Czy zdrowie psychiczne zaczyna się w brzuchu? Coraz więcej badań pokazuje, że tak. W dziewiątym odcinku podcastu „Rozmowy o zdrowiu z Kliniki.pl” psycholożka Dorota Minta i gastroenterolożka dr hab. n. med. Edyta Szymańska przyglądają się fenomenowi jelit jako „drugiego mózgu” oraz wpływowi mikrobioty na samopoczucie, odporność i zdrowie całego organizmu. To rozmowa pełna konkretów, odniesień do badań i praktycznych wskazówek.
1. Wstęp
Współczesna medycyna coraz częściej mówi jednym głosem z psychologią: zdrowie ciała i umysłu są nierozerwalnie powiązane. W rozmowie Doroty Minty z dr hab. n. med. Edytą Szymańską poruszono jeden z najbardziej fascynujących tematów ostatnich lat – oś mózg–jelita.
2. Jelita jako drugi mózg – mit czy nauka?
„To stwierdzenie jest bardzo trafne” – mówi doktor Szymańska. Jelita zawierają więcej neuronów niż rdzeń kręgowy, mają własny układ nerwowy (ENS) i są połączone z mózgiem przez nerw błędny. Produkują też neuroprzekaźniki, m.in. serotoninę, GABA czy dopaminę, a ich działanie ma realny wpływ na naszą psychikę.
3. Serotonina i mikrobiota – jak jelita wpływają na nastrój
Aż 90% serotoniny produkowane jest w jelitach. Dysbioza jelitowa, czyli zaburzenia równowagi mikroflory, łączona jest z depresją, lękami czy zaburzeniami neurodegeneracyjnymi.
4. Dzieci i młodzież: epidemia otyłości i zaburzeń nastroju
Coraz więcej dzieci cierpi na otyłość i zaburzenia depresyjne, które często współwystępują z problemami jelitowymi. Brak edukacji zdrowotnej i niewłaściwa dieta prowadzą nie tylko do chorób fizycznych, ale także do wykluczenia społecznego i obniżonego nastroju.
5. Probiotyki: suplement czy strategia?
Nie każdy probiotyk działa na wszystko. „Najlepiej przebadane są konkretne szczepy w konkretnych sytuacjach klinicznych” – podkreśla ekspertka. Samodzielne suplementowanie na chybił-trafił może być nieskuteczne, a nawet szkodliwe. Zamiast tego warto postawić na dieta bogata w błonnik, kiszonki i regularny ruch.
6. Aktywność fizyczna i stres – darmowe lekarstwa
Światowa Organizacja Zdrowia zaleca minimum godzinę ruchu dziennie. Nie chodzi o siłownię, a o codzienne spacery, wchodzenie po schodach czy krzątanie się po domu. Ruch redukuje stres i wspomaga perystaltykę jelit. „Stres i dieta to dwa główne czynniki ryzyka chorób przewodu pokarmowego” – mówi Szymańska.
7. Psychoterapia jako element leczenia
Wsparcie psychologiczne jest kluczowe – nie tylko w zaburzeniach psychosomatycznych, ale też w chorobach przewlekłych, takich jak nieswoiste zapalenia jelit. Pacjenci korzystający z psychoterapii lepiej radzą sobie z chorobą, są bardziej zaangażowani w leczenie i częściej osiągają remisję.
8. Edukacja, świadomość i relacja lekarz–pacjent
Brakuje systemowej edukacji zdrowotnej w szkołach i wsparcia w instytucjach. Tymczasem to właśnie świadomość – zarówno pacjentów, jak i nauczycieli – może zmienić jakość życia osób z chorobami jelit. Lekarz to nie cudotwórca, a partner w zdrowieniu – podkreślają rozmówczynie.
9. Wnioski i zalecenia
Najważniejsze zalecenia wynikające z rozmowy:
- Dieta: śródziemnomorska, bogata w błonnik.
- Ruch: minimum 60 minut dziennie.
- Unikanie niepotrzebnych leków: szczególnie antybiotyków i inhibitorów pompy protonowej.
- Stres pod kontrolą: techniki relaksacyjne, kontakt z naturą.
- Psychoterapia: wsparcie psychiczne jako część leczenia somatycznego.
- Świadome wizyty lekarskie: zadawanie pytań, aktywne uczestnictwo.
-
5.0/5 (opinie 1)