Na czym polega biopsja cienkoigłowa piersi wykonywana pod kontrolą USG?

Biopsja cienkoigłowa piersi wykonywana pod kontrolą USG to zabieg polegający na pobraniu komórek z podejrzanej zmiany w gruczole piersiowym za pomocą bardzo cienkiej igły, prowadzonej z precyzją dzięki obrazowaniu ultrasonograficznemu. Procedura wykorzystuje igłę o średnicy około 0,6 mm – taką samą, jak w przypadku standardowego pobierania krwi – co czyni ją wyjątkowo mało inwazyjną. Pobrany w ten sposób materiał (komórki z guzka lub płyn z torbieli) jest następnie rozprowadzany na szkiełku, zabezpieczany i kierowany do oceny cytologicznej pod mikroskopem. Dzięki temu możliwe jest określenie, czy mamy do czynienia ze zmianą łagodną, podejrzaną czy nowotworową.

W ramach diagnostyki stosuje się również biopsję gruboigłową, która różni się od cienkoigłowej zakresem pobieranego materiału – w pierwszym przypadku pozyskuje się fragment tkanki, w drugim tylko komórki. Obie techniki są wspierane przez obrazowanie USG, jednak do bardziej precyzyjnej diagnostyki tkanek litych częściej wykorzystuje się biopsję gruboigłową.

Dlaczego wykonuje się biopsję piersi z użyciem USG?

Samobadanie piersi

Biopsję cienkoigłową piersi wykonuje się pod kontrolą USG, aby zwiększyć precyzję zabiegu i zmniejszyć ryzyko błędów diagnostycznych. Dzięki ultrasonografii lekarz może na bieżąco obserwować tor igły, upewniając się, że materiał pobierany jest dokładnie z podejrzanej zmiany, a nie z otaczających ją zdrowych tkanek.

Zastosowanie USG w trakcie biopsji znacząco zmniejsza liczbę fałszywie ujemnych wyników oraz eliminuje ryzyko pominięcia zmiany ogniskowej. Jest to metoda z wyboru, szczególnie w diagnostyce guzków litych, torbieli z podejrzanym wnętrzem czy zmian wykrytych w badaniach kontrolnych u pacjentek po leczeniu onkologicznym.

 Pamiętaj: USG jest nieinwazyjnym, bezpiecznym i szeroko dostępnym badaniem obrazowym, które nie obciąża pacjentki promieniowaniem. To narzędzie szczególnie przydatne w lokalizowaniu zmian niewyczuwalnych palpacyjnie lub trudnych do jednoznacznej oceny w mammografii.

Jakie zmiany w piersi kwalifikują się do biopsji cienkoigłowej pod USG?

Do biopsji cienkoigłowej pod kontrolą USG kwalifikowane są zmiany, które budzą wątpliwości w badaniach obrazowych lub dają objawy kliniczne mogące sugerować proces nowotworowy.

Najczęstsze wskazania obejmują:

  • zmiany o niejednoznacznym lub podejrzanym obrazie w USG (BI-RADS 4 i 5),
  • guzki, które szybko się powiększają lub zmieniają kształt,
  • zmiany dające objawy, takie jak ból, zaciągnięcie skóry, wyciek z brodawki,
  • podejrzane ogniska u pacjentek po przebytej chorobie nowotworowej,
  • zmiany wykryte w mammografii, które potwierdzono w USG jako możliwe do nakłucia.

Uwaga: Biopsję wykonuje się również w przypadku zmian o niejednoznacznej klasyfikacji, kiedy nie można jednoznacznie określić, czy wymagają jedynie obserwacji, czy kwalifikują się do zabiegu chirurgicznego.

Jak przebiega biopsja piersi pod kontrolą USG krok po kroku?

Młoda kobieta poddawana badaniu USG piersi

Procedura biopsji piersi z użyciem USG przebiega w kilku następujących po sobie etapach, które pozwalają na szybką diagnozę bez konieczności hospitalizacji.

  1. Konsultacja i USG – lekarz przeprowadza wywiad, analizuje wcześniejsze badania (np. USG, mammografię) i wykonuje ultrasonografię w celu lokalizacji zmiany. Często możliwe jest wykonanie biopsji od razu tego samego dnia.
  2. Zabieg biopsji – u pacjentek ze zmianami torbielowatymi lub węzłami chłonnymi wykonuje się cienkoigłową biopsję bez znieczulenia. Sam zabieg trwa kilka minut. Igłę wprowadza się precyzyjnie pod kontrolą obrazu USG, co pozwala ograniczyć ryzyko błędnego pobrania.
  3. Badanie laboratoryjne – pobrany materiał trafia do pracowni cytologicznej lub histopatologicznej. Zwykle wynik dostępny jest po 7–10 dniach roboczych.
  4. Omówienie wyniku – po uzyskaniu wyniku pacjentka odbywa wizytę kontrolną, podczas której lekarz omawia możliwe dalsze kroki: obserwację, leczenie chirurgiczne lub onkologiczne.

