Na co się zaszczepić przed wyjazdem za granicę?
Obowiązkowe szczepienia dla podróżnych zależą przede wszystkim od regulacji międzynarodowych oraz prawa danego państwa. Jedynym szczepieniem wymaganym na mocy Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych jest szczepienie na żółtą gorączkę. Ten obowiązek dotyczy podróży do niektórych krajów Afryki i Ameryki Południowej, gdzie transmisja wirusa jest powszechna.
Ponadto, w zależności od lokalnych przepisów wizowych, niektóre kraje mogą wymagać dodatkowych szczepień. Na przykład w Arabii Saudyjskiej konieczne jest szczepienie przeciwko meningokokom, a potwierdzenie jego wykonania należy wpisać do Międzynarodowej Książeczki Szczepień, wydawanej w poradniach medycyny podróży.
Uwaga - brak ważnego certyfikatu może skutkować:- odmową wjazdu do kraju,
- przymusowym szczepieniem na granicy,
- przymusową kwarantanną na koszt podróżnego.
- regionu docelowego,
- charakteru podróży,
- długości pobytu,
- wieku i stanu zdrowia podróżnika.
- WZW A i B,
- błonicy,
- tężcowi,
- polio,
- durowi brzusznemu,
- meningokokom,
- wściekliźnie,
- kleszczowemu zapaleniu mózgu.
Szczepionka na żółtą febrę
Szczepienia na żółtą febrę są obowiązkowe przy wjeździe do wielu krajów tropikalnych, zwłaszcza w Afryce Subsaharyjskiej oraz Ameryce Południowej. Choroba ta przenoszona jest przez komary i może prowadzić do ciężkich powikłań, takich jak uszkodzenie wątroby czy krwotoki wewnętrzne.

Szczyt zachorowań zależy od regionu:
- Ameryka Południowa: styczeń–maj,
- Afryka: lipiec–październik.
- Kamerun, Gambia, Gujana, Surinam (ryzyko w całym kraju),
- Brazylia, Kenia, Peru (ryzyko lokalne).
Gdzie szczepienie jest obowiązkowe bezwzględnie?
- Wybrzeże Kości Słoniowej
- Niger
- Mali
- Burkina Faso
- DR Kongo
- Sudan i Sudan Południowy
Dur brzuszny – szczepienie
Dur brzuszny to bakteryjna choroba układu pokarmowego, która rozprzestrzenia się w regionach o niskim poziomie higieny. Do zakażenia dochodzi najczęściej przez skażoną wodę lub żywność. Szczepienie przed podróżą do takich miejsc jak Indie, Haiti czy Kenia może uratować życie.
Rodzaje szczepionek na dur brzuszny:
- Typhim Vi – jednodawkowa,
- Vivotif – 3 kapsułki przyjmowane w ciągu 5 dni,
- Ty – 3 dawki w 12 miesięcy (rzadziej stosowana),
- TyT – z dodatkiem szczepienia na tężec.
- po ok. 7–10 dniach w przypadku Vivotif,
- po 1–3 tygodniach po Typhim Vi.
Tężec – przypominająca dawka

Szczepienie przeciwko tężcowi zalecane jest osobom podróżującym do krajów o ograniczonym dostępie do opieki medycznej. Często łączone jest z immunizacją przeciwko błonicy, krztuścowi i polio. Laseczki tężca występują na całym świecie, ale w takich krajach jak Somalia, Etiopia, Indie czy Indonezja zagrożenie jest znacznie wyższe.
Szczepienie na tężec jest zalecane globalnie, niezależnie od kierunku podróży.
Dawkę przypominającą należy przyjąć co 10 lat. W wielu państwach schemat szczepień kończy się wcześniej, dlatego osoby dorosłe muszą zweryfikować aktualność swoich szczepień.WZW A – szczepionka cena
Wirusowe zapalenie wątroby typu A to choroba przenoszona głównie drogą pokarmową – przez skażoną żywność lub brudne ręce. Występuje szczególnie często w Ameryce Łacińskiej, Afryce i Azji.
Cena szczepionki przeciw WZW A to ok. 250–350 zł.
Szczepienia przed wyjazdem do Afryki
Wyjazd do Afryki wiąże się z koniecznością szczególnej ostrożności zdrowotnej. Wiele krajów afrykańskich boryka się z poważnymi problemami sanitarnymi i epidemiologicznymi, co sprawia, że szczepienia dla podróżujących w te rejony są nie tylko zalecane, ale nierzadko wymagane prawem danego kraju. Profilaktyka w postaci immunizacji pozwala uniknąć zakażenia chorobami o ciężkim przebiegu i trudnym leczeniu – niektóre z nich mogą stanowić zagrożenie dla życia.
Obowiązkowe szczepienia przy wjeździe do wybranych krajów Afryki:- zakażenia meningokokowe: Libia, Gambia;
- żółta gorączka (żółta febra): Angola, Demokratyczna Republika Konga, Gabon, Kongo, Republika Środkowoafrykańska, Burundi, Uganda, Ghana, Gwinea Bissau, Liberia, Mali, Niger, Sierra Leone, Togo, Wybrzeże Kości Słoniowej.
Kenia – szczepienia obowiązkowe
Podróż do Kenii, jednego z najczęściej wybieranych kierunków w Afryce Wschodniej, wymaga szczególnego przygotowania zdrowotnego. Choć oficjalnie szczepienie na żółtą febrę nie jest obowiązkowe dla osób przybywających bezpośrednio z Polski, wiele linii lotniczych i państw tranzytowych może wymagać jego potwierdzenia w żółtej książeczce szczepień. Dodatkowo istnieje cały zestaw szczepień zalecanych.
Szczepienia zalecane przed wyjazdem do Kenii:- błonica, tężec, krztusiec,
- wirusowe zapalenie wątroby typu A i B,
- dur brzuszny,
- cholera,
- meningokoki,
- wścieklizna,
- żółta gorączka* (*wymagana, jeśli przylot następuje z regionu endemicznego).
Szczepienia do Azji

