Opuchnięte nogi po locie – jak zapobiegać zakrzepicy w podróży?

Dlaczego po locie puchną nogi?

Podczas długiej podróży samolotem dochodzi do ograniczenia naturalnego ruchu mięśni kończyn dolnych, co zakłóca przepływ krwi i limfy w organizmie. Siedząca pozycja z ugiętymi kolanami utrudnia odpływ krwi z łydek i stóp, co może skutkować widocznymi obrzękami.

Zastój krwi w żyłach powoduje wzrost ciśnienia w naczyniach krwionośnych, przez co płyn przesiąka do tkanek i prowadzi do opuchlizny. Z czasem może dojść również do osłabienia zastawek żylnych, co sprzyja rozwojowi przewlekłej niewydolności żylnej. Objawia się ona nie tylko opuchniętymi nogami, ale też pojawianiem się tzw. pajączków oraz żylaków.

Co to jest zakrzepica i dlaczego może się pojawić podczas lotu?

Zakrzepica to stan, w którym dochodzi do tworzenia się skrzeplin krwi w żyłach – najczęściej głęboko położonych w kończynach dolnych. Gdy skrzep całkowicie lub częściowo zamyka światło żyły, zaburza przepływ krwi i może prowadzić do zatorowości płucnej – groźnej dla życia komplikacji.

Długie loty sprzyjają powstawaniu zakrzepów ze względu na:

• długotrwałe unieruchomienie,
• suchą atmosferę w kabinie,
• spadki ciśnienia,
• ograniczoną możliwość zmiany pozycji ciała.

Jakie są objawy zakrzepicy po locie?

Zakrzepica może rozwijać się bezobjawowo, ale w wielu przypadkach daje sygnały, których nie wolno ignorować. Do najczęstszych objawów należą:

• nagły, miejscowy ból kończyny dolnej, szczególnie w łydce,
• obrzęk jednej nogi, wyraźnie większej od drugiej,
• zaczerwienienie lub zasinienie skóry,
• uczucie ciepła w bolesnym miejscu.

Jak zapobiegać opuchliźnie nóg i zakrzepicy w samolocie?

Profilaktyka zakrzepicy i obrzęków nóg podczas podróży powinna obejmować kilka prostych, ale skutecznych działań. Kluczową rolę odgrywają:

• ruch i aktywność – zmieniaj pozycję, wykonuj ćwiczenia stóp, spaceruj po pokładzie,
• odpowiednie nawodnienie – pij wodę, unikaj alkoholu i kawy,
• luźne ubranie – zrezygnuj z obcisłych spodni i butów,
• pończochy uciskowe – wspomagają przepływ krwi i zmniejszają ryzyko zakrzepicy,
• zrezygnowanie z torby pod siedzeniem – pozostaw przestrzeń dla nóg.

Czy warto stosować pończochy uciskowe w podróży samolotem?

Tak, noszenie podkolanówek uciskowych to skuteczny i bezpieczny sposób na zmniejszenie ryzyka zakrzepicy oraz redukcję obrzęków. Wyroby te zapewniają stopniowy ucisk – najsilniejszy w okolicy kostki, słabnący ku górze – co sprzyja przepływowi krwi w kierunku serca. Stosowanie pończoch kompresyjnych:

• redukuje uczucie ciężkości nóg,
• ogranicza powstawanie obrzęków,
• zwiększa komfort podczas długiej podróży.

Jakie suplementy lub leki można stosować przed długim lotem?

Leki przeciwzakrzepowe powinny być stosowane wyłącznie u osób z grupy podwyższonego ryzyka i zawsze po konsultacji z lekarzem. Standardem postępowania jest jednorazowe podanie heparyny drobnocząsteczkowej (np. enoksaparyny) na około 30–60 minut przed podróżą. Nie zaleca się:

• stosowania kwasu acetylosalicylowego (ASA) – nie chroni przed zakrzepicą, a może zwiększać ryzyko krwawienia,
• samodzielnego sięgania po jakiekolwiek leki bez konsultacji z lekarzem.

Czy picie wody i dieta mają wpływ na krążenie podczas lotu?

Tak – odpowiednie nawodnienie organizmu odgrywa kluczową rolę w profilaktyce zakrzepicy i obrzęków. Podczas lotu powietrze w kabinie jest suche, co zwiększa ryzyko odwodnienia, a tym samym zagęszczenia krwi i utrudnienia jej przepływu. Zaleca się:

• wypijanie minimum 150–250 ml wody co godzinę lotu,
• unikanie alkoholu, kawy i słodzonych napojów,
• spożywanie lekkostrawnych posiłków – obciążony układ pokarmowy wpływa negatywnie na krążenie krwi i limfy.

Kto jest najbardziej narażony na zakrzepicę w podróży?

Do grupy ryzyka należą przede wszystkim osoby:

• powyżej 60. roku życia,
• z nadwagą lub otyłością,
• z historią chorób zakrzepowo-zatorowych,
• z żylakami i przewlekłą niewydolnością żylną,
• kobiety w ciąży oraz stosujące HTZ lub antykoncepcję hormonalną,
• pacjenci po operacjach lub z nowotworami.

Jak długo po locie mogą utrzymywać się opuchnięte nogi?

U większości osób opuchlizna znika samoistnie po kilku lub kilkunastu godzinach od zakończenia podróży. Wraz z powrotem do ruchu poprawia się krążenie i objawy ustępują. Jeśli jednak obrzęk:

• utrzymuje się ponad 48 godzin,
• jest jednostronny, bolesny, zaczerwieniony,
• towarzyszy mu uczucie ciepła

– może świadczyć o poważniejszym problemie, np. zakrzepicy lub niewydolności żylnej.

Kiedy opuchlizna po locie powinna skłonić do wizyty u lekarza?

Konsultacja z lekarzem jest konieczna, gdy:

• opuchlizna nie ustępuje po 48 godzinach od zakończenia podróży,
• obrzęk dotyczy tylko jednej kończyny dolnej, a noga staje się wyraźnie większa od drugiej,
• pojawiają się dodatkowe objawy, takie jak: ból, uczucie ciepła, zaczerwienienie skóry, mrowienie lub problemy z poruszaniem się.

Takie symptomy mogą świadczyć o poważnym zaburzeniu krążenia lub rozwijającej się zakrzepicy, dlatego nie należy ich ignorować. Czas ma tu ogromne znaczenie – wczesna diagnoza i szybkie wdrożenie leczenia znacznie zwiększają szansę na uniknięcie groźnych powikłań, takich jak zatorowość płucna.

Jeśli zauważasz, że po każdej dłuższej podróży Twoje nogi puchną, są ciężkie, bolesne lub zmieniają kolor, umów się na konsultację z flebologiem – lekarzem zajmującym się diagnostyką i leczeniem chorób żył. Specjalista pomoże ustalić przyczynę problemu i zaproponuje skuteczne formy terapii – od zmiany stylu życia, przez profilaktykę mechaniczną, aż po nowoczesne metody leczenia naczyń żylnych.