Budowa stawu barkowego

Można powiedzieć, że staw barkowy składa się tak naprawdę z kilku stawów, które biorą udział w ruchach barku. Są to:

  • staw ramienny, który tworzy głowa kości ramiennej i panewka łopatki;
  • staw barkowo-obojczykowy, znajdujący się pomiędzy wyrostkiem barkowym łopatki i obojczykiem;
  • staw mostkowo-obojczykowy;
  • staw łopatkowo-żebrowy (który nie jest prawdziwym stawem, bo nie ma chrząstki i torebki, jednak funkcjonalnie powierzchnia łopatki i ściana klatki piersiowej zachowują się jak w przypadku stawu).

Staw ramienny otoczony jest torebką stawową wzmocnioną więzadłami. Zaś głowa kości ramiennej otoczona jest zespołem ścięgien mięśni rotatorów (odpowiedzialnych za ruch w stawie).

Uszkodzenie owych ścięgien (tzw. stożka rotatorów) dotyczy często pacjentów w wieku średnim i starszym. Towarzyszy mu podrażnienie kaletki podbarkowej, która zapewnia poślizg głowy kości ramiennej pod wyrostkiem barkowym łopatki. Stan ten określany jest zespołem ciasnoty podbarkowej lub zespołem stożka rotatorów. Jeśli uszkodzenie ścięgien jest spore i towarzyszy mu ograniczenie ruchowości barku, rozważa się zastosowanie artroskopii.

Warto dodać, że na tle innych ludzkich stawów, barkowy jest dużo bardziej zaawansowany. Zarówno jeśli chodzi o jego budowę jak i mechanikę działania. Staw ten zapewnia nie tylko ruchy przywodząco-prostujące, ale także obrotowe kończyn górnych. 

 Ważne: Duża funkcjonalność stawu barkowego sprawia jednak, że jest on niezwykle podatny na uszkodzenia.

Dolegliwości odczuwane ze strony stawu barkowego są powszechne. Ich najczęstszą przyczyną są przeciążenia, powtarzalne mikroprzeciążenia oraz urazy otaczających go tkanek miękkich (głównie stożka rotatorów), powstające podczas wykonywania codziennych czynności czy aktywności sportowej.

Jakie są wskazania do wykonania artroskopii barku?

Artroskopia stawu barkowegowykonywana jest w przypadku licznych urazów i schorzeń tej części ciała. Wśród wskazań do wykonania artroskopii stawu barkowego są:

  • zwichnięcie barku,
  • stany zwyrodnieniowe stawu,
  • zespół bólu podbarkowego z zapaleniem kaletki podbarkowej,
  • uszkodzenie więzadeł,
  • uszkodzenie ścięgien,
  • rozerwanie pierścienia rotatorów,
  • długotrwałe zapalenie błony maziowej,
  • niestabilność stawu ramiennego,
  • tzw. bark zamrożony (czyli unieruchomienie go na skutek stanu zapalnego torebki stawowej.

W przypadku bólu stawu barkowego warto sięgnąć pamięcią, czy w przeszłości nie doszło do jakiegoś urazu tego stawu (nawet niewielkiego – jak gwałtowne szarpnięcie).Trzeba się również zastanowić, czy nie wykonywaliśmy ostatnio czynności mogących spowodować przeciążenie barku (np. pracy z rękami nad głową, pchania i podnoszenia ciężkich przedmiotów czy prac ogrodniczych i domowych wymagających powtarzalne ruchów stawu). Warto też zwrócić uwagę na to, kiedy ból ma największe nasilenie oraz jakie czynności go wywołują. Niepokojącymi objawami są z pewnością obrzęk, nadmierne ocieplenie stawu czy ból innych stawów.

Jak przebiega artroskopia stawu barkowego?

Artroskopia stawu barkowego zajmuje średnio godzinę. Może się przedłużyć, gdy konieczne będzie wykonanie zabiegu.

Zabieg najczęściej wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, choć możliwe jest też wybranie pełnej narkozy. Pacjent znajduje się w pozycji półsiedzącej lub leżącej (oczywiście na zdrowym barku). Przez nacięcie wprowadzane jest urządzenie, przekazujące obraz z wnętrza stawu. Lekarz wykonujący artroskopię wstrzykuje także specjalny płyn. Dzięki niemu łatwiej dostrzec ewentualne patologie i postawić odpowiednią diagnozę. Gdy już wiadomo, w czym leży problem, specjalista może podjąć działania operacyjne.

