Do czego prowadzą dysfunkcje trzewne?

Dysfunkcje trzewne to zaburzenia funkcji narządów wewnętrznych oraz ich powiązań z innymi strukturami organizmu, które mogą prowadzić do szerokiego spektrum objawów – zarówno lokalnych, jak i odległych. Tego rodzaju zaburzenia mogą obejmować powięzi, więzadła, naczynia krwionośne, układ limfatyczny, nerwowy oraz mięśniowo-szkieletowy. Ich konsekwencje bywają trudne do zdiagnozowania klasycznymi metodami, ponieważ nie zawsze ujawniają się w badaniach obrazowych – natomiast są wyczuwalne w badaniu palpacyjnym przez doświadczonego terapeutę.

Warto wiedzieć: Nawet niewielka utrata ruchomości trzewi może zaburzać naturalną równowagę organizmu, prowadząc do przewlekłych dolegliwości bólowych i przeciążeń strukturalnych.

Przykładowe skutki dysfunkcji trzewnych:

  • choroby układu pokarmowego (np. refluks, zaparcia, IBS),
  • bóle głowy i karku wywołane napięciem trzewnym,
  • ból rzutowany, np. barku lub klatki piersiowej – mimo braku zmian strukturalnych w tych miejscach,
  • ograniczenia ruchomości stawów (np. międzykręgowych) związane z unerwieniem wspólnym z dysfunkcyjnym narządem,
  • osłabienie fizjologicznych mechanizmów regeneracyjnych i obronnych organizmu.

Narządy wewnętrzne są funkcjonalnie i anatomicznie powiązane z wieloma układami.

Zaburzenia narządów wewnętrznych mogą oddziaływać na:

  • układ nerwowy – poprzez wspólne unerwienie segmentalne (np. napięcia mięśniowe w rejonie unerwienia danego narządu),
  • układ mięśniowo-szkieletowy – m.in. przez przeciążenia kompensacyjne,
  • układ naczyniowy – np. wskutek zmniejszenia przepływu krwi do danego obszaru,
  • układ limfatyczny – co wpływa na detoksykację i odporność,
  • układ oddechowy – np. przez ograniczenie ruchomości przepony,
  • układ moczowo-płciowy i rozrodczy – przez lokalne napięcia i zaburzenia przepływu.

Mechanizmy powstawania objawów trzewnych:

  • ból rzutowany – sygnał z mięśniowo-szkieletowej struktury może być interpretowany jako ból narządu;
  • wpływ na segmenty kręgosłupa – zaburzenia trzewne mogą generować napięcia w segmentach nerwowych odpowiadających danemu narządowi;
  • powiązania powięziowe i emocjonalne – napięcia tkanek wynikające z urazu, stresu lub zaburzeń emocjonalnych mogą zaburzać funkcjonowanie trzewi.
Uwaga: Jedną z najtrudniejszych do uchwycenia cech dysfunkcji trzewnych jest ich zdolność do wywoływania objawów w miejscach odległych od pierwotnego źródła problemu.

Co to jest terapia trzewna i jak działa?

Masaż trzewny brzucha

Terapia trzewna to forma pracy manualnej z narządami wewnętrznymi, której celem jest przywrócenie ich prawidłowej ruchomości i wzajemnej relacji z innymi strukturami organizmu.

Techniki wykorzystywane w terapii wisceralnej bazują na wieloletnich obserwacjach klinicznych i doświadczeniach z zakresu osteopatii oraz terapii manualnej. Ich fundamentem jest założenie, że zaburzenia w obrębie trzewi wpływają na cały organizm – fizycznie, biochemicznie i neurologicznie.

Podczas sesji terapeutycznej specjalista ocenia m.in. napięcia powięziowe, ruchomość narządów i ich wzajemne relacje z układem mięśniowo-szkieletowym.

W terapii trzewnej wykorzystuje się:

  • techniki bezpośrednie – manualne mobilizowanie konkretnego narządu,
  • techniki pośrednie – subtelne manipulacje regulujące napięcia w tkankach bez mechanicznego nacisku.
Warto wiedzieć: Już podczas pierwszych sesji pacjenci mogą zauważyć poprawę pracy układu trawiennego, zmniejszenie bólu w rejonie brzucha, a także wyraźną ulgę w dolegliwościach mięśniowo-szkieletowych.

