Fertiloskopia – nowoczesna metoda diagnostyki niepłodności

Mianem niepłodności lekarze określają stan niemożności zajścia w ciążę w okresie jednego roku, przy założeniu częstotliwości pożycia na poziomie 3-4 stosunków tygodniowo i braku stosowania jakichkolwiek metod antykoncepcyjnych. Według statystyk problem dotyczy ok. 10-15% par, z czego u ok. 90% z nich udaje się rozpoznać jego przyczynę. W 35% powód niepłodności leży po stronie kobiety, 35% po stronie mężczyzny a za 10% odpowiadają oboje. W 20% przypadków nie da się określić jednoznacznej przyczyny problemu (niepłodność idiopatyczna).

W przypadku niepłodności kobiety jej przyczynami, oprócz zaburzeń genetycznych czy chorób ogólnoustrojowych, mogą być m.in. choroby jajników (skutkujące zaburzeniami jajeczkowania), niedrożności jajowodów oraz choroby macicy i szyjki macicy. Podejrzenie, że to właśnie one są przyczynami problemów z zajściem w ciążę jest wskazaniem do przeprowadzenia badania diagnostycznego zwanego fertiloskopią.

Czym jest fertiloskopia?

Fertiloskopia, znana także jako transwaginalna hydrolaparoskopia (TVHL), jest nowoczesną, minimalnie inwazyjną metodą diagnostyczną stosowaną głównie w ocenie przyczyn niepłodności u kobiet. Procedura ta łączy w sobie elementy histeroskopii i laparoskopii, oferując mniej inwazyjne podejście w porównaniu do tradycyjnych metod.

Podczas fertiloskopii, cienki endoskop jest wprowadzany przez pochwę i przeponę miednicy mniejszej, co umożliwia bezpośredni dostęp do jamy brzusznej bez potrzeby nacinania skóry. Dzięki temu lekarz może dokładnie zbadać narządy miednicy mniejszej, w tym jajniki, jajowody oraz powierzchnię zewnętrzną macicy.

Zastosowanie fertiloskopii obejmuje:

• Diagnostykę przyczyn niepłodności - pozwala na identyfikację i ocenę różnych stanów, które mogą wpływać na płodność, takich jak endometrioza, zrosty, czy anomalie jajowodów.

• Minimalna inwazyjność - procedura jest mniej obciążająca dla pacjentki w porównaniu do tradycyjnej laparoskopii, co wiąże się z krótszym czasem rekonwalescencji i mniejszym ryzykiem powikłań.

• Wysoka dokładność - fertiloskopia umożliwia dokładną wizualizację narządów miednicy mniejszej, co pomaga w precyzyjnej diagnozie.

Zaawansowane techniki fertiloskopii w badaniu płodności

Fertiloskopia jako kompleksowy sposób diagnozowania przyczyn bezpłodności u kobiet zapoczątkowana została w Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych pod koniec lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Jest metodą złożoną i łączy w sobie kilka jednocześnie stosowanych technik, takich jak:

• laparoskopia przezpochwowa (hydrolaparoskopia) - metoda pozwalająca na wprowadzenie endoskopu przez tylne sklepienie pochwy do jamy brzusznej celem oceny narządów miednicy mniejszej. W przeciwieństwie do tradycyjnej laparoskopii, nie wykonuje się nacięć powłok jamy brzusznej a dwutlenek węgla zastępuje niewielką ilością soli fizjologicznej. Dzięki temu ewentualne dolegliwości bólowe są niewielkie i zwykle nie trwają dłużej niż jeden dzień. Zabieg nie pozostawia żadnych blizn a ryzyko związane z powikłaniami jest znacznie mniejsze niż w tradycyjnej laparoskopii.

• przezszyjkowa chromotubacja - test barwny drożności jajowodów. Podczas chromotubacji przez pochwę i szyjkę macicy wprowadza się do macicy niebieski płyn (kontrast), który następnie dostaje się do jajowodów. Jeśli jajowód jest drożny, płyn ten przemieszcza się do jego końca jajnikowego a następnie przez połączenia jajowodu z jamą brzuszną wycieka do jamy brzusznej. Dzięki zastosowaniu kamery i szczypczyków wprowadzanych laparoskopowo w okolicę jajnika, lekarz ma możliwość bezpośredniej obserwacji przebiegu zabiegu. Pojawienie się płynu w jamie brzusznej jest równoznaczne ze stwierdzeniem drożności jajowodu.

• 
  mikrosalpingoskopia - polega na wprowadzeniu do dróg rodnych specjalnego urządzenia, będącego połączeniem endoskopu z mikroskopem. Wprowadzony przez szyjkę macicy do jamy macicy a następnie do prawego i lewego jajowodu endoskop pozwala na dokładną ocenę ich światła pod kątem obecności ewentualnych zrostów, przewężeń, nieprawidłowości budowy. Mikroskop poprzez odpowiednie powiększenie pozwala na dokładną ocenę struktury błony śluzowej jajowodu.

• minihisteroskopia - endoskopia pozwalająca na ocenę stanu narządów jamy macicy przy użyciu wziernika (histeroskopu) o małej średnicy. Umieszczona na histeroskopie kamera pozwala na monitorowanie zmian w obrębie dróg rodnych.

Badanie na płodność a korzyści fertiloskopii

Procedurę fertiloskopii przeprowadza się zwykle w znieczuleniu miejscowym (istnieje możliwość znieczulenia ogólnego) a z uwagi na fakt wprowadzania narzędzi przez pochwę a nie powłoki brzuszne nie pozostawia ono żadnych widocznych blizn. 

Oto kilka kluczowych korzyści fertiloskopii w kontekście badań na płodność:

• Jest wykonywana przez pochwę, co oznacza brak konieczności nacinania skóry i tkanki, co jest typowe dla tradycyjnej laparoskopii. Dzięki temu ryzyko infekcji i dłuższej rekonwalescencji jest znacznie zredukowane.

• Pozwala na szczegółową ocenę jajowodów, jajników i macicy, co jest kluczowe w diagnostyce niepłodności. Może wykryć takie problemy jak zrosty, endometriozę czy inne anomalie, które mogą być przyczyną problemów z zajściem w ciążę.

• Ryzyko powikłań takich jak krwawienie czy infekcje jest znacznie mniejsze w porównaniu do bardziej inwazyjnych procedur.

• Pacjentki po fertiloskopii często mogą wrócić do normalnej aktywności znacznie szybciej niż po tradycyjnych metodach laparoskopowych.

• Chociaż głównym zastosowaniem fertiloskopii jest diagnostyka, w niektórych przypadkach może ona również umożliwiać wykonanie drobnych zabiegów terapeutycznych, takich jak usuwanie zrostów.

 Koszt zabiegu w prywatnej klinice wynosi ok. 1 tys. zł.

Podsumowanie - fertiloskopia - jak zbadać płodność?

Fertiloskopia oferuje wysoką dokładność diagnostyczną, co jest kluczowe dla skutecznego planowania dalszego leczenia niepłodności. Precyzyjna diagnoza pozwala na bardziej celowane i efektywne podejście terapeutyczne. W kontekście współczesnej medycyny, fertiloskopia reprezentuje postęp w diagnostyce i leczeniu niepłodności, oferując skuteczne, bezpieczne i mniej obciążające dla pacjenta rozwiązania. Jej rola w medycynie reprodukcyjnej będzie prawdopodobnie rosła wraz z dalszym rozwojem technik i technologii.