Skąd biorą się zwyrodnienia stawu biodrowego?

Zwyrodnienie stawu biodrowego to stopniowe, a przy tym nieodwracalne niszczenie chrząstki stawowej i innych tkanek tworzących staw. Chora chrząstka przestaje wówczas amortyzować i zmniejszać tarcie kości. W efekcie na ich powierzchni powstają tzw. wyrośla kostne, które ograniczają ruch i przyspieszają niszczenie stawu. 

Zmiany zwyrodnieniowe stawu biodrowego dzielimy na:

  • pierwotne – przyczyny nie są do końca znane. Mogą powstawać z powodu zachwiania metabolizmu chrząstki stawowej lub zmiany w składzie płynu stawowego;
  • wtórne – przyczynę najczęściej stanowią wady budowy (np. zbyt płytka panewka). Takim zmianom sprzyjają też wysoki poziom cholesterolu i trójglicerydów, cukrzyca, nadwaga czy mikrourazy wynikające z przeciążenia stawu (doznane np. podczas dźwigania).

Ryzyko zwyrodnienia stawu biodrowego zwiększają takie czynniki, jak: podeszły wiek, predyspozycje genetyczne, nadwaga, dźwiganie ciężkich przedmiotów, stojąca praca, doznane urazy, zniekształcenia rozwojowe oraz martwica kości.

Objawy zwyrodnienia stawu biodrowego można podzielić na trzy etapy:

  • w fazie początkowej podczas chodzenia pacjent odczuwa ból w pachwinie i biodrze,
  • gdy choroba się rozwinie ból pojawia się nawet podczas leżenia (żeby go uniknąć, chory zaczyna utykać),
  • w ostatniej fazie pojawia się sztywność stawów, a coraz większe ograniczenie ruchów.

Budowa stawu biodrowego

Staw biodrowy jest jednym z największych stawów człowieka. Tworzony jest przez głowę kości udowej oraz panewkę stawu biodrowego kości miednicznej. 

Główkę stawu biodrowego tworzy kulista głowa kości udowej. Na jej szczycie znajduje się tzw. dołek głowy kości udowej, czyli miejsce przyczepu więzadła głowy kości udowej. Głowa kości udowej porusza się w panewce stawu biodrowego, która złożona jest z powierzchni księżycowatej i wypełnionego tkanką tłuszczową dołu panewki (pogłębionej dodatkowo chrzęstnym obrąbkiem panewkowym). Dwa brzegi obrąbka połączone są więzadłem poprzecznym panewki (przerzuconym nad wcięciem panewki). Cały staw biodrowy otoczony jest zaś mocną i grubą torebką stawową. 

Torebka stawowa wzmocniona jest bardzo silnymi więzadłami. Ich głównym zadaniem jest hamowanie nadmiernych ruchów kończyny. Wyróżniamy więzadło biodrowo-udowe, więzadło łonowo-udowe, więzadło kulszowo-udowe oraz więzadło głowy kości udowej.

Udo, a wraz z nim i cała kończyna dolna, w stawie biodrowym odpowiadają za następujące ruchy: 

  • w płaszczyźnie strzałkowej: prostowanie i zginanie,
  • w płaszczyźnie czołowej: odwodzenie i przywodzenie,
  • w płaszczyźnie poprzecznej: rotacja zewnętrzna i wewnętrzna,
  • kombinacja ruchów we wszystkich płaszczyznach: obwodzenie.

Czym jest artroskopia stawu biodrowego?

Artroskopię stawu biodrowego stosuje się w przypadku wspomnianych stanów zwyrodnieniowych biodra. Dzięki temu zabiegowi pacjent może wrócić do pełnej sprawności.

Podczas zabiegu nie ma potrzeby nacinania dużych powierzchni skóry pacjenta –wystarczą tu bowiem dwa małe nacięcia. Przez nie do stawu lekarz wprowadza małą kamerę, dzięki której ma on dokładny obraz wnętrza stawu. Po diagnostyce specjalista wprowadza przez te same otwory narzędzia służące do przeprowadzenia zabiegu. Całość trwa od godziny do trzech godzin.

Z reguły zabieg ten wykonuje się w znieczuleniu ogólnym. Bywa jednak, że stosuje się znieczulenie miejscowe.

