Co to jest przepuklina udowa i jakie są jej objawy?

Przepuklina udowa to schorzenie, w którym dochodzi do przemieszczenia narządów jamy brzusznej przez osłabione miejsce w okolicy pachwiny, tuż pod więzadłem pachwinowym. Najczęściej rozwija się z biegiem lat, choć zdarzają się przypadki wrodzone.

Do głównych czynników sprzyjających jej powstawaniu należy m.in. nadwaga, przewlekły kaszel, zaparcia, ciąża oraz podnoszenie ciężkich przedmiotów. Istotną rolę odgrywa także stopniowe osłabienie mięśni postępujące wraz z wiekiem.

Warto wiedzieć: Przepuklina udowa może długo nie dawać żadnych objawów, co utrudnia jej szybkie wykrycie. Szacuje się, że niemal połowa przypadków jest diagnozowana dopiero wtedy, gdy pojawiają się powikłania.

Najczęstsze objawy obejmują:

  • ból lub uczucie dyskomfortu w okolicy pachwiny, nasilające się przy wysiłku;
  • widoczne zgrubienie lub guzek poniżej pachwiny;
  • uczucie ciężkości w obrębie uda;
  • w bardziej zaawansowanych przypadkach – problemy trawienne, takie jak nudności czy wymioty.

Szczególnie groźnym stanem jest uwięźnięcie przepukliny – sytuacja, w której jej zawartość (najczęściej jelita) zostaje zakleszczona, co prowadzi do zaburzeń ukrwienia. Objawia się to nagłym, silnym bólem, zaczerwienieniem skóry, wymiotami oraz objawami niedrożności jelit. W takich przypadkach operację należy przeprowadzić niezwłocznie – najlepiej w ciągu 8–12 godzin od wystąpienia pierwszych symptomów.

Pamiętaj: Diagnostyka przepukliny udowej opiera się głównie na badaniu palpacyjnym, jednak przy małych zmianach konieczne może być wykonanie USG w celu potwierdzenia rozpoznania.

Kiedy konieczna jest operacja przepukliny udowej?

Operacja przepukliny udowej jest wskazana niemal zawsze, niezależnie od tego, czy zmiana daje objawy, czy nie. Nawet jeśli przepuklina jest niewielka i nie powoduje dolegliwości, ryzyko nagłego uwięźnięcia jest na tyle wysokie, że leczenie chirurgiczne stanowi standard postępowania.

Zabieg może mieć formę klasycznej operacji otwartej lub być przeprowadzony laparoskopowo. Laparoskopia, dzięki minimalnie inwazyjnemu charakterowi, pozwala na szybszy powrót do zdrowia, choć wybór metody zależy od wielkości przepukliny, jej lokalizacji oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Uwaga: Badania wykazały, że operacje przeprowadzane w trybie pilnym aż 5-krotnie częściej prowadzą do powikłań niż zabiegi wykonywane planowo. W przypadku operacji natychmiastowych w niemal 25% przypadków konieczne było usunięcie fragmentu jelita, podczas gdy w operacjach planowych odsetek ten wynosił zaledwie 0,6%.

Jak przebiega operacja przepukliny udowej?

Lekarz na sali operacyjnej w trakcie zabiegu usuwania przepukliny udowej

Przebieg operacji przepukliny udowej zależy głównie od tego, czy wykonywana jest metodą klasyczną, czy laparoskopową. Obie metody polegają na odprowadzeniu zawartości worka przepuklinowego do wnętrza jamy brzusznej i wzmocnieniu ściany brzucha, zazwyczaj przy użyciu siatki.

Podczas operacji klasycznej chirurg wykonuje nacięcie w okolicy przepukliny, odsłania ją, a następnie przemieszcza zawartość z powrotem do jamy brzusznej. W miejscu osłabienia umieszczana jest siatka, którą przymocowuje się do pobliskich tkanek za pomocą szwów. Nacięcie zostaje zamknięte warstwowo, a rana zabezpieczona opatrunkiem.

Coraz częściej stosowana jest również laparoskopia, która polega na wykonaniu kilku niewielkich nacięć. Przez te otwory wprowadza się narzędzia chirurgiczne oraz kamerę, co umożliwia precyzyjne odprowadzenie przepukliny do jamy brzusznej i zamocowanie siatki wzmacniającej.

Laparoskopia pozwala na krótszy czas rekonwalescencji w porównaniu z metodą klasyczną.

Do najczęściej wykonywanych zabiegów należy:

  • operacja jednostronnej przepukliny udowej metodą klasyczną z użyciem siatki – chirurg wykonuje nacięcie po stronie przepukliny, odprowadza jej zawartość i umieszcza siatkę syntetyczną w osłabionym obszarze;
  • operacja obustronnej przepukliny udowej metodą klasyczną z użyciem siatki – w przypadku przepuklin po obu stronach wykonuje się nacięcia w obu okolicach udowych, po czym umieszcza się siatki po każdej stronie osobno;
  • operacja rozległej lub nawrotowej przepukliny udowej metodą klasyczną z użyciem siatki (jednostronna) – zabieg przeprowadzany jest w przypadku dużych lub nawrotowych przepuklin; chirurg usuwa zrosty i uszkodzone tkanki, a następnie umieszcza większą siatkę, którą mocuje z dużą precyzją.

