Plastrowanie dynamiczne, inaczej kinesiotaping - co to jest?

Metoda plastrowania dynamicznego, zwana inaczej kinesiotapingiem opracowana i spopularyzowana została w latach 80-tych XX wieku jako metoda wspomagająca w fizjoterapii przez japońskiego lekarza dr Kenzo Kase. Polega ona na oklejaniu wybranych fragmentów ciała specjalnymi elastycznymi taśmami (plastrami) Kinesio Tex Gold z bawełny i kleju akrylowego. Mają one grubość i ciężar zbliżony do ludzkiej skóry oraz podobną do niej rozciągliwość (130-140%).

Plastry są wodoodporne i przepuszczają powietrze, dzięki specjalnemu falowemu utkaniu. Mogą być noszone na skórze przez kilka dni, nie odklejając się pod wpływem potu lub kąpieli. Nie zawierają żadnych substancji aktywnych ani leczniczych – ich działanie jest czysto mechaniczne.

Naklejona w odpowiedni sposób w rejonie dolegliwości taśma wykazuje działanie na kilku płaszczyznach:

• delikatne unosi skórę, wytworzając przestrzeń pomiędzy nią a mięśniami. Powoduje to redukcję napięcia na receptory skórne, zmniejszając m.in. odczuwanie bólu będącego jednym ze wskazań do kinesiotapingu.
• nałożenie taśmy na mięśnie i wokół nich wspomaga ich pracę i zapobiega nadmiernemu napinaniu.
• tworzy przestrzeń podskórną poprawiając krążenie i drenaż limfatyczny.

Zastosowanie kinesiotapingu

Aplikacja taśm Kinesio Tex Gold dobierana jest indywidualnie do potrzeb pacjenta, w zależności od jego dolegliwości, dysfunkcji oraz nawyków postawy. Głównym zastosowaniem jest terapia pourazowa, przeciwobrzękowa oraz korekcyjna. Wśród najczęstszych wskazań do plastrowania wymieniane są m.in.

• Dolegliwości bólowe - bóle pourazowe w wyniku kontuzji lub wypadku, zespoły bólowe kręgosłupa, bóle reumatyczne i pooperacyjne
• Nadwyrężenie i napięcie mięśni – plastry przejmują część ich funkcji oraz wspomagają pracę poprzez odciążenie i normalizację napięcia. Pomocne dla sportowców oraz osób brykających się z nocnymi skurczami łydek.
• Problemy z krążeniem – odpowiednio naklejone plastry działają podobnie jak drenaż limfatyczny, wspomagając odprowadzanie limfy i poprawiają krążenie. Polecane m.in. kobietom po mastektomii lub w przypadku opuchniętych nóg (np. kobiety w ciąży).
• Walka ze zmarszczkami – zdaniem dr Kenzo Kase regularne naklejanie taśmy na noc przed snem pomaga zapobiegać powstawaniu zmarszczek, występowaniu zmian skórnych oraz cieni pod oczami.

Coraz więcej badań wskazuje, że kinesiotaping może wspierać także proces rehabilitacji u pacjentów z przewlekłymi schorzeniami układu mięśniowo-szkieletowego, np. w chorobie zwyrodnieniowej stawów. Najnowsze publikacje z lat 2021–2023 podkreślają jednak, że skuteczność tej metody jest zależna od doświadczenia terapeuty i prawidłowej techniki aplikacji.

W rehabilitacji długoterminowej taśmy wykorzystywane są m.in. do zmniejszania przewlekłego bólu i poprawy zakresu ruchomości, co ma szczególne znaczenie u pacjentów z problemami ortopedycznymi i neurologicznymi.

Technika naklejania taśm

Taśmę nakleja się w rejonie dolegliwości przy napiętych mięśniach, minimalnie ją naciągając lub zupełnie luźno. W celu wsparcia mięśni jest ona aplikowana od przyczepu początkowego do przyczepu końcowego, natomiast w celach rehabilitacyjnych od końcowego do początkowego. Skóra przed zabiegiem powinna być czysta, bez potu i kosmetyków. Po nałożeniu taśmy trzeba ją rozetrzeć aby uaktywnić reagujący na temperaturę klej. Wskazane jest stosowanie plastrowania przynajmniej godzinę przed aktywnością ruchową lub kąpielą, aby klej uzyskał wymaganą przyczepność.

W zależności od celu terapeutycznego stosuje się różne techniki aplikacji, np. w formie litery „I”, „Y”, „X” lub wachlarza. Każda z nich odpowiada innemu rodzajowi wsparcia i wymaga dokładnego przeszkolenia fizjoterapeuty.

Techniki aplikacji dobiera się do rodzaju urazu lub celu terapii. Najczęściej wykorzystywane są aplikacje w kształcie litery „I” do stabilizacji i „Y” do rozluźnienia mięśni.

Bezpieczeństwo stosowania

Kinesiotaping uznawany jest za metodę bezpieczną, jednak istnieją pewne przeciwwskazania. Nie powinien być stosowany na skórze podrażnionej, z ranami, stanami zapalnymi czy chorobami dermatologicznymi. Ostrożność należy zachować u osób z alergią na klej akrylowy. Badania kliniczne nie wykazują istotnych działań niepożądanych, a ewentualne podrażnienia mają charakter krótkotrwały.

Ta metoda nie zastępuje klasycznej rehabilitacji ani leczenia farmakologicznego, lecz stanowi ich uzupełnienie.

Do przeciwwskazań zalicza się także nowotwory skóry, ostre infekcje i świeże rany pooperacyjne. W takich przypadkach metoda nie powinna być stosowana bez konsultacji z lekarzem.

Kinesiotaping w sporcie i życiu codziennym

Kinesiotaping jest szczególnie popularny w sporcie zawodowym i amatorskim, gdzie plastry stosowane są zarówno w profilaktyce urazów, jak i w procesie rekonwalescencji. Sportowcy doceniają możliwość kontynuowania treningów przy jednoczesnym zmniejszeniu dolegliwości bólowych.

W życiu codziennym kinesiotaping stosowany jest u osób pracujących fizycznie, spędzających długie godziny w pozycji siedzącej lub borykających się z przewlekłymi dolegliwościami bólowymi kręgosłupa.