Przyczyny powstawania bielactwa nabytego (łac. vitiligo) nie są do końca jasne. Najczęściej wymieniane są uwarunkowania genetyczne (ok. 30% przypadków występuje rodzinnie), takie jak błędy układu odpornościowego prowadzące do tworzenia przeciwciał niszczących melanocyty (komórki wytwarzające ciemny pigment – melaninę), zaburzenia lokalnych funkcji układu nerwowego rzutujące prawdopodobnie na niszczenie melanocytów oraz ich nadaktywność prowadząca do samozniszczenia. Pewną rolę odgrywają również czynniki stresogenne, ułatwiające uaktywnienie się choroby.
Bielactwo – objawy i diagnoza

Objawy bielactwa mogą pojawić się nagle lub stopniowo. Początkowo mleczno-białe plamy są okrągłe, wielkości ziarna soczewicy, potem stopniowo powiększają się. Szerzą się przez odśrodkowe powiększanie się ognisk albo przez tworzenie się nowych zmian.
W skrajnych przypadkach może dojść do odbarwienia skóry całego ciała. Plamy bielacze zwykle mają układ symetryczny, rzadziej są pojedyncze lub segmentowe.
Najczęstsze lokalizacje zmian bielaczych:
- łokcie
- kolana
- nadgarstki
- grzbiety rąk
- usta
- nos
- powieki
- brodawki sutkowe
- narządy moczowo-płciowe
Czasami plamy bielacze utrzymują się niezmienione przez kilka lat. W części przypadków dochodzi do samoistnego ponownego zabarwienia skóry pigmentem. W odróżnieniu od zmian skórnych na tle alergicznym, bielactwo nie wywołuje dolegliwości typu świąd, pieczenie, rumień czy złuszczanie się naskórka.
Powiązania z chorobami autoimmunologicznymi
Coraz częściej obserwuje się również powiązania bielactwa z innymi chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak choroba Hashimoto, cukrzyca typu 1 czy łysienie plackowate. Dlatego w nowoczesnym podejściu do diagnozowania bielactwa uwzględnia się pełniejszą diagnostykę endokrynologiczną oraz immunologiczną, co pozwala lepiej zrozumieć podłoże choroby i dobrać skuteczniejsze formy terapii.
Leczenie bielactwa – metody i nowe terapie

Leczenie bielactwa jest żmudne, długotrwałe i niestety często nie przynosi spodziewanych efektów. Wśród stosowanych metod wymienić można m.in. miejscową aplikację kortykosteroidów, naświetlania lampami PUVA, laseroterapię, czy zabiegi chirurgicznego przeszczepu skóry.
Nowoczesne metody farmakologiczne
W ostatnich latach do terapii bielactwa wprowadzono nową klasę leków – inhibitory JAK (np. ruxolitinib), które działają na poziomie komórkowego przekazu sygnałów immunologicznych. Według najnowszych badań klinicznych przeprowadzonych w 2024 roku, miejscowe stosowanie kremów zawierających inhibitory JAK może prowadzić do częściowej repigmentacji skóry u części pacjentów. Terapie te wciąż są w fazie badań, ale już teraz wskazuje się na ich potencjał jako alternatywy dla klasycznych metod leczenia.
Znaczenie wsparcia psychologicznego
Ważnym aspektem leczenia jest również psychologiczne wsparcie pacjenta, ponieważ bielactwo – choć nie jest chorobą zagrażającą życiu – może prowadzić do obniżenia samooceny, lęków społecznych, a nawet depresji. Konsultacja z psychologiem lub udział w grupie wsparcia może znacząco poprawić jakość życia osób zmagających się z chorobą.
Mikropigmentacja w leczeniu bielactwa

Stosunkowo nowym podejściem do problemu plam bielaczych jest ich maskowanie przy pomocy mikropigmentacji medycznej, będącej odmianą makijażu permanentnego i stosowanej także do maskowania szpecących blizn.
Istotą rozwiązania jest dobór odpowiedniego pigmentu, jak najbardziej zbliżonego do naturalnego koloru skóry, który wprowadzany jest podskórnie za pomocą specjalnego urządzenia, przypominającego połączenie strzykawki z długopisem.
W zależności od wielkości obszaru pojedynczy zabieg trwa od 1 do 3 godzin a efekty pigmentacji utrzymują się nawet do 3 lat. Atestowane barwniki pochodzenia roślinnego lub mineralnego są bezpieczne, neutralne dla organizmu i zwykle nie powodują odczynów alergicznych.
Na efekt końcowy pigmentacji zmian bielaczych wpływ mają takie indywidualne czynniki jak: morfologia i fizjologia skóry, jej kolor, grubość i wiek (im pacjent starszy, tym procesy zachodzące w skórze przebiegają wolniej i tym samym wprowadzony pigment utrzymuje się dłużej). Nie bez znaczenia jest także codzienna pielęgnacja, obecność procesów chorobowych, problemy endokrynologiczne i wpływ promieni UV.
Bezpieczeństwo i przeciwwskazania
Przeciwwskazania do zabiegu mikropigmentacji:
- hemofilia
- anemia
- zażywanie leków rozrzedzających krew
- alergie
- choroby skórne (np. łuszczyca)
- nadwrażliwość na stosowane pigmenty
Zabieg mikropigmentacji, choć uważany za bezpieczny, powinien być przeprowadzany wyłącznie przez doświadczonych specjalistów z kwalifikacjami medycznymi lub certyfikatem z zakresu mikropigmentacji medycznej. Istotne jest również przestrzeganie zasad higieny oraz stosowanie jednorazowych, sterylnych narzędzi.
Mikropigmentacja nie leczy bielactwa, a jedynie poprawia wygląd skóry. W wielu przypadkach zaleca się jej łączenie z leczeniem farmakologicznym lub fototerapią, co daje najlepsze efekty estetyczne i terapeutyczne.
Źródła:
- David Rosmarin, Thierry Passeron, Amit G. Pandya, i in., "Two Phase 3, Randomized, Controlled Trials of Ruxolitinib Cream for Vitiligo", The New England journal of medicine, 1445-1455, 2022
- Aseem Sharma, Sandip Agrawal, Rachita Dhurat, i in., "Micropigmentation-A revived therapeutic tool for recalcitrant, difficult-to-treat periungual vitiligo", Dermatologic therapy, 2020
- Hyun Jeong Ju, Sung Hye Eun, Han Na Lee, i in., "Micropigmentation for vitiligo on light to moderately colored skin: Updated evidence from a clinical and animal study", Journal of Dermatology, 464–469, 2020