Inhalacje to znana od lat metoda leczenia i profilaktyki chorób górnych dróg oddechowych i płuc. Tą drogą można nie tylko podawać leki, ale również nawilżać drogi oddechowe solą fizjologiczną lub wodami mineralnymi, aby ułatwić usunięcie wydzieliny zapalnej. Niegdyś wdychano parujący roztwór, obecnie stosuje się różne rodzaje inhalatorów. Są one dużo bardziej efektywne, a ponadto precyzyjnie podają leki o różnej wielkości cząsteczkowej. Wprowadzenie do użycia inhalatora laryngologicznego AMSA zrewolucjonizowało leczenie chorób ucha środkowego i zatok.
Podawanie aerosoli ma wiele zalet. Przede wszystkim jest to leczenie miejscowe, które jest lepiej tolerowane przez pacjentów niż terapia doustna. Podaje się też znacznie mniejsze dawki, co nie obciąża organizmu. Ponadto okazuje się, że zażyte leki nie zawsze docierają do określonych miejsc organizmu. Podawanie zwykłych aerozoli wykazuje się małą skutecznością, bo leki nie docierają do gorzej wentylowanych zatok i tylnej części jamy nosa. Dzieje się tak szczególnie przy chorobach zatok i ucha środkowego, dlatego w tych chorobach częste jest leczenie zabiegowe.
Działanie i technologia inhalatora AMSA
Opracowanie inhalatora pneumatycznego AMSA zrewolucjonizowało podejście do leczenia przewlekłego zapalenia zatok i ucha środkowego. Urządzenie to posiada dwie unikalne cechy. Inhalator wytwarza wibroaerozol, który powstaje poprzez rozproszenie roztworu leku w powietrzu, a następnie nakłada na niego falę akustyczną o częstotliwości 100 Hz. Takie cząsteczki są znacznie bardziej ruchliwe i skuteczniej penetrują do trudno dostępnych okolic takich jak zatoki i zakamarki nosogardzieli.
Drugą cechą jest zastosowanie kontrolowanego, chwilowego nadciśnienia w momencie przełykania przez pacjenta. Dzięki temu cząsteczki leku zostają wtłoczone do zatok i ucha środkowego poprzez trąbki Eustachiusza. Takie podanie środka terapeutycznego pozwala na leczenie i profilaktykę przewlekłego wysiękowego zapalenia ucha środkowego, przewlekłego zapalenia zatok oraz dysfunkcji trąbek słuchowych.
Przewaga nad tradycyjną inhalacją
W odróżnieniu od klasycznych inhalatorów czy aerozoli, AMSA pozwala na celowaną penetrację leku w trudno dostępne przestrzenie anatomiczne. Skuteczność ta wynika z połączenia zjawisk wibroakustycznych oraz ciśnieniowych. Dzięki temu urządzenie zyskało zastosowanie w leczeniu jednostek chorobowych, które wcześniej wymagały interwencji chirurgicznej.
Badania skuteczności i zastosowanie kliniczne

Ekspertem w dziedzinie leczenia zatok za pomocą inhalacji wibroaerozolami jest doktor Winfried Möller z Instytutu Biologii i Chorób Płuc w Monachium. Porównał penetrację leku podanego inhalatorem laryngologicznym i zwykłym aerozolem u pacjentów z zaburzoną wentylacją nosa oraz u zdrowych ochotników.
Podanie leku zwykłym sprayem donosowym ograniczało jego obecność w przedniej części jamy nosowej. Wykorzystanie wibroaerozolu spowodowało, że 10 % podanej dawki zostało dostarczonej do zatok szczękowych, klinowych i komórek sitowych. U pacjentów z polipami nosa do zatok docierało 5 % podanej dawki leku, a znaczna poprawa nastąpiła po zabiegu usunięcia polipów.
Doktor Möller uważa, że inhalatory ciśnieniowe są dobrą alternatywą u pacjentów cierpiących na choroby zatok oraz przed i po zabiegach w obrębie zatok.
Protokół terapeutyczny i długość leczenia
Typowy schemat leczenia obejmuje od 7 do 10 zabiegów wykonywanych codziennie lub co drugi dzień. Każda sesja trwa od kilku do kilkunastu minut, w zależności od zastosowanego leku i stanu pacjenta. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić dłuższą terapię lub powtórzenie cyklu po kilku tygodniach.
Wskazania, przeciwwskazania i bezpieczeństwo
Inhalacja aparatem AMSA znajduje zastosowanie przede wszystkim w przewlekłym zapaleniu zatok z zalegającą wydzieliną, przewlekłych stanach zapalnych ucha środkowego oraz dysfunkcjach trąbek słuchowych. Urządzenie sprawdza się także w terapii wspomagającej po operacjach laryngologicznych.
Najważniejsze przeciwwskazania do terapii AMSA:
- ostre infekcje z towarzyszącą wysoką gorączką,
- bóle ucha o niejasnym pochodzeniu,
- perforacja błony bębenkowej,
- świeże zabiegi chirurgiczne w obrębie zatok bez zgody lekarza.
AMSA stosowany zgodnie z instrukcją jest bezpieczny i dobrze tolerowany, ale wymaga edukacji pacjenta i monitorowania efektów ubocznych takich jak łagodne podrażnienie błon śluzowych.
Porównanie z klasyczną inhalacją
W badaniach porównujących AMSA z klasycznymi inhalacjami wykazano, że przy równych dawkach leku, AMSA zapewnia lepszą penetrację i szybsze łagodzenie objawów zatokowych. Jednak koszt urządzenia i konieczność szkolenia personelu stanowią bariery w jego powszechnym stosowaniu.
Perspektywy rozwoju i zastosowanie domowe
Aparaty AMSA są coraz częściej wykorzystywane w specjalistycznych centrach laryngologicznych i pulmonologicznych. W praktyce zaleca się 7–14 dni kuracji inhalacyjnej, najlepiej rano i wieczorem, w zależności od nasilenia objawów.
Według najnowszych doniesień badawczych (2024–2025), inwestuje się w rozwój mobilnych aparatów AMSA z zasilaniem bateryjnym, co może umożliwić terapię w warunkach domowych. Próby kliniczne trwają w Niemczech i USA – ich wyniki mogą wpłynąć na popularyzację tej metody poza placówkami medycznymi.
Źródła:
- Magdalena Beata Skarżyńska, Elżbieta Gos, Milaine Dominici Sanfins, i in., "The AMSA® manosonic nebulizer for ENT disease among children in Poland", International journal of pediatric otorhinolaryngology, 2024
- Katarzyna Zasadzińska-Stempniak, Bartosz Karwat, Natalia Jarmołowicz-Aniołkowska, i in., "Resolution of Otitis Media with Effusion in Adults after a Three-Day Course of Treatment with a Manosonic Nebulizer-A Pilot Study", Medicina (Kaunas, Lithuania), 2023
- Iwona Zając-Ratajczak, Agata Szkiełkowska, Karina Wilhelmsen, "Assesment effectiveness of treatment Eustachian tube dysfunction using pneumatic inhaler AMSA", Otolaryngologia polska, 6-11, 2016