Operacja usunięcia prostaty TURP

TURP – przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego

TURP to zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu przerośniętej części prostaty przez cewkę moczową, bez konieczności otwierania powłok brzusznych. Metoda ta jest uznawana za tzw. złoty standard w leczeniu łagodnego rozrostu gruczołu krokowego, czyli BPH (Benign Prostatic Hyperplasia).

Stercz, czyli prostata, jest niewielkim gruczołem położonym poniżej pęcherza moczowego. Z wiekiem, na skutek zmian hormonalnych, może dojść do jego przerostu. Zwiększający się rozmiar prostaty uciska cewkę moczową, co powoduje problemy z oddawaniem moczu, przerywany strumień, częste parcie na pęcherz, szczególnie nocą, oraz uczucie niepełnego opróżnienia.

Do głównych korzyści TURP należy:

• istotne złagodzenie objawów BPH i poprawa komfortu życia,
• brak widocznych blizn pooperacyjnych,
• krótki czas hospitalizacji (zwykle 2–3 dni),
• długotrwałe efekty leczenia,
• możliwość szybkiego powrotu do codziennych aktywności.

Czy TURP usuwa całą prostatę?

Operacja TURP nie usuwa całej prostaty, a jedynie jej przerośniętą część, która powoduje dolegliwości ze strony układu moczowego.

Jakie są wskazania do operacji TURP?

Zabieg TURP wykonuje się u pacjentów, u których leczenie farmakologiczne nie przyniosło poprawy lub występują powikłania związane z BPH. Wskazaniem do operacji jest również objętość stercza nieprzekraczająca 80 ml.

• nawracające infekcje dróg moczowych,
• przewlekłe zatrzymanie moczu i zaleganie moczu po mikcji,
• krwiomocz bez innej przyczyny,
• pęcherz moczowy z uchyłkami,
• nietrzymanie moczu związane z przewlekłą retencją,
• niewydolność nerek spowodowana rozrostem stercza.

Zabieg ten może być wykonywany jedynie u pacjentów, którzy mogą zostać ułożeni w pozycji ginekologicznej – zesztywnienie stawów biodrowych stanowi przeciwwskazanie do procedury.

TURP – kto nie może mieć operacji?

Nie każdy pacjent może zostać zakwalifikowany do przezcewkowego usunięcia prostaty. TURP nie wykonuje się w przypadku bardzo dużych rozmiarów gruczołu (powyżej 80 ml) oraz przy aktywnej infekcji układu moczowego.

• zbyt duża objętość prostaty (powyżej 80 ml),
• aktywne zakażenie układu moczowego,
• zaburzenia krzepnięcia krwi,
• zesztywnienie stawów biodrowych uniemożliwiające odpowiednie ułożenie.

Operacja prostaty TURP krok po kroku

Operacja TURP jest procedurą przeprowadzaną w znieczuleniu podpajęczynówkowym(rzadziej ogólnym), podczas której lekarz usuwa przerośniętą tkankę gruczołu krokowego za pomocą resektoskopu wprowadzanego przez cewkę moczową. Zabieg odbywa się pod pełną kontrolą wzroku dzięki układowi optycznemu, a cały przebieg operacji widoczny jest na ekranie monitora.

Po ułożeniu pacjenta w pozycji ginekologicznej i przygotowaniu pola operacyjnego urolog wprowadza resektoskop do prostatycznej części cewki moczowej. Urządzenie to wyposażone jest w pętlę tnącą oraz system hydrauliczny, który płucze pęcherz i poprawia widoczność pola operacyjnego. Operator stopniowo wycina przerośnięte fragmenty stercza, redukując jego ucisk na cewkę moczową. Równocześnie koaguluje krwawiące naczynia, zapobiegając krwawieniu.

Wycięte fragmenty gruczołu trafiają do pęcherza moczowego, skąd są wypłukiwane przez płaszcz resektoskopu lub usuwane specjalną strzykawką. Zebrana tkanka jest następnie przesyłana do badania histopatologicznego, co stanowi istotny element diagnostyki pooperacyjnej.

Po zakończeniu operacji do pęcherza pacjenta zakłada się cewnik Foley'a – najczęściej trójdrożny – który umożliwia płukanie pęcherza w razie pojawienia się krwi lub skrzepów. Cewnik pozostaje na miejscu zwykle przez około 48 godzin, do momentu, gdy mocz będzie przejrzysty.

Ile dni w szpitalu po TURP?

Pobyt w szpitalu trwa zazwyczaj 2–3 dni, zależnie od stanu ogólnego pacjenta i szybkości oczyszczania moczu z krwi. Cewnik usuwa się po 48 godzinach od operacji, o ile nie występują krwawienia lub skrzepy.

Jakie są zalecenia po operacji TURP?

Po zabiegu TURP kluczowe znaczenie ma przestrzeganie zaleceń, które wspomagają proces gojenia i minimalizują ryzyko powikłań. Powrót do pełnej aktywności może zająć kilka tygodni, a okres rekonwalescencji zależy od ogólnego stanu zdrowia pacjenta oraz przebiegu samej operacji.

