Ryzyko chorób serca wyższe u pacjentów z chorobami zębów

Do najważniejszych czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca zalicza się m.in. otyłość, nadciśnienie tętnicze, palenie oraz niską aktywność fizyczną. Od niedawna do tej listy konieczne jest dołączenie chorób zębów.

Już w zeszłym roku w czasopiśmie „Infection and Immunity” opublikowano pierwsze badania, które wskazywały na to, że bakterie powodujące zapalenia w obrębie dziąseł mogą mieć również wpływ na zwiększenie ryzyka zachorowalności na choroby serca.

Związek chorób jamy ustnej z chorobami serca

Próchnica i zapalenie dziąseł są przykładami chorób jamy ustnej, które mogą prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych, w tym chorób serca. Bakterie z jamy ustnej mogą przedostawać się do krwiobiegu, prowadząc do stanu zapalnego w innych częściach ciała, w tym w sercu.

Mechanizm ten jest związany z obecnością bakterii takich jak Porphyromonas gingivalis i Streptococcus mutans, które mogą wywoływać reakcji zapalne. Stan zapalny może prowadzić do uszkodzenia naczyń krwionośnych i przyczyniać się do rozwoju miażdżycy.

Inne choroby jamy ustnej, takie jak zapalenie przyzębia, także mogą wpływać na zdrowie serca. Zapalenie przyzębia, znane również jako paradontoza, może prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego, który jest czynnikiem ryzyka dla chorób sercowo-naczyniowych.

Regularne wizyty u dentysty i profesjonalne czyszczenie zębów mogą pomóc w redukcji liczby bakterii w jamie ustnej, co z kolei może obniżyć ryzyko wystąpienia chorób serca. Ponadto, stosowanie nici dentystycznej i płynów do płukania jamy ustnej jest ważnym elementem codziennej higieny.

Badania nad związkami zdrowia jamy ustnej i serca

Badania nad powiązaniami między zdrowiem jamy ustnej a chorobami serca stale się rozwijają. W ostatnich latach naukowcy zidentyfikowali nowe markery zapalne, które mogą wspólnie wskazywać na zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych u pacjentów z zaawansowaną chorobą przyzębia.

Najnowsze odkrycia dotyczą roli mikroflory jelitowej, która może być modyfikowana przez bakterie jamy ustnej, dodatkowo wpływając na ogólnoustrojowy stan zapalny. Zrozumienie tych mechanizmów pozwala na rozwijanie bardziej spersonalizowanych metod profilaktyki i leczenia, łączących opiekę stomatologiczną z kardiologiczną.

Paradontoza jako czynnik ryzyka chorób serca

Najnowsze badania, przeprowadzone przez Johna Liljestranda i współpracowników na Uniwersytecie w Helsinkim, wykazały, że tzw. paradontoza w obrębie koniuszka jest niezależnym czynnikiem ryzyka występowania ostrych zespołów wieńcowych, czyli zawału serca.

Badanie zostało przeprowadzone na grupie pacjentów, u których występowała choroba niedokrwienna serca w różnym stopniu zaawansowania – od bezobjawowej do ciężkiego zwężenia tętnic wieńcowych włącznie. Na podstawie tomografii panoramicznej zaobserwowano, że aż u 58% chorych występowało co najmniej jedno ognisko zapalne, świadczące o paradontozie.

Co więcej, wykazano, że u pacjentów z nieleczonymi chorobami przyzębia ryzyko ostrego zespołu wieńcowego wzrasta 2,7 razy. Wyniki te zostały przestawione po wyeliminowaniu wpływu innych czynników towarzyszących, takich jak otyłość, palenie papierosów czy cukrzyca. Badania te miały solidną metodologię, a statystyczna analiza potwierdziła istotność wyników.

Rola paradontozy w chorobach serca

Rola paradontozy w patogenezie chorób serca jest złożona i wiąże się nie tylko z migracją bakterii, ale także z wydzielaniem cytokin prozapalnych. Przewlekły stan zapalny w jamie ustnej prowadzi do zwiększenia ogólnoustrojowych markerów zapalenia, takich jak białko C-reaktywne (CRP).

Podwyższone stężenie CRP jest dobrze udokumentowanym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, co dodatkowo potwierdza związek między zdrowiem przyzębia a sercem. Rozumienie tego złożonego mechanizmu podkreśla potrzebę holistycznego podejścia do zdrowia pacjenta i integracji opieki stomatologicznej z innymi dziedzinami medycyny.

Nowe podejścia do profilaktyki i leczenia

W świetle wyników tych badań zachęca się pacjentów do odpowiedniego dbania o higienę zębów oraz regularne kontrole stomatologiczne z ewentualnym leczeniem asymptomatycznych ognisk próchnicy. Takie postępowanie może zmniejszyć ryzyko powstawania chorób przyzębia, a co za tym idzie, choroby niedokrwiennej serca.

Warto również podkreślić znaczenie edukacji zdrowotnej w zakresie prawidłowej higieny jamy ustnej. Informowanie pacjentów o związku między zdrowiem jamy ustnej a ogólnym stanem zdrowia może przyczynić się do zwiększenia świadomości i zmotywować do regularnych kontroli stomatologicznych.

Zalecenia dla pacjentów z grupy ryzyka

Dla osób z grupy ryzyka, takich jak osoby z historią chorób sercowo-naczyniowych, ważne jest, aby szczególnie dbały o zdrowie jamy ustnej. Oprócz regularnych wizyt u stomatologa, mogą stosować specjalistyczne pasty do zębów i płyny do płukania, które pomagają w redukcji płytki bakteryjnej i zapewniają lepszą ochronę przed chorobami dziąseł.

Zalecenia dotyczące zdrowia jamy ustnej:

• regularne wizyty u stomatologa,
• stosowanie specjalistycznych past do zębów,
• używanie płynów do płukania jamy ustnej,
• redukcja płytki bakteryjnej.

Podsumowując, dbanie o zdrowie jamy ustnej jest kluczowym elementem w profilaktyce chorób serca. Regularne wizyty u stomatologa oraz odpowiednia higiena mogą znacznie zmniejszyć ryzyko poważnych problemów zdrowotnych.

Najnowsze wytyczne stowarzyszeń kardiologicznych i stomatologicznych coraz częściej zalecają współpracę zespołową, w której kardiolog i dentysta wspólnie oceniają ryzyko u pacjenta. W wielu krajach wdrażane są programy przesiewowe, które pozwalają na wczesne wykrycie chorób przyzębia u pacjentów z czynnikami ryzyka chorób serca.

Ponadto, w leczeniu farmakologicznym, eksperymentuje się z nowymi lekami, które mogą modulować odpowiedź zapalną, celując zarówno w ogniska zapalne w jamie ustnej, jak i w układzie sercowo-naczyniowym. Te interdyscyplinarne podejścia otwierają nowe perspektywy w prewencji chorób.