) mięśni poruszających gałką oczną. Po operacji pacjent pozostaje w szpitalu zwykle nie dłużej niż jeden dzień. Najczęściej opuszcza placówkę jeszcze tego samego dnia.
Postępowanie pozabiegowe
Przez minimum dwa tygodnie po zabiegu pacjent musi prowadzić oszczędzający tryb życia, a także stosować zapisane przez lekarza krople. W tym czasie oko jest zwykle zaczerwienione, może lekko boleć i łzawić. Z dnia na dzień objawy te stają się jednak słabsze. Jeśli rano oko jest sklejone ropną wydzieliną, należy przemywać je solą fizjologiczną lub letnią, przegotowaną wodą. Przez 2-3 tygodnie po operacji należy stronić od dużego wysiłku fizycznego, a przez miesiąc nie wolno pływać. Na ostateczne efekty trzeba poczekać około 6-7 tygodni.
Operacja zeza – powikłania i efekty
O ile w przypadku małych pacjentów rezultaty operacji zeza są w zdecydowanej większości przypadków zadowalające, osoby dorosłe mają nieco gorsze rokowania – głównie ze względu na ryzyko podwójnego widzenia. To dlatego, że przez lata mózg przyzwyczaił się do odbierania obrazu ze źle ustawionej gałki ocznej. Przywrócenie prawidłowego widzenia obuocznego niestety nie jest możliwe. Dorośli pacjenci muszą mieć na uwadze także to, że efekty mogą nie być trwałe, a zoperowane oko znowu zacznie zezować. Ze względu na to każdą decyzję o operacji zeza u dorosłych trzeba przemyśleć, poprzedzić licznymi badaniami oraz konsultacją ze specjalistą.
Leczenie zeza toksyną botulinową
Dorośli pacjenci, którzy nie są przekonani do operacji zeza, mogą spróbować terapii z zastosowaniem toksyny botulinowej. Botoks wstrzykuje się bezpośrednio do mięśnia gałkoruchowego. Poprzez blokowanie uwalniania acetylocholiny substancja poraża zbyt silnie działający mięsień. Działanie toksyny botulinowej utrzymuje się przez minimum 3 miesiące.
FAQ, czyli najczęstsze pytania o leczenie i operacje zeza
Jak leczyć zeza?
Sposób leczenia zeza jest uzależniony przede wszystkim od wieku pacjenta. W przypadku dzieci dobre efekty przynosi zazwyczaj leczenie zachowawcze. U dorosłych konieczna jest operacja.
Ile kosztuje operacja zeza?
Chirurgiczne leczenie zeza wiąże się zwykle z wydatkiem rzędu 3000 zł. Do tego trzeba doliczyć jeszcze koszt wizyty kwalifikującej pacjenta do zabiegu – jej średnia cena to 200 zł.
Czy leczenie zeza u dorosłych ćwiczeniami jest możliwe?
Niestety nie. Jedynym sposobem na pozbycie się zeza u dorosłego pacjenta jest operacja.
Kiedy można wrócić do pracy po operacji zeza?
Zarówno w przypadku dzieci, jak i osób dorosłych, powrót do szkoły, przedszkola czy pracy jest możliwy po około dwóch tygodniach po zabiegu.
Ile kosztuje leczenie zeza toksyną botulinową?
Zabieg z użyciem toksyny botulinowej kosztuje zwykle około 2000 zł. Cena ta jest uzależniona mi.n. od renomy danej placówki oraz doświadczenia lekarza.
Leczenie i operacje zeza - opinie pacjentów
Poniżej przeczytasz opinie pacjentów, którzy zdecydowali się na operację zeza. Wszystkie zamieszczone komentarze pochodzą od osób, które zapisały się na zabieg za pośrednictwem naszego portalu, dzięki czemu są one w 100% rzetelne i zweryfikowane.
Na zabieg po konsultacji czekałam 3 miesiące - wydaję mi się długo. W ośrodku czekałam ponad 2h, po zabiegu tzn. po narkozie nikt nie powiedział, że nie można nic pić - efekt wymioty. Co do zabiegu widać efekt oczywiście, ale wydaję mi się że trochę można było bardziej "wyprostować"
Źródła:
- E. Oleszczyńska-Prost, "Zez", Wrocław, 2011, ISBN: 978-83-7609-321-5
- G. L. Spaeth, red. wyd. pol. J. Szaflik, J. Izdebska, "Chirurgia zeza", Wrocław, 2016, ISBN: 978-83-65373-56-4
- L. Puchalska-Niedbał, "Współczesne metody leczenia zeza" (www.przegladokulistyczny.pl)
- D. R. Stager Sr, D. R. Stager Jr, G. R. Beauchamp, "Treatment options for adult strabismus" (www.openaccessjournals.com)
3.9/5 (opinie 43)