• zapobieganie zaparciom, które mogą zwiększać ciśnienie w jamie brzusznej – warto spożywać produkty bogate w błonnik i unikać pokarmów działających zapierająco;
• spożywanie dużej ilości płynów (minimum 2,5 litra dziennie) w celu przepłukiwania pęcherza moczowego i przyspieszenia gojenia cewki oraz pęcherza;
• ograniczenie wysiłku fizycznego i aktywności seksualnej przez co najmniej 3 do 6 tygodni po operacji, by nie zakłócać procesu gojenia;
• powstrzymanie się od stosowania doustnych leków przeciwzakrzepowych bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem prowadzącym, ponieważ mogą one nasilać krwawienie – w razie konieczności kontynuacji leczenia heparyną należy postępować zgodnie z zaleceniami lekarza.

W ustalonym przez urologa terminie pacjent powinien zgłosić się na wizytę kontrolną – zazwyczaj 2–4 tygodnie po zabiegu. Podczas tej wizyty lekarz oceni efekty operacji oraz ustali dalsze kroki terapeutyczne, jeśli będą konieczne.

Operacja prostaty a seks – czy TURP wpływa na potencję i życie seksualne?

Zabieg TURP przynosi szybką poprawę w zakresie oddawania moczu, jednak może również wpływać na sferę seksualną mężczyzny. Warto wiedzieć, że nie muszą być to zmiany trwałe czy nieodwracalne, choć u niektórych pacjentów mogą one mieć znaczenie dla jakości życia seksualnego.

• występowania tzw. wytrysku wstecznego, czyli cofania się nasienia do pęcherza moczowego podczas ejakulacji – dotyczy to nawet 75% operowanych mężczyzn;
• krótkotrwałych zaburzeń erekcji, które zwykle ustępują w ciągu kilku tygodni od operacji;
• uczucia parcia i pieczenia przy oddawaniu moczu tuż po zabiegu – objawy te mają charakter przejściowy.

Zdecydowana większość pacjentów po TURP odczuwa poprawę komfortu życia, a ewentualne zmiany w funkcjonowaniu seksualnym nie stanowią przeszkody do prowadzenia aktywnego życia intymnego w przyszłości. W przypadku przedłużających się zaburzeń erekcji wskazana jest kontrola urologiczna i ewentualne wdrożenie farmakoterapii.

Jakie są możliwe powikłania po TURP?

Choć TURP jest zabiegiem o ugruntowanej skuteczności i wysokim profilu bezpieczeństwa, nie jest całkowicie wolny od powikłań. Wielu pacjentów przechodzi procedurę bezproblemowo, jednak u niektórych mogą wystąpić objawy niepożądane, zarówno wczesne, jak i późne.

• krwiomocz i obecność skrzepów w moczu, które zwykle ustępują po kilku dniach,
• zakażenia układu moczowego – mogą wymagać krótkotrwałej antybiotykoterapii,
• zwężenie cewki moczowej, spowodowane bliznowaceniem,
• nietrzymanie moczu (rzadko), jeśli dojdzie do uszkodzenia zwieracza zewnętrznego,
• powikłania związane ze znieczuleniem – jak przy każdej procedurze chirurgicznej.

Obecnie trwają prace nad nowymi technikami operacyjnymi, których celem jest ograniczenie liczby działań niepożądanych, m.in. przy użyciu technologii laserowych. W razie niepokojących objawów po zabiegu – takich jak nasilone krwawienie, gorączka czy trudności z oddawaniem moczu – należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem prowadzącym.

Jakie są alternatywy dla TURP? Inne metody leczenia prostaty

Choć przezcewkowa elektroresekcja gruczołu krokowego TURP pozostaje najczęściej stosowaną metodą leczenia chirurgicznego przerostu prostaty, nie jest jedyną dostępną opcją. W ostatnich latach coraz większą popularność zyskują zabiegi laserowe, które oferują podobną skuteczność przy mniejszej inwazyjności i krótszym czasie rekonwalescencji.

• HoLEP (holmium laser enucleation of the prostate) – metoda polegająca na „wydłubywaniu” przerośniętej tkanki przy użyciu lasera holowego; zabieg jest szczególnie polecany przy dużych objętościach stercza;
• GreenLight PVP (photoselective vaporization of the prostate) – technika, w której tkanka stercza jest odparowywana za pomocą lasera, co pozwala uniknąć krwawień i zmniejsza potrzebę transfuzji;
• operacja klasyczna – stosowana głównie przy bardzo dużych gruczołach lub w przypadkach przeciwwskazań do procedur endoskopowych.

Mimo rosnącej dostępności nowoczesnych technologii chirurgicznych, TURP nadal pozostaje złotym standardem leczenia łagodnego rozrostu stercza – zwłaszcza u pacjentów ze średniozaawansowanym BPH i typowymi objawami przeszkody podpęcherzowej.

Ile kosztuje zabieg TURP w Polsce – NFZ i prywatnie?

Zabieg TURP jest w Polsce refundowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Wymaga jednak skierowania od urologa oraz wpisania na listę oczekujących – czas oczekiwania może wynosić od 1 do 5 miesięcy, w zależności od regionu.

• średnio: ok. 7 322 zł,
• najtaniej: ok. 1 400 zł,
• najdrożej: do ok. 12 000 zł.