Zęby mądrości – objawy i problemy

Zęby mądrości zwykle pojawiają się między 17. a 25. rokiem życia, choć u niektórych osób wyrzynają się znacznie później lub wcale. Należące do grupy zębów trzonowych ósemki często sprawiają wiele problemów: wyrastają pochylone, zatrzymują się w dziąśle czy powodują stłoczenie pozostałych zębów.

Nawet jeśli sam proces ich wyrzynania przebiega bezproblemowo, dalekie położenie ósemek w łuku sprawia, że nie zawsze docieramy do nich szczoteczką. W efekcie zęby mądrości psują się. Powyższe czynniki sprawiają, że wiele osób decyduje się na ich usunięcie.

Niektórzy pacjenci mogą również doświadczać bólów głowy, bólu lub obrzęku dziąseł oraz trudności w otwieraniu ust, co również może oznaczać konieczność konsultacji z dentystą.

Kiedy zgłosić się do dentysty?

Warto rozważyć wizytę kontrolną u dentysty nawet wtedy, gdy ósemki nie dają objawów. Specjalista oceni na podstawie badania i zdjęcia radiologicznego, czy w łuku zębowym jest miejsce na prawidłowe wyrznięcie się zęba, czy nie dochodzi do próchnicy na styku z siódemką oraz czy nie rozwijają się stany zapalne tkanek (np. nawracające zapalenie dziąsła wokół częściowo wyrzniętej korony).

Pamiętaj: Regularne wizyty kontrolne mogą pomóc w wczesnym wykryciu potencjalnych problemów związanych z ósemkami.

Wczesna konsultacja pozwala zaplanować ewentualną ekstrakcję zęba w bezpiecznym momencie i zmniejszyć ryzyko powikłań.

Wskazania do usuwania ósemek

Ekstrakcja zęba ósmego jest często konieczna, gdy ząb rośnie pod niewłaściwym kątem i powoduje ból lub stan zapalny

Samo pojawienie się zębów mądrości nie jest oczywiście wystarczającym powodem do ich ekstrakcji. Dawniej niektórzy specjaliści zalecali ich prewencyjne usuwanie, jednak dziś ósemki wyrywa się tylko, jeśli zaistnieją do tego wyraźne wskazania.

Najczęstsze wskazania:

  • nieprawidłowy kierunek wyrzynania się zębów,
  • zatrzymanie zębów w łuku,
  • stłoczenie zębów w łuku na skutek pojawienia się ósemek,
  • próchnica,
  • plan leczenia ortodontycznego,
  • występowanie torbieli lub innych zmian w okolicy zębów mądrości,
  • nawracające zapalenie tkanek wokół częściowo wyrzniętej ósemki (pericoronitis),
  • uszkodzenie lub próchnica powierzchni dystalnej zęba siódmego spowodowana kontaktem z nieprawidłowo położoną ósemką.
Ważne: Przed podjęciem decyzji o ekstrakcji zawsze potrzebna jest konsultacja i dokładna analiza radiologiczna.

Decyzję o leczeniu podejmuje dentysta lub chirurg stomatologiczny po badaniu klinicznym i ocenie badań obrazowych.

Przygotowanie do usuwania ósemek

Jeśli problematyczny ząb mądrości wyrasta prawidłowo i usuwa się go wskutek pojawienia się w nim próchnicy, wykonywanie RTG panoramicznego nie jest konieczne. W przypadku, gdy ząb jest źle ustawiony w łuku, chirurg stomatolog może poprosić o dostarczenie zdjęcia pantomograficznego.

Badania przed zabiegiem

Czasami zleca się także wykonanie badania krwi w kierunku parametrów krzepnięcia. W trudniejszych przypadkach, np. przy bliskim sąsiedztwie dolnej ósemki z kanałem nerwu zębodołowego dolnego lub górnej ósemki z zatoką szczękową, lekarz może zalecić dokładniejsze obrazowanie (np. CBCT), by bezpiecznie zaplanować ekstrakcję zęba.

Jak przygotować się w dniu zabiegu?

W dniu zabiegu warto zjeść posiłek, ponieważ przez kilka godzin po ekstrakcji zęba nie będzie to możliwe. Po jedzeniu zęby należy wynitkować, umyć i wypłukać płynem do jamy ustnej. Od tego momentu można pić jedynie wodę.

Pacjenci przyjmujący leki przeciwzakrzepowe lub cierpiący na choroby przewlekłe powinni skonsultować się ze swoim lekarzem prowadzącym przed zabiegiem, aby upewnić się, że nie ma przeciwwskazań do wykonania ekstrakcji. Przed wizytą poinformuj stomatologa o wszystkich przyjmowanych lekach i alergiach.

