PillCam bezinwazyjna endoskopia kapsułkowa

Pierwsza kapsułka endoskopowa zadebiutowała w 2001 roku pod nazwą M2A, która następnie została zmieniona na PillCam. Kapsułka ma wymiary 11x26 mm i waży 3,7 g, przypomina zatem swoimi gabarytami popularne witaminowo-mineralne suplementy diety. Urządzenie zawiera układ optyczny, elektroniczny i własne źródło zasilania, dzięki czemu może rejestrować i wysyłać obraz bezprzewodowo do układu odbiorczego wchodzącego w skład zestawu do badania.

Pozostałe elementy zestawu to noszony pod ubraniem pas zawierający sensory odbierające sygnał z kapsułki (PillCam Sensor Belt) i przenośny rejestrator (PillCam Recorder), który zapisuje i umożliwia późniejszą ocenę obrazów rejestrowanych przez kapsułkę przy wykorzystaniu oprogramowania komputerowego. Opcjonalnie dostępne jest urządzenie wyświetlające obraz z kapsułki w czasie rzeczywistym (RAPID Real-time Viewer). Cały zestaw jest mobilny, a jego noszenie w czasie badania nie sprawia większego problemu.

Zastosowanie kapsułek PillCam w diagnostyce

Obecnie istnieją na rynku modyfikacje kapsułki PillCam służące w diagnostyce poszczególnych odcinków przewodu pokarmowego. Zaliczamy do nich:

• PillCam SB (Small Bowel, jelito cienkie) - kapsułka do obrazowania jelita cienkiego, będącego standardem postępowania w diagnostyce patologii tego odcinka przewodu pokarmowego. Kapsułka pozwala na detekcję zmian będących przyczyną utajonego krwawienia z przewodu pokarmowego, lokalizację ognisk choroby Crohna oraz diagnostykę przyczyn niedokrwistości z niedoboru żelaza. Według producenta kapsułka może być bezpiecznie stosowana u dzieci już od 2-go roku życia.
• PillCam ESO (ESOphagus, przełyk) - stosowana w USA od 2004 roku kapsułka będąca alternatywą dla ezofagoskopii diagnostycznej, czyli klasycznej endoskopii przełyku. Ten rodzaj kapsułki pozwala na diagnostykę schorzeń takich jak żylaki, nowotwory przełyku, przełyk Barretta, czyli zmiana przednowotworowa będąca wynikiem refluksu żołądkowo-przełykowego i narażenia śluzówki przełyku na kwas solny.
• PillCam COLON (Colon, okrężnica) - kapsułka służąca badaniu jelita grubego, będąca alternatywą dla pacjentów, u których nie można wykonać konwencjonalnej kolonoskopii diagnostycznej ze wskazań medycznych lub gdy pacjent preferuje metodę nieinwazyjną. Kapsułka pozwala na zlokalizowanie źródeł krwawienia z jelita grubego, służy diagnostyce nowotworów, umożliwia rozpoznanie polipów i chorób zapalnych jelita grubego. Badanie jest także wskazane w przypadkach niepowodzenia konwencjonalnej kolonoskopii z powodu złego przygotowania pacjenta (niedokładnie oczyszczone jelito).

Przygotowanie do badania

Kapsułki endoskopowe dodatkowo pozwalają na ocenę na podstawie rejestrowanego obrazu funkcji skurczowej poszczególnych odcinków przewodu pokarmowego (perystaltyka), co znacznie poszerza ich potencjał diagnostyczny.

Diagnostyka przewodu pokarmowego za pomocą kapsułek jest mniej inwazyjna, lecz wymaga przygotowania pacjenta, np. poprzez stosowanie diety płynnej przed badaniem, co pomaga w uzyskaniu lepszej jakości obrazu.

Pomimo swojej innowacyjności, stosowanie kapsułek endoskopowych może wiązać się z pewnymi skutkami ubocznymi, takimi jak ból brzucha czy ryzyko zablokowania kapsułki w przewodzie pokarmowym.

Możliwości diagnostyczne kapsułek endoskopowych są porównywalne, a w niektórych przypadkach nawet lepsze niż w przypadku klasycznej endoskopii. Wybór metody diagnostycznej powinien być dokonany w porozumieniu z lekarzem, który uwzględni indywidualne potrzeby i przeciwwskazania pacjenta.

Przeciwwskazania do stosowania kapsułek

Częstym przeciwwskazaniem do stosowania kapsułek endoskopowych są trudności w połykaniu, zaburzenia funkcji skurczowej przełyku oraz zwężenia w obrębie przewodu pokarmowego. Producent wychodząc naprzeciw temu problemowi opracował system PillCam Express, w którym kapsułka jest wprowadzana za pomocą klasycznego endoskopu poza zwężenie przy wykorzystaniu balonów poszerzających, a następnie uwalniana.

Innym sposobem zastosowania urządzenia u pacjentów ze zwężeniami przewodu pokarmowego jest test przy wykorzystaniu rozpuszczalnej, nieszkodliwej kapsułki PillCam Patency przed planowanym badaniem kapsułkami endoskopowymi. PillCam Patency ma wymiary identyczne z kapsułką endoskopową. Jeżeli kapsułka zostanie wydalona przez pacjenta oznacza to wystarczającą drożność przewodu pokarmowego do zastosowania kapsułki endoskopowej. W przypadku zatrzymania PillCam Patency ulegnie rozpuszczeniu nie wyrządzając pacjentowi żadnej szkody.

Należy pamiętać, że stosowanie kapsułek endoskopowych może być ograniczone u pacjentów z:

• rozrusznikami serca,
• innymi implantami elektronicznymi.

W takich przypadkach zawsze zaleca się konsultację z lekarzem specjalistą, aby ocenić ryzyko i korzyści z przeprowadzenia badania.

Innowacje i przyszłość technologii kapsułek

Dzięki rozwojowi techniki i medycyny kapsułki endoskopowe znajdują coraz szersze zastosowanie w diagnostyce schorzeń przewodu pokarmowego, a lista przeciwwskazań do ich stosowania jest coraz mniejsza dzięki pracy inżynierów i lekarzy. Przyszłość kapsułek endoskopowych zmierza w kierunku ich zastosowania nie tylko w celach diagnostycznych, ale i terapeutycznych.

Nowe kierunki rozwoju

Aktualnie trwają prace nad kapsułkami, które będą mogły dostarczać leki bezpośrednio do określonych obszarów przewodu pokarmowego lub wykonywać drobne zabiegi, takie jak usuwanie polipów. Takie innowacje w medycynie mogą zrewolucjonizować nie tylko diagnostykę, ale także leczenie wielu chorób przewodu pokarmowego.