Mianem reedukacji określane są w rehabilitacji ćwiczenia mające na celu ponowne przywrócenie sprawności fizycznej osobom chorym lub po wypadkach. W przypadku tak kluczowej umiejętności jak chodzenie obejmuje ona naukę i przywrócenie funkcji sprawnego i wydolnego przemieszczania się pacjenta.
Rozumiana w ten sposób reedukacja dotyczy głównie osób z niedowładem lub porażeniem kończyn dolnych, osób po długotrwałym unieruchomieniu w łóżku oraz z czasową utratą umiejętności chodzenia (np. na skutek złamań).
System G-EO – budowa i zasada działania
Jednym z najnowszych i najbardziej zaawansowanych technologicznie urządzeń, pomagających pacjentom ponownie stanąć na własnych nogach, jest G-EO System szwajcarskiej firmy Reha Technology – przeznaczony do oceny nauki i doskonalenia chodu. G-EO System jest stacjonarnym robotem, działającym w technologii end effector – uznawanej za jedną z najbardziej efektywnych strategii przywracania zdolności chodzenia.
Podstawowe elementy urządzenia obejmują:
- system odciążenia pacjenta
- interfejs użytkownika
- system poręczy
- rampę
- programowalne podstawy pod stopy wraz z pasami
Przygotowanie do zabiegu jest bardzo proste i szybkie – trwa poniżej 10 minut. Pacjent jest przypinany do podnóżków i podtrzymywany przez uprząż – system można łatwo dostosować do różnych wymiarów i masy ciała osoby rehabilitowanej, także dla dzieci o wzroście minimum 90 cm.
Konstrukcja i działanie urządzenia wymusza u pacjenta prawidłową postawę ciała, redukuje jego ciężar oraz pozwala na sprawne przeprowadzenie treningu koordynacji i chodu. Specjalne uprzęże, zaprojektowane do jedno- i dwustronnego wsparcia ciała, dodatkowo wymuszają progresywną zmianę poziomu obciążenia – od minimalnej do pełnej wartości.
Terapeuta może modyfikować pracę nóg i miednicy pacjenta, kontrolując prawidłowość wykonywanych ćwiczeń. Urządzenie pozwala na trening chodu w warunkach odciążenia, z symulacją (wymuszeniem) wzorca chodu zbliżonego do fizjologicznego oraz zachowaniem pełnego bezpieczeństwa osoby poddawanej terapii. Możliwe jest również przeprowadzenie treningu częściowego albo symulacja dowolnego ruchu kończyn dolnych podczas chodzenia.
Nowoczesne funkcje i modyfikacje
Zależnie od wersji, system G-EO może zostać dodatkowo wyposażony w zautomatyzowany trening wchodzenia i schodzenia po schodach oraz moduł inteligentnej kontroli, dzięki której urządzenie reaguje na działania pacjenta i dostosowuje swoje ustawienia do jego wzrastających możliwości – na przykład zmniejszając wspomaganie mechaniczne, gdy pacjent jest w stanie samodzielnie zapoczątkować ruch.
W najnowszych generacjach urządzenia pojawiają się także rozwiązania cyfrowe, umożliwiające monitorowanie postępów w czasie rzeczywistym. Dane z treningu mogą być zapisywane w systemie i analizowane w celu precyzyjnego planowania kolejnych etapów terapii.
Coraz częściej stosuje się również integrację z wirtualną rzeczywistością, która zwiększa motywację pacjentów i ułatwia powtarzanie określonych wzorców ruchowych w atrakcyjny dla nich sposób.
Aktualne doniesienia z literatury medycznej wskazują, że regularny trening z wykorzystaniem G-EO System znacząco poprawia funkcję lokomocji u osób po udarach, urazach rdzenia kręgowego oraz w chorobach neurodegeneracyjnych.
Zastosowania w rehabilitacji i efekty terapii
System G-EO znajduje szerokie zastosowanie w rehabilitacji neurologicznej, ortopedycznej oraz w leczeniu następstw urazów rdzenia kręgowego. Jego efektywność potwierdzają badania dotyczące reedukacji chodu u pacjentów po udarach mózgu, w stwardnieniu rozsianym czy chorobie Parkinsona. Z powodzeniem stosuje się go także u osób po operacjach ortopedycznych, aby skrócić czas powrotu do sprawności i zmniejszyć ryzyko nawrotów urazów.
Najważniejsze efekty terapii obejmują:
- wzrost siły mięśniowej
- poprawę koordynacji ruchowej
- poprawę równowagi
- odtworzenie naturalnych faz chodu
- wspomaganie procesów neuroplastyczności mózgu
Kliniczne obserwacje pokazują, że dzięki zautomatyzowanemu treningowi chodu dochodzi do wzrostu siły mięśniowej, poprawy koordynacji ruchowej i równowagi. Dodatkową korzyścią jest możliwość dokładnego odwzorowania naturalnych faz chodu, co jest niezwykle istotne w procesie neuroplastyczności mózgu, czyli ponownego tworzenia połączeń nerwowych odpowiedzialnych za ruch.
W wielu ośrodkach rehabilitacyjnych w Europie i na świecie system G-EO jest stosowany jako element kompleksowych programów terapeutycznych, w połączeniu z fizjoterapią manualną, treningiem równowagi oraz ćwiczeniami siłowymi. Takie połączenie metod pozwala na uzyskanie szybszych i trwalszych efektów w przywracaniu zdolności lokomocyjnych pacjenta.
Korzyści długofalowe i perspektywy rozwoju
Dzięki połączeniu innowacyjnych technologii i zaawansowanej analizy danych, system G-EO otwiera nowe możliwości w długoterminowej rehabilitacji pacjentów z zaburzeniami chodu. Regularne wykorzystanie tego urządzenia wpływa na utrzymanie efektów terapii, poprawia komfort życia oraz zmniejsza ryzyko ponownych hospitalizacji.
Eksperci wskazują, że w przyszłości systemy takie jak G-EO mogą stać się częścią zdalnego monitorowania postępów pacjentów. Integracja z telemedycyną i sztuczną inteligencją pozwoli jeszcze lepiej dostosować program rehabilitacyjny do indywidualnych potrzeb chorego i zapewnić ciągłość opieki także poza ośrodkami specjalistycznymi.
Posłuchaj artykułu:
- Artykuł "System do reedukacji chodu G-EO System - co to jest?" jest dostępny w formie audio z lektorem - posłuchaj teraz (07:25 minuty)
Źródła:
- Mirjam Bonanno, Maria Grazia Maggio, Laura Ciatto, i in., "Can Robotic Gait Training with End Effectors Improve Lower-Limb Functions in Patients Affected by Multiple Sclerosis? Results from a Retrospective Case-Control Study", Journal of clinical medicine, 2024
- Marianna Capecci, Sanaz Pournajaf, Daniele Galafate, i in., "Clinical effects of robot-assisted gait training and treadmill training for Parkinson's disease. A randomized controlled trial", Annals of physical and rehabilitation medicine, 303-312, 2019
- Christopher Tomelleri, Andreas Waldner, Cordula Werner, i in., "Adaptive locomotor training on an end-effector gait robot: evaluation of the ground reaction forces in different training conditions", International Conference on Rehabilitation Robotics, 2011
-
4.3/5 (opinie 12)