Usunięcie ósemki – przebieg zabiegu

Ekstrakcja zęba ósmego przynosi ulgę w bólu i zapobiega rozwojowi przyszłych problemów ortodontycznych

Ósemki usuwa się w znieczuleniu miejscowym, dzięki czemu zabieg nie jest bolesny. Sposób, w jaki zęby mądrości zostaną wyrwane, zależy przede wszystkim od tego, jak są ułożone. Jeśli ósemka jest w pozycji prawidłowej, chirurg użyje do jej ekstrakcji podstawowych narzędzi: kleszczy oraz dźwigni. Problematyczne położenie sprawia, że lekarz musi przeprowadzić bardziej skomplikowany, dłuższy zabieg.

Techniki minimalnie inwazyjne

Coraz częściej stosuje się techniki minimalnie inwazyjne, które skracają czas rekonwalescencji i zmniejszają bóle pooperacyjne. Należą do nich m.in.:

  • oszczędne nacięcia i delikatne odwarstwienie tkanek miękkich, by ograniczyć uraz chirurgiczny,
  • separacja korony i korzeni zęba (cięcie „na sekcje”), co pozwala na atraumatyczne usunięcie mniejszych fragmentów,
  • użycie cienkich dźwigni i periotomów do atraumatycznego poluzowania zęba,
  • piezochirurgia (ultradźwiękowe opracowanie kości) lub praca mikrosilnikiem z chłodzeniem, co ogranicza przegrzewanie tkanek,
  • precyzyjna hemostaza i, w razie potrzeby, umieszczenie materiału wspomagającego krzepnięcie w zębodole.
Ciekawostka: Techniki minimalnie inwazyjne w chirurgii stomatologicznej znacznie poprawiły komfort pacjentów w porównaniu z metodami tradycyjnymi.

Po wyrwaniu ósemki miejsce po zębie dokładnie się oczyszcza, a następnie zszywa nićmi. Szwy zdejmuje się zwykle po upływie 7–10 dni; w niektórych przypadkach stosuje się nici wchłanialne, które nie wymagają zdejmowania. Czasami specjalista przepisuje pacjentowi antybiotyk.

Zalecenia po usunięciu ósemki

Po usunięciu zęba przez 30 minut należy mocno zagryzać jałowy wacik, którym chirurg przykrywa ranę na końcu zabiegu. Przez minimum 2 godziny nie można jeść ani pić. W pierwszej dobie po usunięciu ósemki należy ponadto unikać gorących, twardych oraz ostrych pokarmów.

Zaleca się spożywanie posiłków płynnych lub półpłynnych o niskiej bądź letniej temperaturze. Do końca dnia nie należy płukać jamy ustnej. Przez kilka pierwszych godzin pacjent może obserwować delikatne podkrwawianie rany, a przez dobę – lekko czerwone zabarwienie śliny.

Higiena i dieta po ekstrakcji

Aby zminimalizować obrzęk i opuchliznę tkanek, należy robić zimne okłady – lodu nie przykłada się jednak bezpośrednio do skóry, a np. przez czystą szmatkę. Dolegliwości bólowe można złagodzić ogólnodostępnymi lekami przeciwbólowymi.

Przez kilka dni wszelkie zabiegi higieniczne w pobliżu rany trzeba wykonywać ostrożnie i delikatnie. Aby nie zaburzyć tworzenia skrzepu, przez pierwszą dobę unikaj intensywnego płukania, picia przez słomkę, palenia oraz dotykania rany językiem lub palcami.

Czego unikać i jak leczyć ból?

Od 24 godzin po zabiegu można bardzo delikatnie płukać jamę ustną roztworem soli lub preparatem zaleconym przez lekarza. Na bóle pooperacyjne stosuj leki przeciwbólowe zgodnie z zaleceniami; nie zaleca się samodzielnego przyjmowania kwasu acetylosalicylowego (aspiryny) z uwagi na ryzyko krwawienia.

 Pamiętaj: Aby rana goiła się prawidłowo, należy powstrzymać się od palenia papierosów. Na proces gojenia się pozytywny wpływ ma także odpoczynek – na co najmniej 2 dni po ekstrakcji ósemki należy zrezygnować z wysiłku fizycznego.

Po zabiegu ważne jest monitorowanie miejsca poekstrakcyjnego. Zwykle zaleca się wizytę kontrolną po 7–10 dniach w celu oceny gojenia i ewentualnego zdjęcia szwów; jeśli ból lub obrzęk nasilają się, umów wcześniejszą konsultację.

Powikłania po usunięciu ósemki

Usunięcie zęba mądrości bywa zalecane, gdy dochodzi do nawracających infekcji dziąseł lub brak miejsca powoduje ucisk na inne zęby

Po usunięciu zęba mądrości pozostałe po nim miejsce wypełnia się krwią, z której następnie tworzy się skrzep. Jego brak skutkuje powikłaniem określanym mianem suchego zębodołu. Dochodzi do niego wskutek przypadkowego wypłukania skrzepu lub rozpuszczenia go przez zbyt szybkie spożycie napoju po zabiegu lub nieprawidłową higienę jamy ustnej.

