Operacyjne leczenie niestabilności stawu barkowego - co to za zabieg?

Staw ramienny posiada największą ruchomość ze wszystkich stawów w ciele człowieka. Utworzony jest przez głowę kości ramiennej oraz panewkę łopatki. Możliwość wykonywania ruchów w niemal każdym kierunku odbywa się kosztem zmniejszenia stabilności i zwiększenia podatności na urazy.

Jednym z głównych urazów stawu ramiennego jest zwichnięcie, które może prowadzić do niestabilności stawu barkowego. Niestabilnością stawu ramiennego określamy niemożność utrzymania głowy kości ramiennej we właściwym położeniu w panewce łopatki. Podłożem niestabilności stawu u młodych ludzi jest najczęściej uraz, u osób starszych są głównie zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe. Niestabilność to również częsta przypadłość sportowców, szczególnie pływaków i tych, którzy wykonują ruchy nad głową i wyrzuty.

Na skutek niestabilności dochodzi do uszkodzenia ważnych struktur stabilizujących staw: torebki stawowej, więzadeł, mięśni oraz obrąbka stawowego, który pogłębia panewkę i zabezpiecza głowę kości ramiennej przed przemieszczeniem.

Objawy i diagnoza niestabilności stawu barkowego

Podstawowymi objawami, mogącymi świadczyć o niestabilności stawu ramiennego, są ból, nasilający się podczas określonych ruchów, obawa przed wykonaniem pewnych czynności i brak stabilności stawu, a także uczucie przeskakiwania w stawie. Objawem niestabilności stawu barkowego jest także ograniczenie funkcji kończyny, dyskomfort i osłabienie kończyny oraz powtarzalne epizody zwichnięcia stawu.

Podstawowe objawy niestabilności stawu barkowego to:

• ból nasilający się podczas określonych ruchów,
• obawa przed wykonaniem pewnych czynności,
• brak stabilności stawu,
• uczucie przeskakiwania w stawie,
• ograniczenie funkcji kończyny,
• dyskomfort i osłabienie kończyny,
• powtarzalne epizody zwichnięcia stawu.

Z podejrzeniem niestabilnego barku należy udać się do lekarza ortopedy. Diagnostykę uzupełnia się o badanie radiologiczne oraz rezonans magnetyczny. W razie wątpliwości wykonuje się artroskopię diagnostyczną, która w sposób szczegółowy określi uszkodzenia wewnątrz stawu.

Nowoczesne techniki obrazowania, takie jak ultrasonografia, mogą wspomagać diagnostykę niestabilności stawu barkowego, umożliwiając ocenę struktur miękkotkankowych w czasie rzeczywistym.

Metody leczenia niestabilności stawu barkowego

Leczenie niestabilności stawu barkowego może być zachowawcze lub operacyjne. Niewłaściwe rozpoznanie i rodzaj leczenia mogą ten stan pogłębić i doprowadzić nawet do zniszczenia stawu. U osób młodych oraz sportowców, gdzie czynnikiem inicjującym był uraz, zaleca się zabieg operacyjny, najczęściej artroskopię. Postępowanie zachowawcze przynosi dobre rezultaty tylko w przypadku niestabilności nieurazowych. Tego typu leczenie powinno trwać kilka miesięcy, a brak poprawy po tym okresie sugeruje konieczność przeprowadzenia operacji.

Przeciwwskazania do operacyjnego leczenia niestabilności stawu barkowego obejmują:

• aktywne infekcje w okolicy stawu,
• ciężkie choroby ogólnoustrojowe uniemożliwiające znieczulenie,
• brak zgody pacjenta na zabieg.

W takich przypadkach preferuje się alternatywne, nieinwazyjne metody terapeutyczne, takie jak fizjoterapia, ćwiczenia wzmacniające mięśnie barku oraz techniki poprawiające stabilność stawu.

Na czym polega operacyjne leczenie niestabilności stawu barkowego?

Rodzaj zabiegu chirurgicznego zależy od typu i wielkości uszkodzenia oraz zaawansowania wtórnych zmian pourazowych, a jego celem jest naprawienie uszkodzonych więzadeł i obrąbka stawowego.

Najbardziej popularnym i najmniej inwazyjnym zabiegiem jest artroskopia. Podczas operacji, w pierwszym etapie dokonuje się rewizji stawu, a następnie naprawia uszkodzone struktury, np. więzadła czy obrąbek stawowy.

Zaletą leczenia artroskopowego niestabilności stawu barkowego jest krótki pobyt w szpitalu oraz niewielkie, prawie niewidoczne blizny pooperacyjne. Powrót do pełnej sprawności fizycznej jest możliwy po upływie 4 – 6 miesięcy. Uszkodzone struktury stabilizowane są wszczepami tytanowymi lub wchłanianymi, które wprowadzane są do kości. Najczęściej uszkodzony obrąbek stawowy jest mocowany do kostnego brzegu panewki.

Operacyjne leczenie stawu barkowego, jak każdy zabieg chirurgiczny, niesie ze sobą pewne ryzyko i potencjalne powikłania, takie jak infekcje, krwawienie, sztywność stawu czy uszkodzenie nerwów. Dlatego ważne jest dokładne omówienie ryzyk z lekarzem przed podjęciem decyzji o operacji.

Alternatywne techniki operacyjne

W przypadkach, gdy konieczna jest rozległa plastyka torebki stawowej, tradycyjna operacja barku metodą otwartą przynosi najlepsze rezultaty. Podczas tego typu zabiegów uzupełnia się ubytki kostne, powstałe w trakcie przedłużającego się okresu niestabilności. Techniki otwarte pozostawiają obszerne blizny i mogą powodować ograniczenia czynności stawu.

Bez względu na typ zabiegu, po operacji konieczna jest intensywna rehabilitacja barku, która może trwać od kilku miesięcy do roku. Ważne jest również zrozumienie, że ocena funkcji całego ciała, w tym potencjalnych problemów w innych stawach, jest kluczowa, ponieważ mogą one wpływać na niestabilność stawu barkowego.

Rehabilitacja i powrót do aktywności

Rehabilitacja po operacji stawu barkowego jest kluczowa dla pełnego powrotu do zdrowia.

Proces ten obejmuje m. in.:

• ćwiczenia wzmacniające mięśnie,
• ćwiczenia poprawiające zakres ruchu,
• techniki kinetyczne wspomagające koordynację i równowagę.

Czas trwania rehabilitacji może różnić się w zależności od stopnia uszkodzenia stawu i zastosowanej techniki operacyjnej, ale zazwyczaj trwa od kilku miesięcy do nawet roku.

Ważne jest, aby pacjent ściśle współpracował z fizjoterapeutą i przestrzegał zaleceń lekarza, aby uniknąć powikłań i przyspieszyć powrót do pełnej sprawności.