Na czym polega laparoskopia macicy i czym różni się od tradycyjnej operacji?

Laparoskopia macicy to nowoczesna, małoinwazyjna metoda chirurgiczna polegająca na usunięciu macicy przez niewielkie nacięcia w okolicy pępka. Podczas zabiegu wprowadza się do jamy brzusznej cienki laparoskop wyposażony w kamerę, a także precyzyjne narzędzia chirurgiczne. Obraz z kamery przesyłany jest na monitor, dzięki czemu chirurg może dokładnie obejrzeć wnętrze jamy brzusznej i przeprowadzić zabieg z dużą precyzją.

Macica zostaje oddzielona od otaczających tkanek, a następnie dzielona na mniejsze części i usuwana – przez niewielkie nacięcia.

Warto wiedzieć: Usunięcie macicy metodą laparoskopową jest możliwe wyłącznie w sytuacjach, które nie wymagają radykalnej interwencji chirurgicznej, np. w zaawansowanych stadiach nowotworu.

W odróżnieniu od operacji klasycznej laparoskopia nie wymaga szerokiego otwarcia jamy brzusznej. Dzięki temu:

  • zmniejsza się odczuwany po zabiegu ból,
  • redukuje się ryzyko infekcji,
  • blizny są prawie niewidoczne,
  • pacjentki szybciej wracają do codziennych obowiązków.
Pamiętaj: Laparoskopia może być przeprowadzona jako histerektomia całkowita, nadszyjkowa, a nawet radykalna – zależnie od wskazań i stanu zdrowia pacjentki.

Histerektomia – rodzaje

Operacja z zakresu chirurgii ginekologicznej przy użyciu sprzętu laparoskopowego

 Histerektomia to chirurgiczne usunięcie macicy, które może być wykonane w różnych wariantach – w zależności od przyczyny, zaawansowania choroby oraz planu leczenia ustalonego przez zespół medyczny. Wyróżniamy kilka głównych typów histerektomii, z których każdy może zostać przeprowadzony zarówno metodą klasyczną, jak i małoinwazyjną – laparoskopowo.

1. Histerektomia nadszyjkowa (LSH – Laparoscopic Supracervical Hysterectomy)

Usunięcie trzonu macicy z pozostawieniem szyjki macicy.

Wskazania:

  • mięśniaki,
  • przewlekłe krwawienia,
  • łagodne zmiany niezłośliwe,
  • przypadki, w których pacjentka chce zachować szyjkę macicy ze względów funkcjonalnych lub osobistych.

Zalety:

  • krótszy czas gojenia,
  • potencjalne zachowanie funkcji seksualnych,
  • mniejsze ryzyko uszkodzenia dolnej części dróg rodnych.
2. Histerektomia całkowita (TLH – Total Laparoscopic Hysterectomy)

Polega na usunięciu zarówno trzonu, jak i szyjki macicy.

Wskazania:

  • endometrioza,
  • przewlekły ból miednicy,
  • włókniaki,
  • wczesne stadia nowotworu.

Zalety:

  • kompleksowe leczenie schorzeń macicy,
  • brak ryzyka zmian chorobowych szyjki w przyszłości,
  • często wykonywana techniką laparoskopową z krótkim czasem hospitalizacji.
3. Histerektomia radykalna z lymfadenektomią

Rozszerzona operacja polegająca na usunięciu macicy wraz z szyjką, górną częścią pochwy oraz okolicznymi tkankami, w tym węzłami chłonnymi.

Wskazania:

  • rak szyjki macicy (stadium zaawansowane),
  • nowotwory wymagające oceny zaawansowania choroby.

Zalety:

  • pełne usunięcie ogniska nowotworowego,
  • możliwość oceny rozprzestrzenienia raka,
  • kluczowy etap planowania dalszego leczenia onkologicznego.
4. Histerektomia z powodu raka endometrium (z lymfadenektomią)

Zabieg stosowany w leczeniu raka błony śluzowej macicy, obejmujący usunięcie macicy i pobranie węzłów chłonnych w celu oceny stopnia zaawansowania nowotworu.