Suchy zębodół – objawy i leczenie

Objawem suchego zębodołu jest silny, pulsujący ból, promieniujący do ucha i oczodołu. Po zaobserwowaniu takich symptomów trzeba skonsultować się z lekarzem. Inne możliwe powikłania to szczękościsk, zapalenie zębodołu lub krwiak. Jeśli zatem dolegliwości bólowe nie ustępują lub nasilają się, opuchlizna nie schodzi i pojawia się gorączka, konieczny jest kontakt ze stomatologiem.

Informacja: Suchy zębodół to najczęstsze powikłanie poekstrakcyjne. Wymaga profesjonalnej interwencji, aby nie prowadzić do dalszych komplikacji.

W przypadku podejrzenia suchego zębodołu nie próbuj samodzielnie płukać ani „czyścić” rany. W gabinecie chirurg stomatologiczny lub dentysta zwykle delikatnie przepłucze zębodół, założy opatrunek leczniczy i zaleci środki przeciwbólowe oraz płukanki. Zazwyczaj konieczne są 1–2 wizyty kontrolne do ustąpienia dolegliwości.

Inne powikłania po ekstrakcji ósemki:

  • Przedłużone krwawienie: dociśnij jałową gazę przez 30–60 minut. Jeżeli krwawienie nie ustępuje lub jest obfite, skontaktuj się ze stomatologiem.
  • Szczękościsk: po 48 godzinach pomocne mogą być ciepłe okłady oraz delikatne ćwiczenia rozwarcia według zaleceń lekarza.
  • Infekcja rany: narastający ból, nieprzyjemny zapach, gorączka lub ropna wydzielina wymagają pilnej kontroli i ewentualnego leczenia wdrożonego przez lekarza.
  • Przemijającezaburzenia czucia (drętwienie wargi, brody lub języka) po dolnych ósemkach zdarzają się rzadko; wymagają obserwacji i wizyt kontrolnych u lekarza prowadzącego.
Ciekawostka: Powikłania po ekstrakcji zębów mądrości mogą wystąpić nawet kilka dni po zabiegu, dlatego tak ważna jest obserwacja i reagowanie na niepokojące objawy.

Warto również wiedzieć, że niektóre osoby mogą doświadczyć trudności w mówieniu lub przełykaniu, co jest zazwyczaj tymczasowe i ustępuje po kilku dniach.

Usuwanie ósemek – najczęstsze pytania (FAQ)

Poniżej znajdziesz odpowiedzi na często zadawane pytania dotyczące ekstrakcji zębów mądrości, przygotowania do zabiegu, rekonwalescencji oraz możliwych powikłań.

  • Ile kosztuje usunięcie ósemki?

    Cena usuwania ósemek jest uzależniona przede wszystkim od poziomu skomplikowania zabiegu. Za prostą ekstrakcję w pełni wyrżniętego zęba zapłacimy już od 120 do 250 zł. Ząb częściowo zatrzymany lub nieprawidłowo położony w łuku wymaga poważniejszej procedury, których cena może sięgać nawet 1000 zł.

  • Czy usunięcie ósemki na NFZ jest możliwe?

    Wyrywanie zęba mądrości to zabieg refundowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Czas oczekiwania na taką procedurę wynosi zwykle od 2 do 3 tygodni.

  • Czy można usunąć ósemkę w ciąży?

    Zaleca się, aby wszelkie zabiegi stomatologiczne wykonać przed zajściem w ciążę. Nie wszystko można jednak zaplanować. Jeśli więc istnieją wyraźne wskazania do pilnego usunięcia ósemki, kobieta w ciąży może poddać się ekstrakcji. Ważne jednak, by zabieg odbył się po zakończeniu pierwszego trymestru ciąży.

  • Ile trwa usuwanie ósemki?

    Czas trwania zabiegu jest uzależniony od kilku czynników, spośród których wymienić należy m.in. liczbę usuwanych zębów oraz to, w jaki sposób są one położone. W sprzyjających warunkach ekstrakcja pojedynczego nie trwa zwykle więcej niż 20-30 minut.

Usuwanie ósemek – opinie pacjentów

Poniżej przeczytasz opinie pacjentów, którzy zdecydowali się na usunięcie ósemki. Wszystkie zamieszczone komentarze pochodzą od osób, które zapisały się na zabieg za pośrednictwem naszego portalu, dzięki czemu są one w 100% rzetelne i zweryfikowane.

Posłuchaj artykułu:

Źródła:

  • M. Chiapasco, M. Zaniboni, A. Coggiola, P. Casentini, "Ekstrakcja zęba", Chirurgia stomatologiczna, Wrocław, 2020, ISBN: 978-83-65373-37-3
  • M. Dominiak, T. Gedrange, J. Zapała, "Podstawy chirurgii stomatologicznej", Wrocław, 2013, ISBN: 978-83-7609-859-3
  • S. B. Horne, "Wisdom Teeth" (www.medicinenet.com)