USG Doppler tętnic szyjnych / kręgowych

Na czym polega badanie Doppler tętnic dogłowowych?

Badanie USG Doppler tętnic dogłowowych (szyjnych i kręgowych) opiera się na wykorzystaniu fal ultradźwiękowych, które odbijają się od struktur ciała, tworząc obraz naczyń krwionośnych i przepływu krwi w czasie rzeczywistym. Standardowa ultrasonografia pozwala na szczegółową ocenę ścian tętnic, ich średnicy oraz ewentualnych nieprawidłowości w budowie.

Kluczowym rozszerzeniem tej techniki jest tryb Dopplerowski, który umożliwia analizę dynamicznych parametrów przepływu krwi – w tym jego kierunku, prędkości oraz obecności turbulencji. Dzięki analizie zachowania fal odbitych od poruszających się krwinek czerwonych lekarz może określić, czy światło naczynia nie jest patologicznie zwężone – na przykład przez blaszkę miażdżycową.

Badanie pozwala również na ocenę gradientu ciśnień, co pomaga w określeniu stopnia zaawansowania zmian naczyniowych.

Kiedy warto zrobić USG Doppler tętnic szyjnych i kręgowych?

USG Doppler tętnic szyjnych i kręgowych wykonuje się zarówno u osób z objawami sugerującymi niedokrwienie mózgu, jak i profilaktycznie – w grupach podwyższonego ryzyka.

Najczęściej badanie zlecane jest w przypadku dolegliwości neurologicznych takich jak:

• nawracające bóle i zawroty głowy,
• zaburzenia pamięci lub świadomości,
• zasłabnięcia, epizody omdleniowe,
• przejściowa utrata wzroku lub ubytki w polu widzenia,
• zaburzenia równowagi,
• uczucie mrowienia lub drętwienia kończyn,
• szumy uszne, pogorszenie słuchu.

Zwężenie tętnic szyjnych może prowadzić do poważnych powikłań – w tym do udaru mózgu. Wczesne wykrycie zmian miażdżycowych pozwala nie tylko wdrożyć odpowiednią terapię, ale również monitorować jej skuteczność i zapobiec dalszemu pogarszaniu się stanu zdrowia.

Badanie powinno być również wykonywane u pacjentów bez objawów, ale obciążonych czynnikami ryzyka:

• palenie papierosów,
• otyłość i mała aktywność fizyczna,
• nadciśnienie tętnicze,
• zaburzenia lipidowe (podwyższony cholesterol, trójglicerydy),
• cukrzyca lub insulinooporność,
• choroby sercowo-naczyniowe,
• dodatni wywiad rodzinny (udar, zawał).

Kontrola naczyń szyjnych – częstotliwość badania

U osób z rozpoznaną miażdżycą naczyń szyjnych lub innymi schorzeniami naczyniowymi zaleca się wykonywanie kontrolnego USG Doppler co 6–12 miesięcy, w zależności od stopnia zwężenia i dynamiki zmian. Pacjenci po udarze, TIA (przemijającym ataku niedokrwiennym) lub zabiegach naczyniowych powinni mieć ustalony indywidualny harmonogram kontroli przez lekarza prowadzącego.

Jakie choroby wykrywa USG Doppler szyi i naczyń kręgowych?

Badanie ultrasonograficzne tętnic szyjnych i kręgowych pozwala na wczesne rozpoznanie wielu istotnych problemów naczyniowych. USG Doppler jest przede wszystkim podstawowym narzędziem w wykrywaniu i ocenie zaawansowania miażdżycy tętnic dogłowowych, która stanowi jedno z głównych zagrożeń udarem mózgu.

USG Doppler może wykazać m.in.:

• nieprawidłowy przebieg naczyń,
• zwężenie tętnic szyjnych lub kręgowych – w tym ocenę jego stopnia,
• obecność niestabilnych blaszek miażdżycowych, grożących oderwaniem,
• zaburzenia przepływu krwi – w tym cofanie się krwi lub jej spowolniony przepływ,
• zmiany pourazowe lub pozapalne w ścianach naczyń.

Przygotowanie do USG Doppler – co zabrać na badanie?

Badanie USG Doppler tętnic dogłowowych nie wymaga skomplikowanego przygotowania.

Zaleca się:

• założenie wygodnego ubrania bez ciasnego kołnierza,
• rezygnację z naszyjników, łańcuszków i biżuterii na szyi,
• zabranie ze sobą niezbędnej dokumentacji medycznej.

• dokument tożsamości,
• skierowanie (jeśli badanie wykonywane jest w ramach NFZ),
• wcześniejsze wyniki badań obrazowych i laboratoryjnych,
• wypisy ze szpitala – szczególnie jeśli mają związek z chorobami naczyniowymi.

Jak wygląda badanie Doppler tętnic dogłowowych?

USG Doppler to badanie nieinwazyjne i komfortowe dla pacjenta. Podczas procedury pacjent leży na plecach, z głową lekko odchyloną w bok. Lekarz nakłada na szyję specjalny żel, który poprawia przewodnictwo ultradźwięków, eliminując powietrze między skórą a głowicą aparatu.

Następnie przesuwa głowicę po skórze, analizując obrazy uzyskiwane na monitorze. W trakcie badania pacjent może być proszony o zmianę pozycji głowy – np. odwrócenie jej w bok – w celu lepszego uwidocznienia naczyń. Czasami podczas oceny przepływu słychać charakterystyczne „szumy” – są one całkowicie normalne i wynikają z pracy krwi przepływającej przez naczynia.

Ile kosztuje USG Doppler tętnic szyjnych i kręgowych prywatnie?

Koszt prywatnego badania USG Doppler tętnic szyjnych i kręgowych wynosi średnio około 300 zł, choć w niektórych placówkach, szczególnie w dużych miastach lub w klinikach o podwyższonym standardzie, cena może sięgać nawet 500 zł. Różnice w kosztach wynikają z lokalizacji, renomy ośrodka diagnostycznego oraz doświadczenia specjalisty wykonującego badanie.

W przypadku pilnej potrzeby wykonania USG wiele osób decyduje się na wizytę prywatną ze względu na krótszy czas oczekiwania i większą dostępność terminów. Jeśli pacjent posiada skierowanie od lekarza specjalisty, a badanie zostało uznane za medycznie uzasadnione, może ono zostać wykonane bezpłatnie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Trzeba jednak pamiętać, że w publicznych placówkach terminy bywają odległe, co w przypadku podejrzenia poważnych schorzeń naczyniowych może stanowić istotne utrudnienie.

Decyzja o wykonaniu badania prywatnie często wynika z troski o czas i szybkość postawienia diagnozy.