Gdy zaistnieje taka konieczność, w ramach tego samego zabiegu podejmowane są działania umożliwiające np. zwolnienie ucisku na struktury nerwowe, usunięcie tkanek objętych stanem zapalnym, fragmentów chrząstki albo ciał obcych oraz ustabilizowanie barku.

W celu wykonania operacji barku lekarz wykonuje kolejne nacięcia, przez które wprowadza potrzebne narzędzia chirurgiczneNa zakończenie specjalista zakłada szwy i opatrunek. Ramię umieszcza się w ortezie. Po artroskopii pacjent porusza się samodzielnie. W większości przypadków może wrócić do domu już dzień po przebytym zabiegu. Konieczne jest rozpoczęcie rehabilitacji. 

Szwy zostają ściągnięte zazwyczaj po dwóch tygodniach od wykonania artroskopii stawu barkowego.

Zalety artroskopii stawu barkowego

Specjaliści zaznaczają, że artroskopia stawu barkowego ma sporo zalet. Przede wszystkim to metoda mało inwazyjna. Dzięki temu, że w czasie zabiegu wykonywane są jedynie małe nacięcia, ma niskie ryzyko powikłań i pozostawia po sobie małe blizny. 

Po artroskopii pacjent nie pozostaje długo w szpitali, a sama rehabilitacja jest stosunkowo krótka. Dzięki temu pacjenci mogą w miarę szybko powrócić do zwyczajnej aktywności i codziennych zajęć. 

Zalecenia po przebytej artroskopii barku
 

Choć artroskopia barku jest zabiegiem stosunkowo bezpiecznym, należy po nim przestrzegać zaleceń lekarza. Pacjent nie powinien zaraz po nim prowadzić samochodu czy jeździć komunikacją miejską (musi mieć zapewniony bezpieczny powrót do domu).

Po zabiegu należy przyjmować przepisane przez lekarza leki i zgodnie z wytycznymi zmieniać opatrunki. Rana nie powinna zostać zamoczona. Oczywiście pacjent musi stawić się na umówione wizyty kontrolne. Jeśli pojawią się jakieś niepokojące objawy (np. ból, sączenie się rany lub gorączka), powinien od razu zgłosić się do specjalisty. 

Powrót do pełnej sprawności może zająć od miesiąca do pół roku. Zazwyczaj przez pierwsze dwa tygodnie bark jest unieruchomiony. Sama rehabilitacja powinna odbywać się pod okiem fizjoterapeuty.

Powikłania po artroskopii barku

Po przebytej artroskopii barku pacjent może odczuwać ból przez wiele dni (jego natężenie nie powinno być jednak tak duże, jak byłoby w przypadku tradycyjnej, otwartej operacji). Dolegliwości odczuwalne w pierwszych godzinach po zabiegu najpierw powinno łagodzić znieczulenie. Potem pacjent otrzymuje silne leki przeciwbólowe.

Po artroskopii stawu barkowego mogą pojawić się:

  • gorączka,
  • obrzęk,
  • stan zapalny,
  • krwawienie. 

Wymienione objawy są jednak dosyć typowe, ich wystąpienie będzie niepożądane jeśli wystąpią już po wypisaniu pacjenta ze szpitala. Wówczas koniecznie musi to zgłosić lekarzowi. 

Rehabilitacja po artroskopii barku

Rehabilitację po przebytej artroskopii stawu barkowego pacjent powinien rozpocząć już następnego dnia po zabiegu. Trwa ona zazwyczaj od miesiąca do sześciu. Szczegółowy zakres ćwiczeń – już całkiem indywidualnie – wyznacza choremu fizjoterapeuta. Zestawy ćwiczeń, które należy wykonać, uzależnione będą nie tylko od postępów w dochodzeniu do sprawności, ale także charakteru urazu lub schorzenia, które było przyczyną wykonania artroskopii barku.

W wieku sytuacjach nacisk kładzie się na ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśnie barku, przedramienia i nadgarstka, a też takie, które wzmacniają staw łokciowy. Dla zachowania równowagi, aktywność treningowa powinna objąć także drugą, nieoperowaną kończynę.