Azja, choć mniej kojarzona z chorobami tropikalnymi niż Afryka, także stawia przed podróżnikami liczne zagrożenia epidemiologiczne. Różnorodność klimatyczna i nierówny poziom sanitarny w poszczególnych krajach powodują, że w niektórych regionach ryzyko infekcji wirusowych i bakteryjnych jest wyjątkowo wysokie. Dlatego też szczepienia turystyczne są tu szczególnie ważne – i często wymagane.
Obowiązkowe szczepienia:- meningokoki – Arabia Saudyjska.
Szczepienie przeciwko żółtej febrze może być wymagane w przypadku przylotu z krajów zagrożonych transmisją wirusa. Dotyczy to m.in. Omanu, Jordanii, Iraku, Iranu, Bahrajnu, Arabii Saudyjskiej, Kazachstanu, Sri Lanki, Indii, Malediwów, Wietnamu, Tajlandii, Singapuru, Indonezji, Filipin i Chin.
Szczepienia – Tajlandia
Podróż do Tajlandii wiąże się z ryzykiem kontaktu z wieloma chorobami zakaźnymi, szczególnie podczas wyjazdów do regionów wiejskich i mniej rozwiniętych. Choć żółta gorączka występuje tu jedynie w kontekście formalnym (wymóg dokumentacji w przypadku podróży z krajów endemicznych), inne choroby są realnym zagrożeniem zdrowotnym.
Szczepienia zalecane przed podróżą do Tajlandii:- błonica, tężec, krztusiec,
- wirusowe zapalenie wątroby typu A i B,
- dur brzuszny,
- cholera,
- wścieklizna,
- japońskie zapalenie mózgu,
- żółta gorączka* (*wymagana przy podróży z regionu endemicznego).
Indie – szczepienia obowiązkowe
Indie to kraj o bardzo zróżnicowanych warunkach sanitarnych i klimatycznych. Ze względu na wysoki poziom zagrożenia chorobami zakaźnymi lista zalecanych szczepień przed wyjazdem do tego kraju jest jedną z najdłuższych.
Zalecane szczepienia przed wyjazdem do Indii:- błonica, tężec, krztusiec,
- WZW typu A i B,
- dur brzuszny,
- cholera,
- wścieklizna,
- japońskie zapalenie mózgu,
- żółta gorączka* (*wymagana przy przylocie z regionów endemicznych).
Wietnam – jakie szczepienia?

Choć Wietnam jest coraz popularniejszym celem podróży, ryzyko zakażeń chorobami tropikalnymi wciąż pozostaje aktualne. Zaleca się szczególną ostrożność podczas jedzenia potraw ulicznych i picia wody niewiadomego pochodzenia.
Szczepienia zalecane przed podróżą do Wietnamu:- błonica, tężec, krztusiec,
- WZW typu A i B,
- dur brzuszny,
- wścieklizna,
- japońskie zapalenie mózgu,
- żółta gorączka* (*wymagana przy podróży z kraju endemicznego).
Szczepienia – Ameryka Południowa
Ameryka Południowa to region, w którym szczepienia przed podróżą mają kluczowe znaczenie. Wiele krajów kontynentu znajduje się w strefie występowania żółtej febry i innych poważnych chorób wirusowych. Immunizacja zapewnia nie tylko bezpieczeństwo zdrowotne, ale także ułatwia formalności na granicy.
Szczepienia obowiązkowe przed wyjazdem do Ameryki Południowej:- żółta gorączka – Gujana Francuska, Surinam.
- Brazylia,
- Wenezuela,
- Paragwaj,
- Kolumbia,
- Gujana,
- Boliwia.
Gdzie zaszczepić się przed wyjazdem?
Gdzie zrobić szczepienia przed wyjazdem za granicę? Najlepszym miejscem są poradnie medycyny podróży i punkty szczepień przy stacjach sanitarno-epidemiologicznych lub większych placówkach medycznych. To właśnie tam lekarz specjalista dobierze odpowiedni zestaw szczepień na podstawie Twoich planów i historii zdrowotnej.
Kiedy najpóźniej się szczepić przed wyjazdem?
Niektóre szczepienia, jak np. na żółtą febrę, wymagają czasu, aby nabrać ważności. Dokument potwierdzający szczepienie staje się wiążący dopiero po 10 dniach, a w przypadku innych preparatów – pełna odporność może wymagać kilku tygodni.
Ile kosztują szczepienia tropikalne?
Koszt szczepień turystycznych zależy od rodzaju choroby, rodzaju szczepionki oraz liczby wymaganych dawek. Ceny są zróżnicowane i mogą się różnić w zależności od regionu Polski czy punktu szczepień.
Przykładowe ceny szczepień podróżnych:- żółta febra: ok. 350–450 zł,
- dur brzuszny: 230–300 zł.
Źródła:
- www.gov.pl, "Kiedy należy zaszczepić się przed podróżą?" (www.gov.pl), 2025
- medycynatropikalna.pl, "Szczepienia" (medycynatropikalna.pl), 2025
- szczepienia.pzh.gov.pl, "https://szczepienia.pzh.gov.pl/" (szczepienia.pzh.gov.pl), 2025