Wskazania:

  • rak trzonu macicy,
  • zmiany rozrostowe o wysokim ryzyku zezłośliwienia.

Zalety:

  • precyzyjna diagnostyka,
  • możliwość dostosowania terapii pooperacyjnej (np. radioterapii lub chemioterapii),
  • skuteczność w leczeniu raka w początkowym stadium.

O wyborze rodzaju histerektomii decyduje zespół medyczny na podstawie dokładnej diagnostyki obrazowej i histopatologicznej. W przypadku łagodnych zmian często wystarcza usunięcie samego trzonu macicy. Przy nowotworach konieczne jest bardziej radykalne podejście, obejmujące także węzły chłonne i otaczające tkanki.

Pamiętaj: Każdy z typów histerektomii może być – o ile nie ma przeciwwskazań – wykonany techniką laparoskopową, co znacząco zmniejsza obciążenie dla organizmu i przyspiesza powrót do zdrowia.

Kiedy wykonuje się usunięcie macicy metodą laparoskopową?

Kobieta cierpiąca na ból brzucha z powodu endometriozy

Laparoskopowe usunięcie macicy wykonuje się najczęściej w przebiegu łagodnych, ale uciążliwych schorzeń ginekologicznych, takich jak mięśniaki, endometrioza, czy przewlekłe krwawienia.

Zabieg może być również wskazany przy:

Warto wiedzieć: Usunięcie macicy rozważa się zazwyczaj u kobiet, które nie planują już potomstwa i wyczerpały inne formy terapii.

Wskazania do histerektomii

Najczęstsze wskazania do usunięcia macicy (w tym laparoskopowo) to:

  • rozległe mięśniaki macicy powodujące ból i obfite krwawienia,
  • endometrioza z przemieszczeniem błony śluzowej poza jamę macicy,
  • rak trzonu macicy, endometrium, jajników,
  • przewlekłe, nieregularne krwawienia miesięczne,
  • opadanie macicy,
  • zespół bólu miednicy mniejszej,
  • powikłania położnicze (np. krwotok, atonia macicy).

Usunięcia macicy metodą laparoskopową – przeciwwskazania

Nie każda pacjentka kwalifikuje się do laparoskopowego usunięcia macicy. Zabieg nie jest możliwy m.in. w przypadku:

  • planowanej ciąży w przyszłości,
  • bardzo złego ogólnego stanu zdrowia,
  • zaawansowanej endometriozy z licznymi zrostami,
  • wcześniejszych zabiegów chirurgicznych w obrębie jamy brzusznej,
  • dużych rozmiarów macicy,
  • potrzeby usunięcia także przydatków.
Uwaga: Niekiedy przeciwwskazania mają charakter względny i powinny być rozpatrywane indywidualnie – z uwzględnieniem doświadczenia zespołu chirurgicznego oraz możliwości technicznych placówki.

Jak przygotować się do laparoskopowego usunięcia macicy?

Przygotowanie do zabiegu laparoskopii obejmuje kilka kluczowych kroków:

  • konsultacja medyczna – rozmowa z ginekologiem, ustalenie wskazań, zakresu zabiegu i ryzyka;
  • badania diagnostyczne – morfologia krwi, EKG, badanie ogólne moczu, wymaz z pochwy;
  • dieta – na dzień przed zabiegiem zaleca się dietę lekkostrawną, a od północy – post;
  • wsparcie psychiczne – pomocne są techniki relaksacyjne i rozmowa z bliskimi;
  • planowanie opieki pooperacyjnej – organizacja transportu do domu i pomocy w pierwszych dniach po operacji.

Jak przebiega operacja usunięcia macicy laparoskopowo?