Skutki terapii manualnej narządów wewnętrznych

Terapia trzewna może przynieść szereg efektów terapeutycznych, które odczuwalne są zarówno w obszarze objętym bezpośrednią pracą, jak i w innych układach organizmu.

Do najczęściej zgłaszanych rezultatów należy:

  • zwiększona ruchomość stawów i poprawa elastyczności ciała,
  • lepsze funkcjonowanie układu pokarmowego i oddechowego,
  • zmniejszenie napięć w jamie brzusznej i kończynach,
  • poprawa postawy ciała i swobody ruchu,
  • usprawnienie krążenia płynów ustrojowych (krew, limfa),
  • obniżenie poziomu stresu i poprawa regeneracji organizmu.
Pamiętaj: Terapia wisceralna ma również działanie profilaktyczne – pomaga utrzymać prawidłowe funkcjonowanie narządów wewnętrznych i równowagę całego organizmu.

Na jakie dolegliwości pomaga masaż trzewny? Wskazania do masażu}

Masaż trzewny wykorzystywany jest w leczeniu i profilaktyce wielu schorzeń oraz dysfunkcji narządów wewnętrznych i układów powiązanych.

Najczęściej masaż trzewny stosuje się w przypadku:

  • przewlekłych zaparć, kolek jelitowych, refluksu i zespołu jelita drażliwego (IBS),
  • choroby Leśniowskiego-Crohna i innych stanów zapalnych jelit,
  • bolesnych miesiączek i problemów ginekologicznych (np. po porodzie),
  • poporodowego nietrzymania moczu, dolegliwości prostaty,
  • napięć w jamie brzusznej, zaburzeń cyrkulacji płynów ustrojowych,
  • zaburzeń metabolicznych oraz trudności w usuwaniu toksyn,
  • zespołów bólowych stawów, w tym barków, bioder i kolan.
Ważne: Terapia trzewna może być skutecznym uzupełnieniem leczenia somatycznego i metabolicznego, a także działać wspomagająco w zaburzeniach psychosomatycznych.

Kto powinien skorzystać z terapii wisceralnej?

Fizjoterapeutka przeprowadza sesję fizjoterapii sportowca na stole do masażu

Z terapii trzewnej mogą skorzystać osoby zmagające się z dolegliwościami przewlekłymi, które mają swoje źródło w zaburzeniach funkcjonowania narządów wewnętrznych.

Wskazaniami do terapii są m.in.:

  • problemy trawienne (zaparcia, refluks, wzdęcia),
  • bolesne miesiączki i napięcia w okolicy miednicy,
  • wysiłkowe nietrzymanie moczu,
  • bóle głowy, pleców, szyi, karku i kończyn,
  • napięcia w jamie brzusznej i okolicach klatki piersiowej,
  • zespół jelita drażliwego (IBS),
  • uczucie przewlekłego zmęczenia, problemy ze snem,
  • zaburzenia krążenia i cyrkulacji płynów ustrojowych.
Uwaga: Objawy te często nie mają jednoznacznej przyczyny w badaniach obrazowych, jednak mogą być efektem przewlekłego napięcia tkanek trzewnych i ich powiązań z innymi strukturami ciała.

Czy terapia trzewna jest bezpieczna?

Terapia trzewna jest uznawana za metodę bezpieczną, pod warunkiem, że jest prowadzona przez wykwalifikowanego terapeutę i z uwzględnieniem przeciwwskazań.

Możliwe, choć rzadkie, działania niepożądane obejmują:

  • przejściowy dyskomfort w jamie brzusznej,
  • chwilowe pogorszenie objawów (tzw. reakcja pozabiegowa),
  • senność, osłabienie lub zmęczenie,
  • częstsze oddawanie moczu lub wypróżnienia.