Pacjent powinien pozostać w szpitalu przed dwa dni po zabiegu. Potem może zacząć poruszać się o kulach, a także podjąć rehabilitację. Szwy usuwane są średnio dziesiątego dnia po artroskopii. Dzięki niewielkim rozmiarom ran, ich pielęgnacja nie sprawia poważniejszych problemów. 

W przypadku wystąpienia po zabiegu gorączki, zaczerwienienia, wysięku lub znacznego nasilenia bólu, pacjent musi pilnie skontaktować się z lekarzem.

Wskazania do wykonania artroskopii stawu biodrowego

Przed podjęciem decyzji o przeprowadzeniu zabiegu artroskopii stawu biodrowego, lekarz musi dokładnie zbadać biodro i spróbować poznać przyczynę bólu odczuwanego przez pacjenta. Zabieg jest dosyć poważny, stąd powinien być wykonywany u osób, które naprawdę go potrzebują. 

Wśród wskazań do wykonania artroskopii stawu biodrowego są m.in.:

  • zmiany zwyrodnieniowe,
  • stan zapalny stawu biodrowego,
  • zerwanie więzadła kości udowej,
  • chorobę błony maziowej stawu biodrowego,
  • tzw. biodro trzaskające,
  • ból stawu nasilający się w trakcie wysiłku.

Warto wiedzieć: Nie każdy ból stawu biodrowego stanowi podstawę do wykonania artroskopii.

Jak przygotować się do artroskopii biodra?

Przed poddaniem się artroskopii biodra pacjent powinien dostarczyć aktualne wyniki badań (morfologia, glukoza, EKG, transaminazy, RTG klatki piersiowej, grupa krwi, badanie na krzepliwość krwi, badanie ogólne moczu). Warto też zadbać o szczepienie WZW-B (niektóre placówki medyczne mogą go bowiem wymagać).

W dniu zabiegu pacjent powinien być na czczo. Wskazane jest, by wcześniej zorganizował sobie sprzęt pomocniczy (kule, balkonik), a także zapewnił pomoc, gdy po zabiegu powróci do domu. 

W okresie okołooperacyjnym zaleca się stronienie od alkoholu czy papierosów.

Jakie są przeciwwskazania do wykonania artroskopii biodra?

Oto najczęstsze przeciwwskazania do wykonania artroskopii stawu biodrowego:

  • zaawansowana choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego,
  • istotne deformacje stawu (np. w efekcie jałowej martwicy głowy kości udowej),
  • zwłóknienie stawu,
  • skostnienia okołostawowe, które uniemożliwiają dostęp do jamy stawu,
  • niektóre typy konfliktu udowo-panewkowego,
  • stany zapalne skóry i tkanki podskórnej,
  • poważna otyłość.

Czy artroskopię stawu biodrowego można wykonać na NFZ?

Artroskopię stawu kolanowego można wykonać na NFZ (Narodowy Fundusz Zdrowia). Wówczas lekarz wykonujący zabieg musi pracować w placówce z podpisanym kontraktem. Czas oczekiwania uzależniony jest od kolejki NFZ. 

Terminy można sprawdzać na bieżąco za pośrednictwem wyszukiwarki terminyleczenia.nfz.gov.pl. Trzeba zaznaczyć, czy przypadek jest stabilny, czy pilny, wskazać województwo lub miejscowość, w której chcemy poddać się zabiegowi.

W niecierpiących zwłoki przypadkach wielu pacjentów nie czeka na zabieg refundowany i decyduje się na ofertę prywatnych klinik medycznych.

Ile kosztuje artroskopia biodra?

Cena za artroskopię diagnostyczną stawu biodrowego wynosi od 2 800 zł do 12 500 zł (ceny na podstawie danych z 11 klinik oraz od 4 lekarzy).

Cena za artroskopię operacyjną stawu biodrowego wynosi od 6 170 zł do 24 500 zł (ceny na podstawie danych z 4 klinik oraz od 3 lekarzy).

Zalety artroskopii stawu biodrowego

Najważniejszą zaletą artroskopii stawu biodrowego jest jej małoinwazyjność, niewielkie cięcia na skórze (blizny są niewielkie), a do tego szybki powrót do sprawności fizycznej oraz możliwości uprawniania sportu.

