USG Doppler żył kończyn dolnych u kobiety w ciąży - wskazania do badania

W czasie ciąży w ciele kobiety zachodzi ogromna ilość zmian, związanych głównie z gospodarką hormonalną oraz wynikających z wpływu obecności płodu na narządy matki. Natura wyposażyła ludzki gatunek w szereg mechanizmów adaptacyjnych, dzięki którym ewentualne negatywne zjawiska zachodzące w trakcie ciąży są niwelowane.

Niestety, czasami procesy przystosowawcze zawodzą i w trakcie ciąży, szczególnie u kobiet już wcześniej do nich predysponowanych, pojawiają się różnego rodzaju schorzenia. W obrębie tej grupy wyróżniane są problemy związane z układem naczyń żylnych. Jednym z najczęstszych problemów jest zakrzepica żylna, która może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych.

Znaczenie USG Doppler w ciąży

W czasie rozwoju płodu w organizmie kobiet dochodzi do dwóch procesów, zaangażowanych w rozwój chorób żylnych: zmian parametrów krzepliwości krwi oraz zmian poziomów żeńskich hormonów płciowych.

Prawidłowy rozwój dziecka jest zależny m.in. od właściwego stopnia równowagi pomiędzy procesami krzepnięcia oraz krwawienia. By ciąża nie została utracona, niezbędne jest zapobieganie występowaniu utraty krwi: organizm osiąga ten stan dzięki wzmożonej syntezie czynników promujących krzepnięcie przy zmniejszonej tendencji do produkcji substancji przeciwkrzepliwych. Dla utrzymania ciąży występowanie tych procesów ma znaczenie pozytywne, zwiększeniu ulega niestety ryzyko zakrzepicy.

Podobny, zwiększający ryzyko zakrzepicy wpływ mają hormony płciowe. Wzrastające stężenia estrogenów i progesteronu skutkują rozszerzaniem się ścian naczyń żylnych, przez co krew zalega w nich, a to bezpośrednio powoduje narastanie szansy na utworzenie się zakrzepu.

Wskazania do badania USG Doppler

Zakrzepica żylna to schorzenie niezwykle groźne: w najgorszym wypadku grozi przedostaniem się zakrzepu do płuc i spowodowaniem zgonu. Właściwe rozpoznanie tej jednostki i szybkie wdrożenie leczenia umożliwia uniknięcie groźnych, jak wspomniano wcześniej czasami nawet śmiertelnych, komplikacji.

Uwidocznić naczynia żylne i obecne w nich utrudnienia przepływu spowodowane zakrzepami można dzięki wykorzystaniu badania  USG Doppler żył kończyn dolnych.

USG Doppler żył kończyn dolnych wskazane jest wtedy, gdy pojawiają się dolegliwości jak:

• zwiększenie średnicy kończyny dolnej (zwłaszcza asymetryczne, alarmujące szczególnie wtedy, gdy dotyczy nogi lewej),
• ból, tkliwość oraz wzmożone ucieplenie i zaczerwienienie kończyny,
• nagle pojawiające się odczucie duszności czy bólu w klatce piersiowej (mogące sugerować obecność u chorej zatoru płucnego).

Ryzyko zakrzepicy żylnej wzrasta w przypadku kobiet ciężarnych, które przekroczyły 35. rok życia, u osób otyłych oraz u tych pacjentek, które w przeszłości przebyły już epizod schorzenia. Dlatego też kobiety należące do grupy ryzyka powinny być szczególnie czujne na wszelkie objawy mogące sugerować problemy z krążeniem żylnym.

Bezpieczeństwo i przebieg badania

Badanie USG Doppler żył kończyn dolnych jest bezpieczne i nieinwazyjne. Fale ultradźwiękowe stosowane w obrazowaniu układu naczyniowego nie wpływają negatywnie na rozwijające się dziecko, wobec czego przy jakimkolwiek podejrzeniu występowania u kobiety zaburzeń w układzie naczyń żylnych nie ma przeszkód co do wykonania tego badania.

Badanie to polega na wykorzystaniu fal dźwiękowych o wysokiej częstotliwości, które pozwalają na ocenę przepływu krwi w żyłach. Dzięki temu lekarz może wykryć wszelkie nieprawidłowości, takie jak obecność zakrzepów czy zwężenie naczyń. Procedura jest szybka i nie wymaga specjalnego przygotowania ze strony pacjentki.

Możliwe ograniczenia i przeciwwskazania

Choć badanie jest bezpieczne, u niektórych pacjentek mogą wystąpić trudności w interpretacji wyników, zwłaszcza przy znacznej otyłości. W rzadkich przypadkach mogą wystąpić trudności techniczne związane z dostępem do naczyń.

Postępowanie po wykryciu zakrzepicy:

• stosowanie leków przeciwzakrzepowych,
• regularne monitorowanie stanu zdrowia,
• zmiany stylu życia, takie jak zwiększenie aktywności fizycznej i noszenie specjalnych pończoch uciskowych.

Profilaktyka zakrzepicy

Profilaktyka zakrzepicy:

• regularne ćwiczenia,
• unikanie długotrwałego siedzenia,
• utrzymanie odpowiedniej masy ciała,
• noszenie specjalnych pończoch uciskowych,
• picie odpowiedniej ilości płynów.

Zakrzepica powierzchowna dotyczy żył znajdujących się blisko powierzchni skóry i jest zazwyczaj mniej groźna. Zakrzepica żył głębokich (DVT) obejmuje większe i głębiej położone naczynia i jest znacznie bardziej niebezpieczna, z ryzykiem zatorowości płucnej.

Warto również zaznaczyć, że w przypadku wykrycia zakrzepicy, możliwe jest wprowadzenie odpowiedniego leczenia, które zminimalizuje ryzyko poważnych komplikacji zdrowotnych zarówno dla matki, jak i dla dziecka.