Przeciwwskazania do terapii trzewnej

Choć terapia trzewna uznawana jest za bezpieczną i nieinwazyjną metodę pracy z ciałem, istnieją sytuacje, w których jej zastosowanie nie jest wskazane. Przeciwwskazania obejmują przede wszystkim ostre stany chorobowe oraz poważne zaburzenia ogólnoustrojowe, które mogłyby zostać zaostrzone przez manualną stymulację tkanek głębokich. Z tego względu bardzo ważne jest, aby przed rozpoczęciem terapii przeprowadzić dokładny wywiad medyczny i – w razie wątpliwości – skonsultować się z lekarzem prowadzącym.

Do głównych przeciwwskazań do terapii wisceralnej należą:

  • ostre stany zapalne narządów wewnętrznych (np. zapalenie wyrostka robaczkowego, zapalenie pęcherzyka żółciowego),
  • choroby nowotworowe w obrębie jamy brzusznej,
  • tętniaki, zwłaszcza tętniak aorty brzusznej,
  • gorączka powyżej 38°C,
  • świeże rany pooperacyjne i stany po urazach brzucha,
  • aktywne krwawienia z przewodu pokarmowego,
  • zaawansowana atonia narządów wewnętrznych,
  • ciąża, szczególnie w pierwszym trymestrze,
  • poważne zaburzenia psychiczne (np. schizofrenia, zespół parafreniczny),
  • niewyjaśnione bóle brzucha wymagające wcześniejszej diagnostyki obrazowej.
Warto wiedzieć: W przypadku wątpliwości co do stanu zdrowia pacjenta terapię trzewną należy odroczyć do czasu uzyskania pełnej diagnozy i zgody lekarza. Bezpieczeństwo zawsze musi stanowić priorytet.

Ile kosztuje terapia trzewna?

Koszt terapii trzewnej zależy od wielu czynników, takich jak lokalizacja gabinetu, doświadczenie terapeuty oraz czas trwania wizyty. Średnio cena jednej sesji wynosi: od 150 do 250 zł za wizytę trwającą 45–60 minut. Pierwsza wizyta zwykle obejmuje szczegółowy wywiad medyczny, ocenę stanu tkanek oraz zaplanowanie terapii. Kolejne spotkania skupiają się już na pracy manualnej z określonymi strukturami trzewnymi.

Warto wiedzieć: Terapia nie wymaga specjalnego przygotowania. Wskazane jest przyjście na wizytę z pustym żołądkiem (2–3 godziny po posiłku) i w wygodnym ubraniu.

Gdzie znaleźć dobrego terapeutę trzewnego?

Masażysta trzewny leczy młodą pacjentkę

Dobrego terapeutę trzewnego warto szukać w sprawdzonych placówkach medycznych i gabinetach fizjoterapii, które specjalizują się w osteopatii i terapii manualnej.

Wybierając specjalistę, warto zwrócić uwagę na:

  • wykształcenie i certyfikaty potwierdzające kompetencje w terapii wisceralnej,
  • doświadczenie kliniczne,
  • opinie innych pacjentów,
  • przynależność do stowarzyszeń branżowych.

W poszukiwaniach może pomóc serwis kliniki.pl, gdzie znaleźć można zweryfikowanych specjalistów z całej Polski.

Czy warto zdecydować się na terapię trzewną?

Terapia trzewna to skuteczna i bezpieczna metoda wspomagająca leczenie wielu schorzeń o podłożu funkcjonalnym. Dzięki holistycznemu podejściu, opartemu na pracy z narządami wewnętrznymi i ich powiązaniami, pozwala nie tylko złagodzić objawy, ale również przywrócić naturalną równowagę organizmu. Kluczowe jest natomiast, by była przeprowadzana przez wykwalifikowanego specjalistę, po wcześniejszym wyeliminowaniu możliwych przeciwwskazań.

Źródła:

  • Andrìû L.V., Batkiewicz W., Labinskij P., "Manualna terapia wisceralna: diagnostyka i postępowanie terapeutyczne", Rehabilitacja w Praktyce, nr 1, 43-47, 2016
  • Barral J.P., "Visceral Manipulation I", 2001
  • Baryków D.S., Szytyków T.A., "Techniki wisceralne w terapii manualnej", Dniepropietrowsk, 2013
  • Majchrzycki M., "Terapia manualna narządów wewnętrznych. Dlaczego warto dotykać brzucha?", praktycznafizjoterapia.pl, 2025