Jakie rodzaje nietrzymania moczu można leczyć taśmą TOT

W leczeniu nietrzymania moczu taśmy mają swoje miejsce już od jakiegoś czasu. Pierwsze były tzw. TVT (transvaginal tapes), jednak zabieg z ich użyciem, nieodpowiednio przeprowadzony, groził nieprzyjemnymi konsekwencjami zabiegu. Ze względu na inne dojście operacyjne zdecydowanie bezpieczniejsze są tzw. taśmy TOT.

Taśma TOT (ang. transobturator tape) w leczeniu nietrzymania moczu jest obecna od roku 2001, kiedy to Francuz E. Delorme opisał alternatywny sposób implantacji tej struktury podtrzymującej.

Wskazania i przeciwwskazania do zabiegu TOT

Operację z użyciem tej techniki przeprowadza się w terapii wysiłkowego NTM – najczęściej występującej postaci tego schorzenia. U części kobiet z mieszaną postacią nietrzymania moczu zabieg taśmą TOT bywa rozważany, jeśli dominują dolegliwości wysiłkowe, a leczenie zachowawcze nie przyniosło poprawy.

Forma ta związana jest z osłabieniem struktur przepony moczowo-płciowej oraz tzw. mięśni Kegla, przez co m.in. obniżeniu ulega napięcie cewki moczowej, a funkcja jej zwieracza zostaje zaburzona. Sprzyjają temu czynniki ryzyka takie jak zaawansowany wiek, liczne ciąże, brak ruchu i otyłość; istnieją też predyspozycje genetyczne. W takich chwilach, jak kaszel, śmiech czy noszenie dziecka w ramionach, może dojść do mimowolnego oddania moczu. W najgorszej sytuacji, gdy pacjentka unika leczenia NTM i zmiany postępują, objawy pojawiają się nawet przy zmianie pozycji ciała lub w spoczynku.

Przebieg zabiegu TOT

Taśma TOT odtwarza podparcie cewki moczowej, które zapewniał system więzadeł. Gdy słabną one wraz z upływem czasu, mechanizmy kontrolujące oddawanie moczu stają się niewydolne, cewka zaczyna być nadmiernie ruchoma i dochodzi do NTM.

Implantowana struktura umieszczana jest poprzez trzy niewielkie nacięcia: jedno w obrębie przedsionka pochwy i dwa kolejne w okolicy pachwinowej. Celem jest ulokowanie jej pod cewką moczową, co umożliwia lepsze zwarcie cewki podczas wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej.

Zalety i ograniczenia metody TOT

Najważniejsze zalety metody TOT to krótki czas trwania zabiegu (ok. 30 minut), mała inwazyjność oraz rzadkie występowanie komplikacji.

Ograniczenia zastosowania TOT obejmują ciężką niewydolność zwieracza cewki (intrinsic sphincter deficiency) oraz znaczne wypadanie narządów miednicy – w tych sytuacjach skuteczność taśmy może być niższa, a kwalifikacja wymaga szczególnej ostrożności.

Rekonwalescencja po TOT

Po operacji zaleca się ograniczenie wysiłku przez 4–6 tygodni, ćwiczenia wzmacniające dno miednicy oraz unikanie zaparć. Powrót do pełnej aktywności seksualnej zwykle jest możliwy po 6 tygodniach.

Rehabilitacja dna miednicy

Rehabilitacja dna miednicy (biofeedback, trening mięśni Kegla) przyspiesza powrót funkcji i zmniejsza ryzyko nawrotu wysiłkowego nietrzymania moczu.

• Kontrola uroginekologiczna z USG resztkowego moczu zalecana jest po 3 i 12 miesiącach.
• W razie utrzymywania się objawów lub wystąpienia powikłań wskazana jest cystoskopia.

Jeżeli istnieją przeciwwskazania do implantacji TOT (np. nawracające zakażenia układu moczowego, aktywne choroby tkanki łącznej, ciąża), alternatywę stanowią inne procedury – plastyka Burcha, wstrzyknięcia środków wypełniających do cewki lub elektrostymulacja mięśni dna miednicy.

Skorzystać z implantacji TOT mogą wszystkie pacjentki z wysiłkowym NTM po wyczerpaniu leczenia zachowawczego, jeśli nie stwierdza się u nich niestabilności wypieracza ani zaawansowanego wypadania narządów miednicy.