Chrapanie, choć często bagatelizowane, może być objawem poważniejszych problemów zdrowotnych i znacząco obniżać jakość snu zarówno osoby chrapiącej, jak i jej partnera. Jedną z częstszych przyczyn chrapania jest przerost małżowin nosowych, czyli anatomicznych struktur wewnątrz nosa, które odpowiadają za nawilżanie i ogrzewanie wdychanego powietrza. Ich powiększenie zmniejsza drożność przewodów nosowych, co utrudnia swobodny oddech, zwłaszcza w pozycji leżącej.
Kiedy podczas snu dodatkowo dochodzi do zmniejszenia napięcia mięśni podniebienia i gardła, drogi oddechowe zwężają się jeszcze bardziej. Wymusza to nasiloną pracę przepony i mięśni oddechowych, co wprawia w wibracje wiotkie tkanki i generuje charakterystyczny dźwięk chrapania. Choć chrapanie samo w sobie nie jest groźne, może być objawem obturacyjnego bezdechu sennego (OBS), który z kolei znacząco podnosi ryzyko nadciśnienia tętniczego, zawału serca czy udaru mózgu.
Elektrokoagulacja małżowin nosowych – na czym polega?

Elektrokoagulacja, nazywana również radiochirurgią, koblacją lub termoterapią bipolarną, to nowoczesna, małoinwazyjna metoda leczenia chrapania spowodowanego przerostem małżowin nosowych. Jej celem jest kontrolowane zmniejszenie objętości małżowin, a tym samym udrożnienie nosa i przywrócenie swobodnego oddychania podczas snu. Procedura wykorzystuje prąd o częstotliwości fal radiowych (RF).
Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym, w warunkach ambulatoryjnych. Lekarz najpierw znieczula błonę śluzową nosa za pomocą specjalnego aerozolu oraz setonów (niewielkich gazików) nasączonych środkiem znieczulającym. Następnie do wnętrza przerośniętej małżowiny nosowej dolnej wprowadza cienką elektrodę. Urządzenie emituje fale radiowe, które wytwarzają wewnątrz tkanki ciepło, prowadząc do jej koagulacji i powstania niewielkiej, wewnętrznej blizny. Cała procedura trwa zazwyczaj około 20-30 minut.
Efekty zabiegu i proces gojenia
W ciągu kilku następnych tygodni proces gojenia sprawia, że tkanka bliznowata wewnątrz małżowiny stopniowo się obkurcza, co prowadzi do zmniejszenia jej całkowitej objętości. Kluczowe jest to, że procesy te zachodzą pod powierzchnią błony śluzowej, która pozostaje nienaruszona.
Dzięki temu unika się powstawania rozległych strupów i blizn, co przekłada się na znacznie większy komfort pacjenta w okresie rekonwalescencji w porównaniu do starszych metod chirurgicznych.
Pierwsze efekty w postaci poprawy drożności nosa i redukcji chrapania są zazwyczaj odczuwalne po 3-6 tygodniach, po całkowitym zagojeniu i obkurczeniu się tkanek. W zależności od stopnia pierwotnego przerostu, w niektórych przypadkach może być konieczne powtórzenie zabiegu, aby osiągnąć optymalny rezultat.
Bezpośrednio po zabiegu pacjent spędza około pół godziny w poczekalni, po czym może wrócić do domu.
Po zabiegu zaleca się, aby przez kilka dni unikać:
- intensywnego wysiłku fizycznego,
- gorących kąpieli,
- sauny,
- spożywania gorących pokarmów i napojów.
W pierwszym tygodniu po zabiegu drożność nosa może być przejściowo pogorszona z powodu obrzęku, co jest normalnym objawem gojenia.
Kwalifikacja do zabiegu i zalecenia

Kluczem do sukcesu terapii jest prawidłowa kwalifikacja pacjenta. Przed podjęciem decyzji o zabiegu konieczne jest badanie laryngologiczne, często uzupełnione o endoskopię nosa. Lekarz musi potwierdzić, że to właśnie przerost małżowin jest główną przyczyną niedrożności nosa i chrapania.
Jeśli problem leży gdzie indziej (np. skrzywiona przegroda nosowa, wiotkie podniebienie, przerost migdałków), sama korekcja małżowin może nie przynieść oczekiwanych efektów.
Zalety elektrokoagulacji to:
- Wysoka skuteczność przy odpowiedniej kwalifikacji.
- Małoinwazyjność i brak widocznych blizn.
- Możliwość przeprowadzenia w znieczuleniu miejscowym.
- Szybki powrót do codziennych aktywności.
Jak każdy zabieg, elektrokoagulacja niesie niewielkie ryzyko powikłań, takich jak niewielkie krwawienie, infekcja czy przejściowy obrzęk, które jednak zdarzają się rzadko. Koszt zabiegu w prywatnych placówkach waha się zazwyczaj w przedziale od 800 do 2000 zł, w zależności od miasta i renomy kliniki.
Źródła:
- Jurkiewicz D., Rapiejko P., "Zastosowanie radiochirurgii w leczeniu przerostu małżowin nosowych dolnych", Otolaryngologia Polska, 2011
- Gáspár L., Viharos L., Gáspár L., "Efficacy of radiofrequency turbinoplasty for nasal obstruction: a systematic review and meta-analysis", European Archives of Oto-Rhino-Laryngology, 2020
- Roller C., B. A. Woodson T. K. Lee J. L. i inni, "Clinical Practice Guideline: Obstructive Sleep Apnea", Otolaryngology–Head and Neck Surgery, 2017