Operacja trwa zazwyczaj od 1 do 2 godzin i jest przeprowadzana w znieczuleniu ogólnym. Po wykonaniu kilku niewielkich nacięć w okolicy pępka do jamy brzusznej wprowadza się laparoskop i narzędzia chirurgiczne. Chirurg odcina macicę od więzadeł i tkanek, a następnie usuwa ją fragmentami. W zależności od rozmiaru narządu – przez pochwę lub przez brzuch.

Ważne: W niektórych przypadkach usuwane są również przydatki (jajniki, jajowody), jeśli wymaga tego stan kliniczny pacjentki.

Rekonwalescencja po laparoskopowym usunięciu macicy – ile trwa i na czym polega?

Badanie jajników i macicy w gabinecie ginekologicznym

Powrót do pełni sił po laparoskopii trwa zazwyczaj kilka tygodni. Bezpośrednio po operacji kobieta może odczuwać niewielkie dolegliwości bólowe, które ustępują po lekach przeciwbólowych. Już następnego dnia możliwe jest wstanie z łóżka i krótki spacer. Pełna rekonwalescencja trwa do 6 tygodni, choć wiele pacjentek wraca do aktywności znacznie wcześniej.

Jeśli usunięto również jajniki, może dojść do nagłego spadku hormonów – pojawią się objawy menopauzy. W takich przypadkach lekarz może zalecić hormonalną terapię zastępczą.

Pamiętaj: Przez 6 miesięcy po zabiegu nie powinno się podnosić ciężarów powyżej 5 kg, ani wykonywać intensywnego wysiłku fizycznego.

Jak dbać o siebie po operacji usunięcia macicy?

Prawidłowy powrót do zdrowia wymaga:

  • odpoczynku i unikania wysiłku fizycznego,
  • lekkostrawnej diety bogatej w białko, witaminy i błonnik,
  • picia dużej ilości płynów,
  • delikatnych spacerów wspomagających krążenie,
  • stopniowego zwiększania aktywności fizycznej.
Warto wiedzieć: Unikanie zaparć to klucz do komfortowego powrotu do zdrowia. Dieta bogata w błonnik i płyny oraz ewentualne stosowanie środków przeczyszczających mogą znacznie poprawić samopoczucie.

Jakie są skutki uboczne i konsekwencje usunięcia macicy?

Jak każda operacja, również laparoskopia niesie pewne ryzyko powikłań. Do najczęstszych należą:

  • krwawienia i konieczność przetoczenia krwi,
  • infekcje,
  • urazy pęcherza moczowego lub jelit,
  • gorączka pooperacyjna.

Możliwe powikłania późne:

  • nietrzymanie moczu,
  • przewlekły ból,
  • wypadanie pochwy,
  • objawy menopauzy.
Uwaga: Ryzyko powikłań znacząco maleje, gdy zabieg przeprowadza doświadczony zespół chirurgiczny, a pacjentka stosuje się do zaleceń pooperacyjnych.

Czy po usunięciu macicy można mieć jeszcze miesiączkę lub zajść w ciążę?

Po całkowitym usunięciu macicy nie ma możliwości zajścia w ciążę, nawet jeśli jajniki i jajowody zostały zachowane. Również miesiączki ustają – brak macicy uniemożliwia krwawienia miesiączkowe. Jednak jeśli jajniki są pozostawione, organizm nadal produkuje estrogeny, więc objawy menopauzalne nie pojawiają się od razu.

Ważne: Po zabiegu może występować krwawienie z pochwy, które ustępuje samoistnie po kilku tygodniach.

Ile kosztuje usunięcie macicy laparoskopowo?

Na podstawie zgromadzonych przez nas danych średnia cena za usunięcie macicy laparoskopowo wynosi 12 108 zł, przy czym najniższa cena to 7 750 zł, natomiast najwyższa – 21 000 zł. Koszt zabiegu się w zależności od placówki.

Pamiętaj: Warto upewnić się, czy w cenie zabiegu zawarte są wszystkie niezbędne elementy – konsultacje, badania, pobyt w szpitalu i opieka pooperacyjna.

Źródła: