Charakterystyka koron z tlenku cyrkonu
Korona protetyczna jest to stałe uzupełnienie kosmetyczne, odtwarzające braki jakościowe w obrębie tkanek twardych korony zęba. Wykonuje się je w przypadku rozległego zniszczenia zęba, często stanowiąc „ostatnią szansę na zachowanie zęba” lub też w przypadku konieczności trwałej zmiany kształtu korony naturalnej zęba. Statystyki towarzystw ubezpieczeniowych podają, że korony całkowite w różnych odmianach stanowią aż 93% wszystkich wykonanych protez stałych.
Wprowadzenie do praktyki stomatologicznej w latach 90. XX wieku tlenku cyrkonu (ceramika stomatologiczna) wprowadziło tę dziedzinę medycyny w przyszłość. Jest to materiał o doskonałej biokompatybilności, co eliminuje ryzyko przenikania jonów metalu do tkanek otaczających. Nie stwierdzono przypadków uczuleń na ten materiał, który charakteryzuje się wysoką gęstością, odpornością mechaniczną i wytrzymałością na złamanie, niskim przewodnictwem cieplnym oraz znakomitą odpornością chemiczną i znikomym przewodnictwem jonów.
Obecnie tlenek cyrkonu jest szeroko stosowany w stomatologii jako materiał zarówno do koron, jak i mostów protetycznych. Dzieje się tak ze względu na jego trwałość i estetykę, które są kluczowe dla pacjentów dbających o wygląd swojego uśmiechu. Tlenek cyrkonu umożliwia również dokładne odtworzenie naturalnego wyglądu zęba, co jest istotnym aspektem w nowoczesnej stomatologii estetycznej.
Wg badań Goodacre i wspólników uzupełnienia wykonane z ceramiki stomatologicznej wykazywały najniższy procent komplikacji, jaki występował u użytkowników (8%) wśród wszystkich protez stałych.
Korzyści i wskazania do stosowania
Niewątpliwie największą zaletą koron wykonanych na podbudowie z tlenku cyrkonu jest doskonała estetyka. Korony porcelanowe na bazie z tlenku cyrkonu w porównaniu z metalowo-porcelanowymi zapewniają lepszą estetykę związaną z wyeliminowaniem szarości podbudowy. Zapewniają pełną biozgodność z tkankami jamy ustnej, a także wyeliminowanie ryzyka odczynów alergicznych. Charakteryzują się brakiem przebarwień w jamie ustnej oraz dużą wytrzymałością mechaniczną.
Główne wskazania do stosowania koron porcelanowych na podbudowie z tlenku cyrkonu:
- odbudowa zniszczonej rozległą próchnicą lub uszkodzonej korony zęba,
- poprawa estetyki zębów,
- korekta barwy, kształtu i położenia zębów,
- rekonstrukcja okluzji,
- odbudowa koron zębów leczonych endodontycznie,
- odbudowa koron u pacjentów uczulonych na metal,
- odbudowa zębów na implantach.
Ponadto używa się tego typu koron w rekonstrukcji okluzji, odtwarzaniu koron zębów leczonych endodontycznie, w odbudowie koron u pacjentów uczulonych na metal i u tych, którzy są poddawani okresowej diagnostyce radiologicznej obszaru twarzoczaszki z zastosowaniem rezonansu magnetycznego (MR). Korony porcelanowe na podbudowie z tlenku cyrkonu są najczęściej stosowane w odbudowie zębów na implantach.
Przeciwwskazania
Główne przeciwwskazania do stosowania koron porcelanowych na podbudowie z tlenku cyrkonu:
- zęby o zbyt niskich koronach klinicznych,
- zęby zbyt wąskie w wymiarze wargowo-językowym,
- zgryz głęboki,
- zęby ze zmianami okołowierzchołkowymi,
- zaawansowana choroba przyzębia,
- zęby zniszczone głęboko poddziąsłowo,
- pacjenci młodociani i dzieci (możliwość uszkodzenia miazgi),
- pacjenci z wysokim wskaźnikiem próchnicy.
Przygotowanie do zabiegu
Planowanie i projekt przyszłej korony powinien być poprzedzony zebraniem wywiadu oraz wnikliwym badaniem pacjenta i badaniami dodatkowymi w postaci modeli orientacyjnych. Bardzo ważna jest odpowiednia diagnostyka poparta zdjęciami RTG, aby wykluczyć wszystkie przeciwwskazania oraz dobrać odpowiednią metodę leczenia w danym przypadku.
W badaniu wewnątrzustnym lekarz ustala, jaka jest liczba, rozmieszczenie i jakość resztkowego uzębienia oraz wzajemne stosunki między górnym a dolnym łukiem zębowym. Przed preparacją filarów pod korony porcelanowe na podbudowie z tlenku cyrkonu należy bardzo dokładnie usunąć całą próchnicę, gdyż może ona spowodować nieszczelność lub nieprawidłową retencję nawet najlepiej przygotowanej pracy. Usuwa się również kamień nazębny.
Przygotowanie zęba ze zmianami okołowierzchołkowymi lub nekrotyczną miazgą będzie się wiązało z przeprowadzeniem leczenia kanałowego oraz szczelnego i prawidłowego wypełnienia kanałów korzeniowych zęba. Dalsze etapy opracowywania ubytku zostaną omówione w punkcie „Jak przebiega zabieg?”.
Przebieg zabiegu koronami z tlenku cyrkonu
Rodzaj znieczulenia
W przypadku zabiegu wykonywania korony porcelanowej na podbudowie z tlenku cyrkonu zazwyczaj jest potrzebne znieczulenie, gdyż szlifuje się wierzchnią warstwę zęba, co wiąże się z odsłonięciem kanalików zębinowych. Czasem są odczuwalne dolegliwości bólowe przy opracowywaniu zęba. W takich przypadkach stosuje się środki znieczulające o rodzaju i stężeniu dobranym przez lekarza w zależności od stanu ogólnego pacjenta.
Stosowane są takie same środki znieczulające, których używa się przy prostych zabiegach stomatologicznych. W przypadku zębów szczęki zazwyczaj wystarczy proste znieczulenie nasiękowe polegające na wprowadzeniu środka znieczulającego do tkanki podśluzowej. Natomiast przy znieczulaniu zębów żuchwy niezbędne jest znieczulenie przewodowe do nerwu zębodołowego dolnego lub do otworu bródkowego w związku z większą grubością blaszki zbitej tej kości i utrudnionym przenikaniem środka znieczulającego z tkanki podśluzowej.
Etapy wykonywania koron
Wykonanie korony porcelanowej na podbudowie z tlenku cyrkonu odbywa się zazwyczaj w trzech wizytach. Podczas pierwszej lekarz przygotowuje ząb — ocenia ilość tkanek do usunięcia przy pomocy indeksu silikonowego, następnie szlifuje powierzchnie zęba (brzeg sieczny, przedsionkową i podniebienną), nadając im odpowiedni kształt i wykonując schodek przydziąsłowy, który stanowi oparcie dla korony. Po zakończeniu preparacji pobiera się precyzyjny wycisk, dobiera kolor i zabezpiecza ząb koroną tymczasową.
Na drugiej wizycie następuje przymiarka podbudowy z tlenku cyrkonu, która po akceptacji trafia do laboratorium w celu napalenia warstwy porcelany. Trzecia wizyta obejmuje przymiarkę i ostateczne osadzenie gotowej korony.
Techniki wykonania koron
Korona ceramiczna wykonywana jest w laboratorium, często z użyciem nowoczesnej technologii CAD/CAM (Computer Aided Design / Manufacturing). W systemie Cerec firmy Sirona ząb skanowany jest kamerą wewnątrzustną OmniCam, a następnie wirtualnie projektowany na komputerze. Gotowy projekt trafia do frezarki Cerec MC X, która wycina koronę z bloczków ceramicznych. Po napaleniu ceramiki powierzchnię korony poleruje się i koryguje.
Końcowym etapem jest cementowanie korony. Sprawdza się jej dopasowanie, kontakty zwarciowe i kształt, po czym przymierza w jamie ustnej. Następnie koronę i ząb oczyszcza się, osusza i izoluje od śliny. Przy cementowaniu adhezyjnym wnętrze korony wytrawia się, nakłada system wiążący, cement kompozytowy, a nadmiary usuwa przed końcowym utwardzeniem.
Rekonwalescencja i efekty zabiegu
Po preparacji pod koronę porcelanową mogą wystąpić dolegliwości bólowe związane z nadwrażliwością odsłoniętej zębiny trwające około dwóch, trzech dni. W przypadku prawidłowego założenia opatrunku (korony tymczasowej) na ząb lub gdy jest on dokładnie przeleczony endodontycznie (leczenie kanałowe) takich dolegliwości nie ma. Po zacementowaniu korony od razu jest ona gotowa do użytku, co oznacza, że można normalnie jeść i pić.
Efekty zależą od potrzeb pacjenta, a także inwencji i umiejętności technika wykonującego koronę. Najważniejszym efektem jest estetyczne uzupełnienie zniszczonych zębów w odcinkach przednich, jak i bocznych łuków zębowych.
Przy prawidłowym utrzymaniu higieny oraz regularnych wizytach w gabinecie stomatologicznym korony porcelanowe na podbudowie z tlenku cyrkonu utrzymują się przez wiele lat. Średnio jest to około 6-10 lat, dochodząc nawet do 15-20 lat.
Powikłania i zalecenia po zabiegu
Aby uniknąć powikłań, lekarz dokładnie musi przestrzegać protokołu preparacji zęba pod filar. Pacjent z kolei musi uważać w czasie pomiędzy wizytami, aby nie złamać zęba, gdy jest on tylko osłonięty opatrunkiem przed ostatecznym cementowaniem.
Możliwe powikłania przy źle wykonanych koronach:
- przeciążenie zęba i powstanie zmian okołowierzchołkowych przy zbyt wysokich koronach w zgryzie,
- mikroprzecieki i rozwój próchnicy przy nieszczelnych koronach,
- próchnica przy nieprawidłowo odbudowanych punktach stycznych,
- ścieranie zębów przeciwstawnych przy złym dopasowaniu,
- nieprawidłowe utrzymanie higieny jamy ustnej.
Zalecenia po zabiegu ograniczają się do instruktażu w zakresie higieny jamy ustnej, czyli prawidłowego szczotkowania szczoteczką z pastą oraz korzystania z dodatkowych narzędzi takich jak: nici dentystyczne, szczoteczki do przestrzeni międzyzębowych czy też irygatory.
Zabiegi dodatkowe i długoterminowe utrzymanie efektów
Jeśli lekarz stomatolog nie zaleci zabiegów dodatkowych, pacjenci na własną rękę nie powinni wykonywać żadnych dodatkowych czynności.
Zaleca się regularne wizyty kontrolne u stomatologa, aby monitorować stan koron i wczesne wykrywanie ewentualnych problemów. Dobre praktyki higieniczne oraz odpowiednia dieta mogą znacząco przyczynić się do przedłużenia trwałości koron porcelanowych na podbudowie z tlenku cyrkonu.
Koszty i czynniki wpływające na cenę zabiegu
Choć szczegółowe ceny koron z tlenku cyrkonu mogą się różnić w zależności od wielu czynników, istnieje kilka aspektów, które wpływają na ich koszt. Materiał, z którego wykonana jest korona, to jeden z głównych czynników wpływających na cenę. Tlenek cyrkonu jest zazwyczaj droższy niż inne materiały, takie jak metal czy kompozyt, ze względu na swoją trwałość i estetykę.
Renoma kliniki oraz doświadczenie stomatologa również mogą wpływać na koszty, jako że bardziej doświadczony specjalista może pobierać wyższe opłaty za swoje usługi. Dodatkowo, lokalizacja kliniki ma znaczenie, ponieważ ceny mogą się różnić w zależności od regionu czy miasta, w którym przeprowadzany jest zabieg.
Zalecenia dotyczące pielęgnacji koron
Prawidłowa pielęgnacja koron z tlenku cyrkonu jest kluczowa dla ich długowieczności.
Oto kilka podstawowych zaleceń:
- Regularne szczotkowanie zębów szczoteczką o miękkim włosiu co najmniej dwa razy dziennie.
- Stosowanie nici dentystycznych do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych, aby usunąć resztki jedzenia i osad.
- Używanie płukanek do jamy ustnej, które mogą pomóc w utrzymaniu higieny i świeżego oddechu.
- Unikanie twardych pokarmów, które mogą uszkodzić koronę, takich jak orzechy czy twarde cukierki.
- Regularne wizyty kontrolne u stomatologa, które pozwolą na wczesne wykrycie ewentualnych problemów z koroną.
Przestrzeganie tych zaleceń pomoże w utrzymaniu koron w dobrym stanie oraz przedłużeniu ich żywotności.
Źródła:
- Majewski S., "Majewski S., Współczesna Protetyka Stomatologiczna, wyd.1", Elsevier Urban&Partner, Wrocław, 2014, ISBN 978-83-7609-731-2
- Dejak B., "Kompendium wykonywania uzupełnień protetycznych, wyd. 1", Med. Tour Press International, Otwock, 2014, ISBN 978-83-87717-21-6
- Shillingburg H.T., Jacobi R., Brackett S. E., "Zasady opracowania zębów pod protezy stałe metalowe i porcelanowe, wyd. 2", Wyd. Kwintesencja, Warszawa, 1999, ISBN 83-85700-18-8
- Spiechowicz E., "Spiechowicz E., Protetyka Stomatologiczna, wyd. VI", PZWL, Warszawa, 2008, ISBN 978-83-200-4670-0
-
5.0/5 (opinie 1)