Istotą badania endoskopowego jest wprowadzenie do wnętrza ciała sond wyposażonych w optykę i oświetlenie, umożliwiające obejrzenie od wewnątrz danego narządu poprzez transmisję obrazu na zewnętrzny monitor. W przypadku diagnostyki układu pokarmowego tradycyjny endoskop w kształcie giętkiej rury umożliwiał obejrzenie jedynie jego górnego odcinka (przełyku, żołądka i dwunastnicy) oraz jelita grubego.
Dokładne zbadanie jelita cienkiego metodą tradycyjnej endoskopii nie jest możliwe z powodu jego długości (5–7 m) i licznych zakrętów (pętli jelita), które uniemożliwiają wprowadzenie endoskopu. Stosowane dotąd techniki często były także nieprzyjemne dla pacjenta lub narażały go na szkodliwe promieniowanie.
Rozwiązaniem problemu okazało się wprowadzenie pod koniec ubiegłego wieku metody endoskopii kapsułkowej (ang. Video Capsule Endoscopy, VCE). Rolę endoskopu pełni w tym przypadku niewielka kapsułka wyposażona w cyfrowy aparat, która po połknięciu przez pacjenta przechodzi przez jego cały przewód pokarmowy, wykonując w czasie trwającego ok. 8-11 godzin badania kilkadziesiąt tysięcy wysokiej jakości zdjęć.
Nowoczesna endoskopia kapsułkowa – system MiroCam
Do najbardziej zaawansowanych rozwiązań służących przeprowadzaniu endoskopii kapsułkowej zalicza się obecnie MiroCam koreańskiej firmy IntroMedic, będąca najmniejszym tego typu urządzeniem na rynku.

Kapsuła o wymiarach 24x10,8 mm zawiera soczewkę, kamerę cyfrową o wysokiej rozdzielczości (HD), źródło światła, nadajnik, antenę oraz pojemną baterię pozwalającą na około 11 godzin pracy. Całość zestawu obejmuje dodatkowo mocowany do ciała rejestrator z kompletem anten, który zapisuje i przechowuje pozyskane dane, oraz stację roboczą (komputer) ze specjalistycznym oprogramowaniem do analizy i podglądu działania kapsułki.
Urządzenie ma możliwość wykonania do 4 zdjęć na sekundę, co daje łącznie nawet ok. 120 tysięcy zdjęć przewodu pokarmowego. Uzyskane obrazy przekazywane są za pośrednictwem fal radiowych przez zestaw 8 anten przyklejonych na brzuchu pacjenta do rejestratora danych, który pacjent nosi na pasku zapiętym wokół pasa. Sygnały wysyłane przez kapsułkę umożliwiają także określenie jej przybliżonej pozycji w jamie brzusznej.
Wskazania i możliwości diagnostyczne
Obejrzenie śluzówki przewodu pokarmowego jest bardzo istotnym elementem diagnostycznym. Wskazaniami do przeprowadzenia badania są m.in. przewlekłe krwawienia z przewodu pokarmowego o nieustalonej przyczynie, niedokrwistość, zaburzenia wchłaniania, niezdiagnozowane bóle brzucha, przewlekłe biegunki czy niewyjaśniona utrata masy ciała.
Przy użyciu metody endoskopii kapsułkowej można rozpoznać między innymi: Chorobę Crohna, chorobę trzewną, polipy, guzy i nowotwory jelita cienkiego, a także zespoły polipowatości przewodu pokarmowego. Pamiętać należy jednak, że badanie nie zastępuje gastroskopii i kolonoskopii, nie daje również możliwości pobrania wycinków do badania histopatologicznego.
Przebieg badania endoskopią kapsułkową
Procedura jest nieuciążliwa dla pacjenta, a większość chorych uważa ją za komfortową. W trakcie badania pacjent może wykonywać większość codziennych czynności.
Przygotowanie do badania
W ciągu dwóch dni poprzedzających badanie wskazane jest stosowanie diety półpłynnej. Na około 12 godzin przed połknięciem kapsułki pacjent musi zaprzestać spożywania posiłków. Można pić jedynie wodę. W przypadku wskazań lekarza konieczne jest przyjęcie odpowiednich środków przeczyszczających (np. Fortrans), podobnie jak w przygotowaniu do kolonoskopii.
Jak wygląda badanie?

Badanie rozpoczyna się w gabinecie od zaprogramowania rejestratora danych. Następnie lekarz przykleja na brzuchu pacjenta osiem płaskich anten i łączy je z umieszczonym na pasku rejestratorem. Pacjent połyka kapsułkę, popijając ją niewielką ilością wody. Od tego momentu kapsułka przemieszcza się biernie przez przewód pokarmowy, poruszana naturalnymi ruchami jelit (perystaltyką). Po zakończeniu badania zostaje wydalona drogą naturalną. Jest ona jednorazowa i nie nadaje się do ponownego użycia. Dopiero po zakończeniu całej procedury dane z rejestratora są kopiowane do komputera i tam analizowane przez lekarza.
Zalecenia dla pacjenta w trakcie badania
- Przez pierwsze cztery godziny po rozpoczęciu badania pacjent nie może niczego jeść ani pić, oprócz czystej wody.
- Po upływie czterech godzin można zjeść lekki posiłek (np. zupę) oraz przyjąć zażywane na stałe lekarstwa.
- W trakcie całego badania należy pić czystą wodę w ilości około 1 szklanki na godzinę, aby zapewnić dobrą widoczność.
- Niewskazany jest intensywny wysiłek fizyczny oraz podnoszenie ciężarów.
- Należy unikać przebywania w pobliżu silnych pól elektromagnetycznych, takich jak pomieszczenia z rezonansem magnetycznym (MRI), radiowe wieże transmisyjne czy elektryczne koce.
- Dozwolone jest korzystanie z komputera, telefonu komórkowego oraz słuchanie radia.
Dostępność i koszty
Procedura nie jest refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Posłuchaj artykułu:
- Artykuł "Kapsułki endoskopowe MiroCam" jest dostępny w formie audio z lektorem - posłuchaj teraz (06:56 minuty)