Plastyka podniebienia miękkiego (uvulopalatoplastyka) w leczeniu chrapania

Przyczyny chrapania i jego skutki zdrowotne

Chrapanie, które według statystyk dotyczy ok. 30% mężczyzn i 20% kobiet, jest spowodowane zmniejszeniem napięcia mięśni gardła podczas snu i tym samym zaburzeniem prawidłowego przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Niewłaściwy przepływ powietrza wprawia w głośne drgania tkanki miękkie, które w przypadku gardła prawie zupełnie pozbawione są podparcia elementami kostnymi, a ich wibracje objawiają się charakterystycznym efektem dźwiękowym.

Wśród predyspozycji anatomicznych do wystąpienia chrapania wymieniane są m.in.:

• zaburzenia drożności nosa,
• długie i wąskie podniebienie,
• przerost języczka podniebiennego,
• przerost migdałków,
• przerost podstawy języka,
• długa i wiotka nagłośnia (fałd zamykający wejście do krtani).

Czynnikami mającymi wpływ na nasilenie chrapania mogą być:

• spanie na wznak,
• alkohol,
• niektóre leki,
• nadwaga,
• uwarunkowania dziedziczne.

Chrapanie może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych, w tym do senności w ciągu dnia, bólu głowy, a także wpływać na jakość życia zarówno osoby chrapiącej, jak i jej partnera. Dlatego ważne jest, aby nie lekceważyć tego problemu i w razie potrzeby zasięgnąć porady lekarza specjalisty.

Problem chrapania oraz obturacyjnego bezdechu sennego

Pamiętać należy, że chrapanie to nie tylko uciążliwość dla domowników chrapiącego, ale również problem medyczny, prowadzący do zaburzeń bezpośrednio zagrażających zdrowiu. Najpoważniejszym z nich jest obturacyjny bezdech senny (OBS), czyli wstrzymanie przepływu powietrza przez drogi oddechowe podczas snu, występujące wielokrotnie w ciągu nocy i trwające powyżej 10 sekund.

Nie leczony OBS zwiększa ryzyko rozwoju takich chorób jak:

• nadciśnienie tętnicze
• choroba niedokrwienna
• zaburzenia rytmu serca
• udar mózgu

Powodowane przez obturacyjny bezdech senny uczucie niewyspania i zmęczenia w ciągu dnia oraz wydłużenie czasu reakcji uznawane jest za jeden z istotnych czynników mających negatywny wpływ na bezpieczeństwo w ruchu drogowym.

Nowe badania wskazują, że nieleczony OBS może również wpływać na funkcje poznawcze, prowadząc do problemów z pamięcią i koncentracją. Dlatego tak ważne jest szybkie zdiagnozowanie i leczenie tego schorzenia.

Chirurgiczne metody leczenia chrapania i OBS

Wśród różnych metod leczenia wyżej wymienionych dolegliwości coraz większe znaczenie zyskują małoinwazyjne zabiegi z zakresu chirurgii laryngologicznej. Jednym z nich, znajdującym zastosowanie zwłaszcza w przypadku pacjentów z bardzo nasilonymi objawami chrapania, jest uvulopalatoplastyka (UPP), czyli plastyka podniebienia miękkiego – wycięcie nadmiaru tkanek i zwiększenie przestrzeni gardła środkowego. W przypadku uvulopalatoplastyki jest to resekcja języczka podniebiennego i części łuku podniebiennogardłowego.

Procedura przeprowadzana jest w znieczuleniu miejscowym w dwóch wersjach:

• przy użyciu lasera (Laser Assisted Uvulopalatoplasty, LAUP),
• przy użyciu fal radiowych (Radio-Frequency Palato-Plasty) – wtedy bywa nazywana somnoplastyką.

Uvulopalatoplastyka w leczeniu chrapania i bezdechu sennego

Zabieg typu LAUP cechuje się skutecznością, ustąpieniem bądź zmniejszeniem nasilenia objawów chrapania, na poziomie 80-90%, jednak wraz z upływem czasu wynik ten ulega obniżeniu. Może on zostać przeprowadzony jednorazowo (wycięcie języczka oraz wibrującej części podniebienia) lub podzielony na kilka sesji – podniebienie ulega zauważalnemu usztywnieniu, jednak wymaga trwającego około 1 miesiąca gojenia. Możliwe jest też powstanie przejściowego owrzodzenia w operowanym rejonie.

Pacjenci decydujący się na zabieg powinni być świadomi możliwych powikłań, które mogą obejmować ból gardła, trudności w przełykaniu oraz zmianę barwy głosu. Warto również skonsultować się z lekarzem w celu oceny ryzyka wystąpienia tych efektów ubocznych.

Zabieg UPPP, czyli uwulopalatofaryngoplastyka

Uvulopalatoplastyka jest laserową odmianą tzw. Uwulopalatofaryngoplastyki (UPPP). Uwulopalatofaryngoplastyka to również jedna z metod leczenia chrapania oraz operacyjnego OBS. Celem uwulopalatofaryngoplastyki jest rozszerzenie cieśni gardzieli, aby umożliwić swobodny przepływ powietrza przez górne drogi oddechowe. Usunięty zostaje także nadmiar tkanek miękkich, które wibrują podczas chrapania.

Uwulopalatofaryngoplastyka jest zabiegiem inwazyjnym, czas gojenia to ponad 14 dni, w trakcie których pacjent może brać leki przeciwbólowe, przeciwzapalne lub nawet antybiotyk.

Wybór odpowiedniej metody leczenia powinien być uzależniony od indywidualnych potrzeb pacjenta oraz jego stanu zdrowia. Konsultacja z doświadczonym laryngologiem pozwoli dobrać najlepszą opcję terapeutyczną.

Somnoplastyka w terapii leczenia chrapania

Somnoplastyka, czyli resekcja przy wykorzystaniu energii fal radiowych o wysokiej częstotliwości, jest zabiegiem małoinwazyjnym, bezkrwawym i trwa około 30 minut. Użycie bipolarnej elektrody, której końcówka wprowadzana jest kilkukrotnie na okres kilku sekund w tkanki podniebienia, pozwala na uzyskanie ich niskotemperaturowej (ok. 80ºC) koagulacji. Są one z czasem wchłaniane przez organizm, zwiększając przestrzeń dla powietrza i tym samym zmniejszając objawy chrapania.