USG Doppler tętnic nerkowych

USG Doppler tętnic nerkowych to nieinwazyjne badanie obrazowe umożliwiające dokładną ocenę przepływu krwi przez naczynia zaopatrujące nerki. Dzięki niemu możliwe jest wykrycie zwężeń i innych zmian naczyniowych, które mogą prowadzić do niedokrwienia narządu, uszkodzenia jego funkcji, a w konsekwencji – do wystąpienia wtórnego nadciśnienia tętniczego. Metoda znajduje zastosowanie szczególnie u pacjentów młodych oraz tych, u których ciśnienie krwi pozostaje trudne do kontrolowania mimo leczenia farmakologicznego. Badanie pozwala na ocenę liczby, przebiegu i struktury tętnic nerkowych, a także parametrów hemodynamicznych, dzięki którym lekarz może określić, czy przepływ krwi w obrębie nerek jest prawidłowy.

Co to jest USG Doppler tętnic nerkowych?

USG Doppler tętnic nerkowych to badanie ultrasonograficzne, które umożliwia zobrazowanie przepływu krwi w naczyniach nerkowych. W odróżnieniu od klasycznego USG, które pokazuje jedynie strukturę tkanek, Doppler dostarcza informacje o kierunku i prędkości przepływu krwi w tętnicach. W badaniu tym wykorzystywane są fale ultradźwiękowe, które odbijają się od poruszających się krwinek. Odbite sygnały przetwarzane są przez aparat i przedstawiane w postaci kolorowych obrazów – czerwień i błękit odpowiadają różnym kierunkom i szybkościom przepływu. Dzięki temu lekarz może ocenić, czy krew przepływa prawidłowo, czy może napotyka przeszkody, np. w wyniku zwężenia naczynia.

Warto wiedzieć: USG Doppler tętnic nerkowych umożliwia wykrycie nie tylko nieprawidłowości w dużych tętnicach doprowadzających krew do nerek, ale również ocenę drobnych naczyń wewnątrz narządu. To sprawia, że badanie ma duże znaczenie w diagnostyce chorób nerek oraz układu sercowo-naczyniowego.

Kiedy należy wykonać USG Doppler tętnic nerkowych?

Badanie jest zalecane, gdy zachodzi podejrzenie patologii w obrębie naczyń nerkowych, które mogą wpływać na funkcjonowanie nerek i ciśnienie tętnicze. Najczęstsze wskazania to:

trudne do wyrównania nadciśnienie tętnicze, szczególnie u młodych pacjentów,
nieprawidłowe wyniki badań biochemicznych (np. kreatyniny, potasu, mocznika),
asymetria wielkości nerek stwierdzona w USG,
podejrzenie miażdżycy naczyń nerkowych lub zakrzepicy,
kontrola po transplantacji nerki lub wszczepieniu stentu do tętnicy nerkowej,
nagłe pogorszenie funkcji nerek.

Pamiętaj: Zwężenie tętnicy nerkowej może być przyczyną tzw. nadciśnienia naczyniowo-nerkowego, czyli formy wtórnego nadciśnienia, opornego na leczenie. USG Doppler to jedno z podstawowych badań umożliwiających jego wykrycie.

Czy USG Doppler tętnic nerkowych wykryje kamienie nerkowe?

Nie, badanie USG Doppler tętnic nerkowych nie służy do wykrywania kamieni nerkowych. Jego głównym celem jest ocena stanu naczyń krwionośnych oraz przepływu krwi w obrębie nerek.

Uwaga: W przypadku podejrzenia kamicy nerkowej należy wykonać klasyczne USG jamy brzusznej lub tomografię komputerową – te metody pozwalają na wykrycie złogów w układzie moczowym.

Jak przygotować się do badania dopplerowskiego tętnic nerkowych?

Aby uzyskać wiarygodne wyniki, pacjent musi się odpowiednio przygotować do badania. Kluczowe są trzy aspekty:

dieta: na dwa-trzy dni przed badaniem należy unikać ciężkostrawnych, wzdymających potraw; w przeddzień warto zastosować lekkostrawną dietę;
czystość jelit: na kilka dni przed planowaną wizytą warto przyjmować preparaty redukujące gazy jelitowe (np. simetikon – Ulgix, Espumisan);
czas ostatniego posiłku: na badanie należy stawić się na czczo – minimum 4-6 godzin po ostatnim posiłku.

Ważne: Na godzinę przed badaniem warto wypić około 1 litra niegazowanej wody. Należy też przynieść dokumentację medyczną – np. poprzednie wyniki badań obrazowych i laboratoryjnych.

