Przewlekłe zapalenie zatok jest schorzeniem, którego trudno się pozbyć. Gdy leki nie wystarczają, z pomocą przychodzą różnego rodzaju zabiegi, które pomagają udrożnić zatoki. Jednym z nich jest tak zwane balonikowanie. Na czym dokładnie ono polega? Poniżej opisujemy przebieg procedury.
Wskazania i przeciwwskazania do balonikowania zatok
Używanie balonów w chirurgii upowszechniło się m.in. dzięki kardiologii i angiologii. Za pomocą rozszerzalnego balona można poszerzyć naczynie krwionośne, zwężone przez proces miażdżycowy, i w ten sposób uniknąć poważnej operacji, takiej jak wszczepienie by-passów, a w skrajnej sytuacji – umożliwić pacjentowi przeżycie do jej czasu.
Wskazania do balonikowania zatok obejmują:
- przewlekłe i ostre zapalenie zatok,
- polipy,
- guzy,
- stany po urazach i operacjach zatok,
- stany zapalne o różnej etiologii, w tym bakteryjne i grzybicze.
Jak zauważają autorzy publikacji "Current indications for balloon sinuplasty", wskazania do balonikowania są podobne do tych, dotyczących endoskopowej operacji zatok.
Przeciwwskazania do balonikowania zatok obejmują:
- przypadki, w których struktura anatomiczna zatok nie pozwala na bezpieczne przeprowadzenie zabiegu,
- pacjentów z ciężkimi deformacjami anatomicznymi zatok,
- pacjentów z krwawieniami z nosa,
- pacjentów z niekontrolowanymi chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca lub nadciśnienie.
Przebieg zabiegu balonikowania zatok
Przyczyną powstawania i utrzymywania się stanu zapalnego zatok jest zmniejszenie się otworów łączących zatoki z jamą nosową, co utrudnia odpływ zalegającej wydzieliny. Balonikowanie pomaga te otwory poszerzyć. Przed zabiegiem konieczna jest konsultacja laryngologiczna, połączona niekiedy z badaniem endoskopowym nosa.
Balonoplastykę przeprowadza lekarz otolaryngolog. Ten prosty zabieg wykonuje się z wykorzystaniem endoskopu. Najpierw następuje wprowadzenie cewnika do zatoki przez zwężone ujście. Następnie cewnik pompuje się do ciśnienia około 12 atmosfer i w ten sposób mechanicznie poszerza się ujście zatok. Kolejny krok to płukanie zatok, które pomaga usunąć chorobową wydzielinę.
Cały zabieg trwa od 60 do 90 minut i jest wykonywany w znieczuleniu. Warto podkreślić, że balonikowanie zatok jest zabiegiem ambulatoryjnym, co oznacza, że pacjent nie musi pozostawać w szpitalu na noc. Możliwość szybkiego powrotu do domu jest dużą zaletą tej metody.
Pacjenci powinni jednak pamiętać o konieczności przestrzegania zaleceń lekarza po zabiegu, aby proces gojenia przebiegał szybko i bez komplikacji.
Zalety i ograniczenia zabiegu balonikowania
Zalety zabiegu balonikowania zatok obejmują:
- bezkrwawość i małą inwazyjność,
- przywracanie prawidłowego oddychania przez nos,
- znaczną poprawę komfortu pacjenta natychmiast po zabiegu,
- niewielkie ryzyko powikłań w porównaniu z tradycyjnymi zabiegami chirurgicznymi,
- brak konieczności zakładania opatrunków,
- szybki powrót do domu po zabiegu.

Lekarze zalecają unikanie wysiłku fizycznego, alkoholu i uprawiania sportu przez następny tydzień.
Jednakże, jak każda procedura medyczna, balonikowanie zatok nie jest pozbawione ograniczeń. Nie wszyscy pacjenci z chorobami zatok są odpowiednimi kandydatami do tego zabiegu. Ponadto, efekty mogą być krótkotrwałe, jeśli nie zostaną podjęte dalsze kroki w leczeniu podstawowej przyczyny problemów z zatokami.
Regularne wizyty kontrolne u laryngologa są niezbędne, aby monitorować stan zdrowia pacjenta i w razie potrzeby dostosować dalsze leczenie.
Alternatywne metody leczenia zatok
Alternatywy dla balonikowania zatok obejmują farmakoterapię, tradycyjne operacje zatok, jak również inne małoinwazyjne procedury endoskopowe. Balonikowanie jest preferowane, gdy leczenie farmakologiczne nie przynosi oczekiwanych rezultatów, a pacjent kwalifikuje się do mniej inwazyjnego podejścia. Nie jest jednak zalecane w przypadkach, gdzie występują znaczące deformacje anatomiczne.
Możliwe powikłania po balonikowaniu zatok to:
- krwawienie,
- infekcje,
- uszkodzenie tkanek,
- nawroty objawów.
Ryzyko takich powikłań jest stosunkowo niskie, ale pacjenci powinni być świadomi możliwości ich wystąpienia.
Koszty zabiegu
Koszt balonikowania zatok może różnić się w zależności od kliniki i lokalizacji, co jest istotne dla pacjentów rozważających tę formę leczenia. Pacjenci powinni skonsultować się z placówką medyczną w celu uzyskania szczegółowych informacji na temat ceny oraz dostępnych opcji finansowania.
Źródła:
- Mikiya Asako et al., "Balloon sinuplasty" (www.researchgate.net), Journal of otolaryngology of Japan, 2011
- Nuray Bayar Muluk et al., "Current indications for balloon sinuplasty" (www.researchgate.net), Current Opinion in Otolaryngology & Head and Neck Surgery, 2018
- Payne S. C., Stolovitzky P., "Balloon dilation of the sinuses", Current Opinion in Otolaryngology & Head and Neck Surgery, 2020
- DeConde A. S., Soler Z. M., Smith T. L., "A meta-analysis of balloon catheter sinuplasty for chronic rhinosinusitis", The Laryngoscope, 2016