Jakie schorzenia leczy chirurg naczyniowy?

Chirurgia naczyniowa stanowi obecnie w Polsce jedną z podstawowych specjalizacji lekarskich. Dziedzina ta uważana jest za stosunkowo trudną, co wynika z konieczności znajomości skomplikowanej budowy układu krwionośnego oraz specyfiki wykonywanych zabiegów, które wymagają od chirurga naczyniowego niezwykłej precyzji i dokładności.

Postępy technologiczne sprawiają, że możliwe jest zastępowanie technik klasycznych alternatywnymi, mniej inwazyjnymi, głównie z wykorzystaniem dostępu przeznaczyniowego. Rozwój techniki umożliwia także uzyskiwanie lepszych efektów terapeutycznych zarówno na poziomie diagnozowania, jak i leczenia schorzeń naczyniowych.

Choroby układu tętniczego

Miażdżyca i jej konsekwencje stanowią główną przyczynę zgłaszania się do poradni chirurgii naczyniowej. W przebiegu jednostki dochodzi do stopniowego zawężania światła naczynia tętniczego, upośledzającego przepływ krwi, a czasem także całkowitej blokady.

Najczęstsze objawy miażdżycy:

• bóle kończyn podczas chodzenia,
• uczucie zimnych stóp lub rąk,
• zaburzenia gojenia ran,
• owrzodzenia skóry w zaawansowanych stadiach.

Brak dopływu krwi skutkuje niedotlenieniem, a ostatecznie martwicą tkanek. Najczęściej problem miażdżycy dotyczy kończyn dolnych, prowadząc do przewlekłych dolegliwości bólowych oraz owrzodzeń.

Zadaniem chirurgów naczyniowych jest udrożnienie zatkanych naczyń, z wykorzystaniem stentów, balonikowania czy ominięć (by-passów).

Procesy miażdżycowe mogą dotyczyć także tętnicy szyjnej wewnętrznej, której rolą jest dostarczanie krwi do mózgu. Zwężenie tego naczynia zwiększa ryzyko udaru niedokrwiennego. Chirurdzy wykonują zabiegi udrażniające, co redukuje ryzyko niedokrwienia struktur mózgu.

Nadmierne poszerzenie i uwypuklenie ściany tętnicy określane jest jako tętniak tętnicy. Pęknięcie tętniaka może prowadzić do masywnego krwawienia wewnętrznego. Chirurgia naczyniowa obejmuje leczenie tętniaków aorty brzusznej oraz innych naczyń, zarówno metodami klasycznymi, jak i wewnątrznaczyniowymi.

Choroby układu żylnego

Przewlekła niewydolność żylna jest jedną z najczęstszych chorób, którą zajmuje się chirurg naczyniowy. Dochodzi w niej do zaburzeń przepływu krwi i poszerzania żył, co prowadzi do powstawania bolesnych żylaków.

Najczęstsze objawy niewydolności żylnej:

• obrzęki kończyn dolnych,
• uczucie ciężkości nóg,
• widoczne poszerzone żyły,
• przebarwienia skóry i owrzodzenia.

Stopa cukrzycowa jest powikłaniem cukrzycy wynikającym ze zmian naczyniowych i niedokrwienia. Specjalista chirurgii naczyniowej nadzoruje leczenie, aby zapobiec rozwojowi martwicy oraz amputacji.

Ostre stany naczyniowe wymagające pilnej interwencji

Poza planowymi zabiegami chirurdzy naczyniowi wykonują także operacje w trybie pilnym. Ostre niedokrwienie kończyn, często spowodowane zatorem, wymaga natychmiastowego udrożnienia naczynia, aby zapobiec martwicy.

Stany nagłe w chirurgii naczyniowej:

• ostre niedokrwienie kończyny,
• rozwarstwienie aorty,
• pęknięcie tętniaka aorty.

Rozwarstwienie aorty – uszkodzenie ściany największego naczynia w organizmie – stanowi bezpośrednie zagrożenie życia i wymaga pilnego leczenia operacyjnego.

Pęknięcie tętniaka aorty wiąże się z masywnym krwotokiem wewnętrznym. Coraz częściej stosuje się w takich przypadkach zabiegi wewnątrznaczyniowe, m.in. implantację stent-graftów.

Diagnostyka i nowoczesne metody leczenia

W diagnostyce chorób naczyniowych kluczową rolę odgrywa ultrasonografia dopplerowska, umożliwiająca ocenę przepływu krwi i wykrycie zwężeń. Badanie jest nieinwazyjne i powszechnie dostępne.

W bardziej skomplikowanych przypadkach stosuje się angiografię, tomografię komputerową oraz rezonans magnetyczny, które umożliwiają dokładne planowanie zabiegów.

Techniki wewnątrznaczyniowe, takie jak balonowanie, stentowanie, laserowe zamykanie żył oraz implantacja stent-graftów, w wielu przypadkach zastępują tradycyjne operacje naczyniowe.

Robotyka medyczna pozwala na bardziej precyzyjne manewrowanie instrumentami, a techniki obrazowania 3D pomagają w precyzyjnym przygotowaniu zabiegów.

Coraz większe znaczenie mają spersonalizowane protezy naczyniowe oraz zabiegi hybrydowe, które łączą metody klasyczne i endowaskularne, zapewniając większą skuteczność leczenia.