Jak przebiega badanie USG Doppler tętnic nerkowych?

Badanie przeprowadza się w pozycji leżącej. Pacjent odsłania powłoki brzuszne, na które lekarz nanosi specjalny żel ułatwiający przewodzenie ultradźwięków. Następnie przykłada głowicę aparatu w okolice nerek i przesuwa ją, by zobaczyć naczynia krwionośne i przepływ krwi w czasie rzeczywistym. W trakcie badania lekarz analizuje obraz na monitorze, obserwując m.in. zmiany kolorystyczne odpowiadające przepływowi krwi. Całość trwa kilkanaście minut. Wynik jest dostępny bezpośrednio po zakończeniu procedury.

Pamiętaj: Doppler tętnic nerkowych nie wymaga hospitalizacji ani rekonwalescencji. Po badaniu można od razu wrócić do codziennych zajęć.

Czy USG Doppler tętnic nerkowych boli?

Nie. USG Doppler tętnic nerkowych jest badaniem całkowicie bezbolesnym i nieinwazyjnym. Nie wiąże się z żadnym dyskomfortem poza lekkim uciskiem głowicy na brzuch.

Warto wiedzieć: Dzięki swojej bezpiecznej formie badanie to może być wykonywane wielokrotnie, także u osób starszych i przewlekle chorych.

Co oznacza wynik USG Doppler tętnic nerkowych?

Wynik USG Doppler dostarcza informacje o strukturze i funkcji naczyń zaopatrujących nerki. Opis może zawierać dane takie jak:

obecność zwężeń i ich stopień,
obecność tętniaków lub przetok tętniczych,
parametry przepływu krwi, np. prędkość skurczowa (PSV),
opór naczyniowy (wskaźnik RI),
ocena naczyń wewnątrznerkowych.

Uwaga: Znaczne zwężenie tętnicy może powodować niedokrwienie nerki, a w konsekwencji pogorszenie jej funkcji oraz wzrost ciśnienia krwi. Dlatego interpretacja wyniku powinna być przeprowadzona przez lekarza, który podejmie decyzję o dalszym postępowaniu diagnostyczno-terapeutycznym.

Jakie są przeciwwskazania i ryzyko związane z USG Doppler tętnic nerkowych?

USG Doppler tętnic nerkowych to badanie bezpieczne, niewiążące się z żadnym ryzykiem ani działaniami niepożądanymi. Nie ma przeciwwskazań do jego wykonania – również u osób starszych, kobiet w ciąży czy pacjentów z chorobami przewlekłymi.

Warto wiedzieć: Czas trwania badania to ok. 15–20 minut, a jego dokładność zależy m.in. od budowy ciała pacjenta i jakości sprzętu diagnostycznego.

Ile kosztuje USG Doppler tętnic nerkowych i czy jest refundowane przez NFZ?

Cena USG Doppler tętnic nerkowych w placówkach prywatnych waha się od około 150 do 350 zł, przy średniej cenie na poziomie 305 zł. Koszt zależy m.in. od lokalizacji, doświadczenia specjalisty oraz renomy placówki.

Pamiętaj: Badanie można wykonać także w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. W tym celu konieczne jest skierowanie od lekarza, który uzna je za medycznie uzasadnione.

Gdzie można wykonać USG Doppler tętnic nerkowych?

Badanie USG Doppler tętnic nerkowych dostępne jest w wielu ośrodkach zdrowia – zarówno publicznych, jak i prywatnych. Wybierając placówkę, warto zwrócić uwagę na:

doświadczenie diagnostów i lekarzy wykonujących badanie,
jakość sprzętu ultrasonograficznego,
możliwość uzyskania wyników z dokładnym opisem i dokumentacją.

Pamiętaj - sprawdzone placówki diagnostyczne w Twojej okolicy znajdziesz między innymi na portalu kliniki.pl.

Źródła:

Krzanowski M., Plichta A., "Atlas ultrasonografii naczyń", Medycyna Praktyczna, 144-191, Kraków, 1996
Małek G., Januszewicz M., "Ultrasonograficzne badanie naczyń nerkowych”, [w:] Małek G. ed. „Ultrasonografia Doplerowska. Zastosowania kliniczne. Tom 2", Medipage, Warszawa, 2003
Stryczyński Ł., "Ultrasonografia dopplerowska tętnic nerkowych", Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce, t. 8., nr 4, 186–199, 2022