Co to jest cholecystektomia laparoskopowa?

Nieprawidłowości w składzie żółci wytwarzanej przez komórki wątroby, a następnie przechowywanej w okresach międzyposiłkowych w pęcherzyku żółciowym, predysponują do tworzenia się złogów, czyli do kamicy żółciowej. Do rozwoju kamicy żółciowej predysponuje m.in. starszy wiek, płeć żeńska, otyłość czy cukrzyca.

Najczęstszymi objawami kamicy żółciowej są napady tzw. kolki żółciowej. Są to nagłe, silne i napadowe bóle nadbrzusza, które mogą trwać od paru minut do nawet paru godzin. Towarzyszyć mogą im dodatkowe objawy wegetatywne, takie jak nudności, wymioty czy wzmożona potliwość.

Bóle te wyzwalane są najczęściej spożyciem przez chorego tłustego pokarmu, który predysponuje do sytuacji, w której ujście pęcherzyka żółciowego jest okresowo częściowo lub całkowicie zatykane przez kamień żółciowy. Nieleczona i przedłużająca się kamica pęcherzyka żółciowego prowadzi do powikłań, takich jak zapalenie pęcherzyka żółciowego, wodniak pęcherzyka, a nawet do powstania jego ropnia.

Na czym polega cholecystektomia laparoskopowa?

Usunięcie pęcherzyka żółciowego jest sztandarową operacją, wykonywaną w ramach laparoskopii zabiegowej. Cholecystektomia laparoskopowa najczęściej przeprowadzana jest z powodu objawowej kamicy, która mogła rozwijać się w pęcherzyku żółciowym przez długie lata.

Laparoskopią nazywamy wziernikowanie, czyli wprowadzenie specjalnego instrumentu optycznego przez powłoki ciała do jamy otrzewnej pacjenta. Do przeprowadzenia operacji laparoskopowej wymagane jest wykonanie kilku nacięć w powłokach ciała chorego, przez które następnie operator wprowadza niezbędne narzędzia.

Jednym z takich narzędzi jest tzw. laparoskop, czyli wziernik wyposażony w źródło światła i kamerkę, który umożliwia wzrokową kontrolę operowanego obszaru.

Kolejnym instrumentem są tzw. trokary, składają się one z metalowej prowadnicy, we wnętrzu której umieszczony jest metalowy trzpień służący do przebijania się przez tkanki powłok ciała pacjenta. Pozostała w ciele pacjenta metalowa prowadnica umożliwia wprowadzenie do jamy otrzewnej przez chirurga dodatkowych narzędzi.

Aby zapewnić odpowiednie warunki pola operacyjnego, konieczne jest wytworzenie, a następnie utrzymanie tzw. odmy otrzewnowej. Służy do tego urządzenie zwane insuflatorem, które poprzez podaż gazu (najczęściej dwutlenku węgla) jest w stanie zapewnić odpowiednie ciśnienie w jamie otrzewnej, wynoszące zazwyczaj 12-15 mmHg.

Zalety i ryzyko operacji laparoskopowej

Cholecystektomię laparoskopową przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym i w porównaniu z operacją klasyczną posiada wiele zalet. Należy do nich m.in. szybszy powrót pacjenta do pełnej sprawności po zabiegu, mniejsze nasilenie bólu operacyjnego, a także mniejsze ryzyko powikłań infekcyjnych.

Należy także pamiętać o tym, że operacje laparoskopowe charakteryzują się znacznie mniej rozległymi bliznami. Zabiegi operacyjne z otwarciem jamy brzusznej pacjenta skutkują dużą i rozległą blizną. Niemniej, zabiegi z otwarciem jamy brzusznej są zazwyczaj krótsze od operacji laparoskopowych, przez co umożliwiają krótsze znieczulenie chorego.

Zalety cholecystektomii laparoskopowej:

• szybszy powrót do pełnej sprawności,
• mniejsze nasilenie bólu operacyjnego,
• mniejsze ryzyko powikłań infekcyjnych,
• mniej rozległe blizny.

Możliwe komplikacje

Do rzadkich powikłań cholecystektomii laparoskopowej należy dodatkowo możliwość uszkodzenia dróg żółciowych. Czasami, w rzadkich przypadkach, konieczna jest tzw. inwersja, czyli przejście z operacji laparoskopowej na operację klasyczną z powodu niebezpiecznych powikłań, np. krwotoku z uszkodzonej tętnicy, które mogą grozić nawet śmiercią pacjenta.

Cholecystektomia laparoskopowa jest preferowaną metodą w porównaniu do klasycznej laparotomii ze względu na mniejszą inwazyjność, krótszy czas hospitalizacji oraz szybszy powrót do normalnych aktywności. Zabieg ten wiąże się z mniejszym ryzykiem infekcji oraz mniejszym bólem pooperacyjnym, co znacząco poprawia komfort pacjenta.

Przygotowanie do zabiegu i rekonwalescencja

Przed zabiegiem cholecystektomii laparoskopowej pacjent musi poddać się szeregowi badań diagnostycznych, w tym badaniom krwi oraz ultrasonografii jamy brzusznej. Istotne jest także poinformowanie lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach oraz ewentualnych alergiach.

Przed operacją pacjent otrzymuje dokładne instrukcje dotyczące przygotowania, w tym ewentualnej konieczności zaprzestania przyjmowania niektórych leków.

Przygotowanie do zabiegu:

• poddać się badaniom diagnostycznym,
• poinformować lekarza o przyjmowanych lekach,
• poinformować lekarza o alergiach,
• przestrzegać instrukcji dotyczących przygotowania.

Okres pooperacyjny

Rekonwalescencja po cholecystektomii laparoskopowej jest zazwyczaj szybka. Pacjent często może wrócić do domu jeszcze tego samego dnia lub następnego. Ważne jest, aby unikać ciężkiego wysiłku fizycznego przez kilka tygodni oraz przestrzegać zaleceń dietetycznych, które mogą obejmować unikanie pokarmów tłustych i ciężkostrawnych przez pewien okres po operacji.

Po usunięciu pęcherzyka żółciowego mogą pojawić się długoterminowe skutki dla trawienia, takie jak zmiany w przyswajaniu tłuszczów. Może to prowadzić do luźniejszych stolców lub biegunki po spożyciu tłustych pokarmów. W większości przypadków organizm z czasem adaptuje się do tych zmian, jednak ważne jest, aby pacjenci byli świadomi możliwości wystąpienia takich objawów.