Każda z tych operacji obejmuje również:

  • wprowadzenie pacjenta na salę operacyjną i wykonanie znieczulenia (ogólnego lub regionalnego),
  • nacięcie skóry i tkanek,
  • odprowadzenie przepukliny do jamy brzusznej,
  • zamocowanie siatki,
  • zamknięcie nacięcia oraz nałożenie opatrunku,
  • monitorowanie stanu zdrowia pacjenta w sali pooperacyjnej,
  • przekazanie zaleceń dotyczących pielęgnacji rany i dalszych wizyt kontrolnych.
Pamiętaj: Przepukliny udowej nie należy bagatelizować. Nawet jeśli objawy ustępują po samodzielnym odprowadzeniu guzka, operacja pozostaje jedyną skuteczną metodą leczenia.

Jak przygotować się do operacji przepukliny udowej?

Przygotowanie do zabiegu obejmuje wykonanie podstawowych badań laboratoryjnych:

  • morfologia krwi,
  • badanie grupy krwi,
  • elektrolity,
  • układ krzepnięcia,
  • poziom glukozy,
  • badanie ogólne moczu.

Na kilka dni przed zabiegiem pacjent powinien odstawić leki przeciwzakrzepowe (zgodnie z zaleceniami lekarza) i powstrzymać się od palenia tytoniu. W dniu operacji należy być na czczo, a bezpośrednio przed zabiegiem dokładnie umyć ciało, ze szczególnym uwzględnieniem okolic pachwin (bez golenia – aby uniknąć podrażnień).

Pamiętaj: Zachowanie czystości przedoperacyjnej i przestrzeganie zaleceń lekarskich zmniejsza ryzyko powikłań pooperacyjnych.

Jak długo trwa rekonwalescencja po operacji przepukliny udowej?

Lekarz na sali operacyjnej w trakcie zabiegu usuwania przepukliny udowej

Czas powrotu do zdrowia zależy od metody operacyjnej. Po klasycznej operacji rekonwalescencja trwa zazwyczaj około 2–3 tygodni. W przypadku laparoskopii ten czas jest krótszy – pacjenci często wracają do codziennych czynności już po tygodniu.

W tym okresie:

  • należy unikać dźwigania ciężkich przedmiotów,
  • wskazane są lekkie spacery (najlepiej dwa razy dziennie),
  • zalecana jest kinezyterapia pod okiem fizjoterapeuty.
Warto wiedzieć: Odpowiednia rehabilitacja po operacji nie tylko przyspiesza gojenie, ale także zmniejsza ryzyko nawrotu przepukliny.

Jakie są możliwe powikłania po operacji przepukliny udowej?

Choć operacja przepukliny udowej uznawana jest za bezpieczną, mogą wystąpić pewne powikłania, takie jak:

  • przejściowe osłabienie nogi,
  • ból lub drętwienie w obrębie pachwiny,
  • przepuklina pooperacyjna,
  • problemy z oddawaniem moczu.

Większość z tych dolegliwości jest przejściowa i ustępuje samoistnie w ciągu kilku tygodni.

Czy przepuklina udowa może nawrócić po operacji?

Ryzyko nawrotu przepukliny po operacji jest niewielkie, zwłaszcza przy zastosowaniu nowoczesnych technik chirurgicznych z użyciem siatek. Mimo to warto pamiętać, że czynniki takie jak zbyt wczesne podejmowanie intensywnej aktywności fizycznej czy brak rehabilitacji mogą zwiększać prawdopodobieństwo nawrotu.

Ile kosztuje operacja przepukliny udowej?

Na podstawie zgromadzonych przez nas danych średnia cena za operację przepukliny udowej wynosi 6 796 zł, przy czym najniższa cena to 4 000 zł, natomiast najwyższa – 15 000 zł.

Źródła:

  • Goethals A., Azmat C.E., Adams C.T., "Femoral Hernia" (www.ncbi.nlm.nih.gov), 2023
  • Lundström K.J., Holmberg H., Montgomery A., Nordin P., "Patient-reported rates of chronic pain and recurrence after groin hernia repair", Br. J. Surg., 105(1), 106-112, 2018
  • Sunamak O., Donmez T., Yildirim D., Hut A., Erdem V.M., Erdem D.A., Ozata I.H., Cakir M., Uzman S., "Open mesh and laparoscopic total extraperitoneal inguinal hernia repair under spinal and general anesthesia", Ther. Clin. Risk Manag., 2018