Młodsze osoby zazwyczaj szybko wracają do formy, u seniorów trwa to dłużej. Wszystko zależy zaś od indywidualnych cech pacjenta i jego chrząstki stawowej.

Czy artroskopię stawu barkowego można wykonać na NFZ?

Artroskopię stawu barkowego można wykonać na NFZ (Narodowy Fundusz Zdrowia). Wówczas lekarz wykonujący zabieg musi pracować w placówce z podpisanym kontraktem. Czas oczekiwania uzależniony jest od kolejki NFZ

Terminy można sprawdzać na bieżąco za pośrednictwem wyszukiwarki terminyleczenia.nfz.gov.pl. Trzeba zaznaczyć, czy przypadek jest stabilny, czy pilny i wskazując województwo lub miejscowość, w którym chcemy poddać się zabiegowi.

W praktyce skorzystanie z zabiegu refundowanego może stanowić kłopot, bo oczekiwanie na zabieg może potrwać i kilka lat. Wówczas wielu pacjentów decyduje się na artroskopię stawu barkowego wykonywaną w prywatnej klinice. 

Ile kosztuje artroskopia stawu barkowego?

Cena za artroskopię diagnostyczną stawu barkowego wynosi od 2 800 zł 14 000 zł (ceny na podstawie danych z 33 klinik oraz od 17 lekarzy).

Z kolei cena za artroskopię operacyjną stawu barkowego wynosi od 3 000 zł do 15 500 zł (ceny na podstawie danych z 15 klinik oraz od 9 lekarzy).

FAQ, czyli najczęstsze pytania o artroskopię stawu barkowego

  • Ile zwolnienia po artroskopii barku?

    Powrót do sprawności zajmuje od miesiąca do nawet pół roku. Wszystko zależy od tego, czy podczas artroskopii wykonano również zabieg naprawczy. Pacjent musi być przygotowany na to, że do ośmiu tygodni po zabiegu nie będzie mógł pracować z ramieniem odsuniętym od tułowia, uniesionym powyżej barku lub przeciwstawiać się sile ciążenia. Wiele zależy od rodzaju wykonywanej pracy (i tego, jak bardzo obciąża ona bark). W przypadku artroskopii bez zabiegu naprawczego, może okazać się, że pacjent będzie gotowy do powrotu do pracy i wykonywania codziennych czynności już w dwa tygodnie po artroskopii barku.

  • Ile się czeka na artroskopię barku?

    Czas oczekiwania na refundowaną artroskopię barku uzależniony jest od kolejki NFZ. Terminy można sprawdzać na bieżąco za pośrednictwem wyszukiwarki terminyleczenia.nfz.gov.pl. Oczekiwanie może jednak być dosyć długie, a ból tak dotkliwy, że wielu pacjentów decyduje się na zabieg w prywatnej klinice.

  • Jak spać po artroskopii barku?

    Po artroskopii barku, śpiąc na boku, powinniśmy leżeć na zdrowym ramieniu. Ramię po zabiegu najlepiej podeprzeć poduszką, by leżało w wygodnej pozycji. Ale także, by uniemożliwić przekręcenie się na stronę po zabiegu. Natomiast śpiąc  na plecach powinniśmy również wesprzeć ramię używając poduszki.

Umów wizytę!

Jeśli Ty także borykasz się z problemami ze stawem barkowym, nie wahaj się dłużej - skontaktuj się z nami. Nasz doradca bezpłatnie przedstawi Ci pełną ofertę leczenia spośród 18 klinik w Polsce wraz ze szczegółowymi cenami. Pomoże również w umówieniu wizyty konsultacyjnej u wybranego specjalisty na dogodny termin.

Zadzwoń do nas: (telefon czynny pon - pt, w godz. 8:00 - 18:00)

Źródła:

  • Romanowski L. (red. wyd. pol.), "Artroskopowe techniki leczenia barku. Przewodnik ilustrowany", Medisfera, Warszawa, 2013, ISBN: 978-83-929022-6-3
  • David E. Brown, Randall D. Neumann, "Sekrety ortopedii, I wyd. polskie pod redakcją Artura Dziaka", Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław, 2006, ISBN: 83-89581-98-1
  • Wikipedia, "Shoulder joint" (en.wikipedia.org)
  • Medycyna Praktyczna, "Ból barku" (www.mp.pl)