Ważne: Poddanie się artroskopii stawu biodrowego może znacznie poprawić stan zdrowia i sprawność pacjenta. Odczuwalne jest to zwłaszcza wtedy, gdy przed zabiegiem codziennie zmagał się on z nasilającym się bólem biodra.

Jakie mogą być powikłania po zabiegu?

Po artroskopii biodra nie powinny wystąpić żadne poważne komplikacje. Większość pacjentów tuż po zabiegu odczuwa jednak odrętwienie w okolicach krocza (powinno one minąć po kilku godzinach). 

Po zabiegu możliwe są powikłania:

  • żylna choroba zakrzepowo-zatorowa,
  • infekcje,
  • krwawienie do jamy stawu,
  • uszkodzenia naczyń,
  • obrzęk tkanek otaczających staw w efekcie przeniknięcia płynu używanego do wypełnienia jamy stawu (te dolegliwości ustępują samoistnie),
  • uszkodzenie struktur stawu (np. chrząstki lub więzadeł),
  • uszkodzenie nerwów (m.in. nerwu skórnego bocznego uda, udowego, kulszowego, zasłonowego oraz łonowego),
  • powikłania związane ze znieczuleniem.

Rehabilitacja po artroskopii stawu biodrowego

Po przebytym zabiegu pacjent przyjmuje leki przeciwbólowe. Pozostaje również pod opieką personelu medycznego. Dopiero po upływie dwóch dni może wrócić do domu. Po zabiegu powinien poruszać się o kulach lub balkoniku. W powrocie do sprawności pomoc ma fizjoterapia. Pacjent wykonuje wówczas ćwiczenia 

  • izometryczne – wzmacniające, polegające na siłowej pracy mięśni. Podstawą jest napinanie mięśnia bez zmiany jego długości;  
  • czynnesamodzielna kontrola napięcia mięśniowego przez pacjenta, które może powodować ruch w stawie lub też świadome napięcie mięśni z intencją ruchu bez jego wykonania

W powrocie do aktywności pomocne są również spacery. Najlepsze efekty przynosi stopniowe zwiększanie codziennego obciążenia stawu.

I choć powrót do zdrowia wymaga rehabilitacji, nie jest ona tak długotrwała i zaawansowana jak np. po przeprowadzeniu endoprotezoplastyki stawu biodrowego.

FAQ, czyli najczęstsze pytania o artroskopię stawu biodrowego

  • Artroskopia biodra – ile zwolnienia lekarskiego?

    Najczęściej powrót do pracy możliwy jest po upływie tygodnia do dwóch od operacji. Zalecane jest jednak unikanie znacznego obciążania operowanego stawu przez co najmniej trzy miesiące.

  • Czy artroskopia biodra pomaga?

    Uważa się, że poddając się artroskopii biodra pacjent ratuje swój staw. Po zabiegu i rehabilitacji można zapomnieć o dawnym bólu i problemach z ruchomością. Możliwy jest nie tylko powrót do sprawności fizycznej, ale też do uprawiania swoich ulubionych sportów.

Umów wizytę!

Jeśli Ty także borykasz się z problemami ze stawem biodrowym, nie wahaj się dłużej - skontaktuj się z nami. Nasz doradca bezpłatnie przedstawi Ci pełną ofertę leczenia spośród 5 klinik w Polsce wraz ze szczegółowymi cenami. Pomoże również w umówieniu wizyty konsultacyjnej u wybranego specjalisty na dogodny termin.

Zadzwoń do nas: 22 417 40 65(telefon czynny pon - pt, w godz. 8:00 - 18:00)

Źródła:

  • Czubak J. (red. wyd. polskiego), "Techniki artroskopowe leczenia stawu biodrowego. Przewodnik ilustrowany,", Medisfera, Warszawa, 2012, ISBN: 978-83-929022-2-5
  • Michael Leunig, Anil S. Ranawat, Marc Safran, Jon K. Sekiya, "Artroskopia stawu biodrowego, I wyd. polskie", Elsevier Urban & Partnet, Wrocław, 2013, ISBN: 978-83-7609-896-8
  • Wikipedia, "Hip Articulation" (en.wikipedia.org)