Najnowsze badania, prowadzone przez zespół profesora Michaela Connora z Uniwersytetu w Yorku, wykazały, jak ważną rolę w walce z rakiem piersi odgrywają nasze własne komórki tłuszczowe. Tkanka tłuszczowa uważana była kiedyś jedynie za „magazyn energii”.
Obecnie wiadomo, iż komórki tłuszczowe są niezwykle aktywne metabolicznie i produkują ponad 400 substancji o charakterze hormonalnym, zwanych adipokinami, które po przedostaniu się do krążenia oddziałują na cały organizm. Profesor Connor wraz z zespołem postanowił sprawdzić, czy produkowane przez tkankę tłuszczową hormony mogą wyjaśnić zależność pomiędzy otyłością a rakiem piersi.
Otyłość i adipokiny w raku piersi
Najważniejsze funkcje komórek tłuszczowych:
- produkcja adipokin wpływających na metabolizm,
- regulacja gospodarki hormonalnej organizmu,
- oddziaływanie na procesy zapalne,
- modulowanie ryzyka rozwoju chorób, w tym nowotworów.
W ostatnich latach coraz więcej badań wskazuje, że przewlekły stan zapalny towarzyszący otyłości może odgrywać kluczową rolę w rozwoju nowotworów, w tym raka piersi.
W tkance tłuszczowej osób otyłych obserwuje się zwiększoną aktywność cytokin prozapalnych, które mogą tworzyć sprzyjające środowisko do proliferacji komórek nowotworowych. Wpływ na to mają również zmiany hormonalne, takie jak podwyższony poziom estrogenów powstających w tkance tłuszczowej.
Najświeższe doniesienia z badań eksperymentalnych pokazują również, że różne typy adipokin mogą działać w sposób ochronny lub promujący rozwój nowotworu. Z tego powodu naukowcy coraz częściej analizują, czy modulowanie ich stężenia poprzez styl życia może realnie wpływać na ryzyko zachorowania lub tempo rozwoju raka piersi.
Badania wskazują, że przewlekłe zapalenie związane z otyłością może aktywować ścieżki sygnałowe sprzyjające karcynogenezie. Dodatkowo obserwuje się zaburzenia w funkcjonowaniu komórek odpornościowych, które mogą osłabiać naturalne mechanizmy zwalczania nowotworów.
Aktywność fizyczna a progresja raka piersi
Używając modelu zwierzęcego, profesor Connor wraz ze współpracownikami chciał zbadać, czy za występującą zależność pomiędzy otyłością a rakiem piersi są odpowiedzialne komórki tłuszczowe oraz produkowane substancje.
Celem badania było również określenie, czy interwencje ukierunkowane na przeciwdziałanie otyłości, takie jak ćwiczenia fizyczne mogą zapobiegać chorobie.
Badacze wykazali, że adipokiny u otyłych osób promują wzrost komórek nowotworu piersi, podczas gdy u szczupłych pacjentek uniemożliwiają ich wzrost. To, w jaki sposób oddziałują na komórki hormony wytwarzane przez tkankę tłuszczową, zależy od tego, czy dana osoba jest otyła, czy szczupła.
Badanie opublikowane w Journal of Applied Physiology wskazuje, że ćwiczenia fizyczne mogą być opcją terapeutyczną dla otyłych pacjentek z rakiem piersi.
Mechanizmy działania aktywności fizycznej
Profesor Connor przyznaje, że intensywne ćwiczenia fizyczne mogą przeciwdziałać, a nawet całkowicie zapobiegać wzrostowi nowotworu wywołanego otyłością pacjentki. Co więcej, okazuje się, że nawet umiarkowane ćwiczenia mogą spowolnić jego wzrost.
Zgodnie z najnowszymi zaleceniami organizacji onkologicznych regularna aktywność fizyczna wpływa korzystnie nie tylko na masę ciała, ale również na funkcjonowanie układu odpornościowego oraz redukcję stanów zapalnych i regulację gospodarki hormonalnej.
W ostatnich aktualizacjach badań klinicznych podkreśla się, że wysiłek fizyczny może modyfikować profil adipokin tak, aby tworzyły środowisko mniej sprzyjające rozwojowi nowotworu. Obserwuje się również, że nawet niewielka redukcja masy ciała u osób otyłych może wpływać na zmniejszenie ryzyka progresji guza piersi.
Najważniejsze korzyści wynikające z aktywności fizycznej:
- redukcja stanów zapalnych w organizmie,
- poprawa funkcjonowania układu odpornościowego,
- wpływ na regulację hormonów,
- zmniejszenie ryzyka rozwoju i progresji raka piersi.
Coraz więcej danych wskazuje, że połączenie aktywności fizycznej, zdrowej diety i redukcji masy ciała stanowi kluczowy element profilaktyki raka piersi oraz wsparcia terapii u pacjentek już zdiagnozowanych.
Nowe kierunki badań i terapie przyszłości
Choć wyniki badań profesora Connora wnoszą istotne informacje na temat związku otyłości i raka piersi, naukowcy podkreślają, że konieczne są dalsze analizy dotyczące specyficznych adipokin zaangażowanych proces. Już teraz wiadomo jednak, że identyfikacja tych substancji może w przyszłości umożliwić opracowanie nowych terapii ukierunkowanych na ich modulowanie.
Najnowsze prace badawcze koncentrują się również na opracowaniu terapii łączących farmakologiczne wpływanie na adipokiny z interwencjami stylu życia. Badania nad personalizacją aktywności fizycznej dla pacjentek onkologicznych sugerują, że dobór odpowiedniej intensywności i rodzaju ćwiczeń może stanowić ważny element wspierający leczenie.
Coraz częściej podkreśla się także rolę prewencji – zarówno pierwotnej, jak i wtórnej – w której kluczowe znaczenie ma zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna i utrzymywanie prawidłowej masy ciała. Świadomość pacjentek dotycząca wpływu metabolicznych czynników na rozwój nowotworów jest obecnie jednym z priorytetów edukacji zdrowotnej.
Źródła:
- Jae Won Kim, Jun Hyeok Kim, Yoon Jae Lee, "The Role of Adipokines in Tumor Progression and Its Association with Obesity", Biomedicines, 97, 2024
- Georgios-Ioannis Verras, Levan Tchabashvili, David-Dimitris Chlorogiannis, i in., "Updated Clinical Evidence on the Role of Adipokines and Breast Cancer: A Review", Cancers, 2023
- Silvia Perego, Veronica Sansoni, Ewa Ziemann, i in., "Another Weapon against Cancer and Metastasis: Physical-Activity-Dependent Effects on Adiposity and Adipokines", International Journal of Molecular Sciences, 2021
-
4.5/5 (opinie 2)