Zabieg podniesienia dna zatoki szczękowej - kiedy się go przeprowadza?

Na stan zdrowia naszych zębów wpływ ma wiele różnorodnych czynników: część z nich działa ochronnie, a część negatywnie, przyspieszając m.in. proces demineralizacji szkliwa. Utrata nawet kilku zębów potrafi w znaczący sposób zmienić wygląd naszego uśmiechu, co wywiera niebagatelny wpływ na naszą samoocenę i poczucie własnej wartości.

Jedną z gałęzi medycyny, która pomaga pacjentom odzyskać utracony, pełny stan uzębienia, jest implantoprotetyka stomatologiczna. Zabiegi tego typu wpływają nie tylko na poprawę ogólnej estetyki uzębienia, ale odgrywają również istotną i pozytywną rolę m.in. w mechanice żucia i ścieraniu się powierzchni poszczególnych zębów. Jednym z ważniejszych zabiegów z zakresu implantoprotetyki jest podniesienie dna zatoki szczękowej – procedura ta w znacznym stopniu poprawia warunki dla wprowadzenia implantu i zwiększa szansę na jego prawidłowe utrzymanie.

Kiedy wykonuje się zabieg podniesienia dna zatoki?

Zabieg podniesienia dna zatoki szczękowej jest znaczącym osiągnięciem implantoprotetyki, gdyż pozwala na wprowadzenie tytanowych wkrętów (implantów) u pacjentów, u których było to wcześniej niemożliwe do zrealizowania. Najogólniej mówiąc, procedura ta polega na wprowadzeniu w powstałą przestrzeń pomiędzy kością szczęki a uniesioną błoną śluzową zatoki szczękowej wybranego biomateriału lub kości własnej pacjenta.

W ostatnich latach coraz większy nacisk kładzie się na precyzyjną diagnostykę przedzabiegową. Tomografia CBCT stała się standardem, ponieważ pozwala ocenić grubość kości, kształt zatoki oraz obecność ewentualnych patologii, takich jak torbiele czy przerośnięcia błony śluzowej. Aktualne rekomendacje wskazują również na konieczność analizy drożności ujścia zatok, co zmniejsza ryzyko późniejszych powikłań.

Diagnostyka przedzabiegowa ma kluczowe znaczenie dla planowania leczenia. Oprócz tomografii CBCT lekarz ocenia stan błony Schneidera, ilość dostępnej kości oraz ogólny stan zdrowia pacjenta. Dzięki temu możliwe jest dobranie najlepszej metody podniesienia dna zatoki oraz przewidzenie potencjalnych trudności w trakcie zabiegu.

Najważniejsze elementy diagnostyki:

• ocena grubości i jakości kości,
• analiza kształtu oraz wielkości zatoki,
• weryfikacja drożności ujść zatok,
• ocena stanu błony Schneidera,
• identyfikacja ewentualnych patologii (torbiele, przerosty),
• ocena ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Wskazania do podniesienia dna zatoki szczękowej

Zabieg podniesienia dna zatoki szczękowej znajduje zastosowanie głównie u osób, które dawno temu utraciły uzębienie w tylnych odcinkach kości szczęk. W przypadku utraty zębów w tej okolicy dochodzi do względnie szybkiego procesu utraty kości i zaniku pionowego wyrostka zębodołowego, czemu towarzyszy postępująca pneumatyzacja zatoki szczękowej.

Zmiany te często uniemożliwiają prawidłowe i stabilne wszczepienie implantów z powodu braku wystarczającej ilości tkanki kostnej, a sam zabieg ma za zadanie przywrócić jej odpowiednią ilość i stworzyć warunki anatomiczne umożliwiające zastosowanie implantów.

W wielu przypadkach przeciwwskazaniem czasowym do zabiegu są aktywne stany zapalne zatok szczękowych. Współczesne publikacje podkreślają znaczenie wcześniejszego leczenia laryngologicznego u pacjentów z przewlekłymi problemami w obrębie górnych dróg oddechowych, ponieważ zmniejsza to ryzyko powikłań po zabiegu podniesienia zatoki.

Oprócz zapaleń zatok przeciwwskazaniami mogą być nieleczone choroby przyzębia, niekontrolowana cukrzyca, palenie papierosów czy ogólny zły stan zdrowia. Ocena ryzyka przed zabiegiem jest niezbędna do uzyskania przewidywalnych efektów leczenia implantologicznego.

Najczęstsze przeciwwskazania:

• aktywne stany zapalne zatok,
• nieleczone choroby przyzębia,
• niekontrolowana cukrzyca,
• palenie papierosów,
• zły ogólny stan zdrowia.

Rodzaje zabiegów podniesienia dna zatoki

Pacjenci, którzy dawno temu utracili część górnego uzębienia, są osobami, które zazwyczaj odnoszą największe korzyści z zabiegu podniesienia dna zatoki szczękowej. W zależności m.in. od czasu, jaki upłynął od utraty uzębienia i wieku pacjenta, stwierdzić można różnego stopnia zanik pionowy kości wyrostka zębodołowego. Stopień i charakter tego zaniku determinuje sposób przeprowadzenia zabiegu.

W przypadku pacjentów, u których stwierdzić można niewielkiego stopnia zanik tkanki kostnej po utracie zębów, sposobem z wyboru jest podniesienie dna zatoki szczękowej metodą zamkniętą. Osoby wymagające bardziej poważnej rekonstrukcji kości wymagają najczęściej przeprowadzenia podniesienia dna zatoki szczękowej metodą otwartą. Obie metody różnią się rozległością, inwazyjnością oraz docelową grupą pacjentów.

Warto podkreślić, że w najnowszych badaniach coraz częściej zwraca się uwagę na zastosowanie biomateriałów nowej generacji, które cechują się większą integracją z kością i mniejszym ryzykiem resorpcji. Materiały te stopniowo wypierają tradycyjne przeszczepy autogenne, szczególnie tam, gdzie nie są one bezwzględnie konieczne.

Współcześnie stosuje się również techniki wspomagające regenerację, takie jak wykorzystanie osocza bogatopłytkowego (PRP) czy fibryny bogatopłytkowej (PRF). Zwiększają one szanse uzyskania stabilnej i trwałej odbudowy kości przed wprowadzeniem implantów.

Korzyści i efekty zabiegu

Niezależnie od wybranej metody, zabiegi podniesienia dna zatoki szczękowej pozwalają na wprowadzenie implantów stomatologicznych u osób, które w wyniku utraty zębów w przeszłości nie mogły poddać się zabiegowi rekonstrukcji górnego uzębienia. Dzięki odtworzeniu odpowiedniej ilości kości możliwe jest późniejsze osadzenie implantów o właściwych parametrach, co przekłada się na ich stabilność i przewidywalność całego leczenia.

Współczesne podejście kładzie duży nacisk na techniki minimalnie inwazyjne, które skracają czas rekonwalescencji. Dodatkowo wiele ośrodków wprowadza protokoły wspomagające regenerację, np. wykorzystanie osocza bogatopłytkowego (PRP), co według najnowszych doniesień może wspierać proces odtwarzania tkanki kostnej.

Właściwie przeprowadzona procedura podniesienia dna zatoki szczękowej, połączona z odpowiednią diagnostyką oraz indywidualnym doborem metody, w znaczący sposób zwiększa powodzenie leczenia implantologicznego i długotrwałe utrzymanie implantów.