Warto wiedzieć: Biopsja cienkoigłowa jest procedurą ambulatoryjną – po jej wykonaniu pacjentka może wrócić do codziennych czynności niemal od razu.

Czy biopsja cienkoigłowa piersi z USG boli i czy jest bezpieczna?

Biopsja cienkoigłowa piersi pod kontrolą USG jest zabiegiem bezpiecznym i dobrze tolerowanym przez większość pacjentek. Zabieg zwykle nie wymaga znieczulenia – ból porównywalny jest do krótkiego ukłucia przy pobieraniu krwi. Dzięki zastosowaniu bardzo cienkich igieł ryzyko powikłań jest minimalne. Najczęściej występujące objawy to niewielki ból, zasinienie lub obrzęk w miejscu wkłucia, które ustępują samoistnie w ciągu kilku dni.

Pamiętaj: Aby badanie było bezpieczne i skuteczne, pacjentka powinna pozostać nieruchoma podczas procedury – nawet minimalny ruch może utrudnić prawidłowe nakłucie zmiany.

Ile trwa biopsja cienkoigłowa piersi z użyciem USG i jak się przygotować?

Biopsja cienkoigłowa piersi pod kontrolą USG trwa zazwyczaj około 10 minut, choć sam moment pobrania materiału może trwać zaledwie kilkadziesiąt sekund. Nie wymaga specjalnego przygotowania, jednak przed badaniem warto pamiętać o kilku istotnych kwestiach:

  • załóż luźne, wygodne ubranie – po zabiegu pierś może być delikatnie tkliwa,
  • zabierz wyniki wcześniejszych badań: USG, mammografii,
  • poinformuj lekarza o przyjmowanych lekach (zwłaszcza przeciwzakrzepowych) i problemach z krzepliwością krwi.

Ważne: Na miejscu lekarz przeprowadzi wywiad, oceni ogólny stan zdrowia i poprosi o podpisanie zgody na zabieg. Biopsja nie wymaga pozostawania na czczo.

Co daje biopsja pod kontrolą USG w porównaniu z innymi metodami diagnostyki piersi?

Lekarka przeprowadza biopsję piersi pod nadzorem usg

Wykonanie biopsji pod kontrolą USG znacznie zwiększa dokładność diagnostyczną, zmniejszając ryzyko fałszywie ujemnych wyników. W porównaniu do biopsji „na ślepo” – czyli bez użycia obrazowania – metoda ta pozwala dokładnie zlokalizować zmianę i precyzyjnie pobrać materiał z jej wnętrza.

Zalety biopsji z użyciem USG:

  • większa celność diagnostyczna,
  • możliwość oceny trudno dostępnych lub niewyczuwalnych zmian,
  • mniejsze ryzyko pomyłki,
  • możliwość opróżnienia torbieli (działanie lecznicze).

Jakie są zalecenia po biopsji piersi wykonanej pod USG?

Po biopsji cienkoigłowej piersi pacjentka może niemal od razu wrócić do normalnych aktywności, jednak przez kilka godzin może utrzymywać się lekki ból, tkliwość lub zasinienie w miejscu wkłucia. Zaleca się unikanie intensywnego wysiłku fizycznego w dniu badania oraz delikatne obchodzenie się z piersią.

Warto wiedzieć: Objawy miejscowe (obrzęk, siniak) zazwyczaj ustępują samoistnie w ciągu 2–3 dni. W przypadku biopsji gruboigłowej czas regeneracji może być nieco dłuższy – nawet do kilku dni.

Ile kosztuje biopsja cienkoigłowa piersi pod kontrolą USG?

Cena biopsji cienkoigłowej piersi pod kontrolą USG zależy od placówki, regionu oraz rodzaju świadczonych usług. Na podstawie zgromadzonych przez nas danych średni koszt w Polsce wynosi około 361 zł, jednak rozpiętość cenowa może być znaczna – od 200 zł do nawet 1050 zł.

Źródła:

  • red. wyd. Nowecki Z.I., Jeziorski A., "Chirurgiczne leczenie zmian nowotworowych piersi", Biblioteka chirurga onkologa, tom 5 (red. nauk. serii Jeziorski A.), Via Medica, Gdańsk, 2016
  • Łukasiewicz E., Ziemiecka A., Jakubowski W., Vojinovic J., Bogucevska M., Dobruch-Sobczak K., "Fine-needle versus core-needle biopsy – which one to choose in preoperative assessment of focal lesions in the breasts? Literature review", Journal of Ultrasonography, 17, 267–274, 2017