Co to jest płynna endoproteza i jak działa?

Płynna endoproteza to innowacyjna forma leczenia zwyrodnień stawów polegająca na wstrzyknięciu hydrożelu o właściwościach zbliżonych do naturalnej mazi stawowej. W odróżnieniu od klasycznych endoprotez, które wymagają ingerencji chirurgicznej i polegają na zastąpieniu uszkodzonych elementów stawu sztucznymi implantami (np. trzpieniem, kulą, panewką), wiskoproteza ma postać elastycznego preparatu wstrzykiwanego bezpośrednio do jamy stawowej. Substancja ta może mieć różny skład – w zależności od producenta – jednak najczęściej spotykane są preparaty oparte na biopolimerach (np. poliakrylamid) z dodatkiem jonów srebra.

Uwaga: Choć potocznie mówi się o „płynnej endoprotezie”, nie jest to proteza mechaniczna, lecz substancja o właściwościach smarujących, naśladująca naturalną maź stawową.

Działanie płynnej endoprotezy opiera się na tworzeniu warstwy ochronnej na powierzchniach stawowych oraz błonie maziowej. Hydrożel zachowuje się jak naturalny smar, redukując tarcie i poprawiając rozkład sił działających na staw podczas ruchu. Efektem jest zmniejszenie dolegliwości bólowych, poprawa ruchomości oraz realne spowolnienie procesu degradacji chrząstki.

Warto wiedzieć: Substancja wstrzyknięta do stawu nie tylko chroni struktury stawowe, ale także wspiera regenerację płynu maziowego, co przekłada się na lepszą amortyzację i zwiększoną stabilność mechaniczną całego stawu.

Kiedy stosuje się zabieg płynnej endoprotezy?

Biegacz trzymający obolałą nogę, ból kolana spowodowany bieganiem lub ćwiczeniami

Wiskoproteza znajduje zastosowanie przede wszystkim u pacjentów z uszkodzoną chrząstką stawową oraz przy wczesnych i średniozaawansowanych postaciach choroby zwyrodnieniowej.

Do najczęstszych wskazań należą:

  • zmiany degeneracyjne chrząstki w wyniku urazów lub intensywnego wysiłku fizycznego (np. u sportowców),
  • przewlekłe przeciążenia związane z pracą fizyczną,
  • choroba zwyrodnieniowa stawów,
  • reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
  • stany po zabiegach artroskopowych.

Płynna endoproteza stanowi alternatywę dla leczenia chirurgicznego, zwłaszcza w przypadkach, gdy operacja nie jest wskazana lub wiązałaby się ze zbyt dużym ryzykiem. Dzięki hydrożelowi możliwe jest złagodzenie objawów choroby, poprawa komfortu życia oraz uniknięcie lub opóźnienie operacji.

Pamiętaj: Zabieg może być wykonywany również u pacjentów starszych, dla których zabieg klasycznej endoprotezy wiązałby się z dużym obciążeniem organizmu.

Jak przebiega zabieg płynnej endoprotezy?

Wstrzyknięcie hydrożelu do stawu to szybka, bezbolesna procedura wykonywana ambulatoryjnie, bez potrzeby hospitalizacji. Zabieg zwykle nie wymaga znieczulenia – wystarczające jest dokładne odkażenie skóry i precyzyjna iniekcja przeprowadzana zazwyczaj pod kontrolą USG. Lekarz wprowadza igłę do jamy stawowej, a następnie aplikuje preparat hydrożelowy, który ma na celu odtworzenie właściwości naturalnej mazi stawowej.

Proces wstrzyknięcia przebiega następująco:

  1. Dezynfekcja i przygotowanie pola zabiegowego.
  2. Wprowadzenie igły pod kontrolą ultrasonografii.
  3. Powolne podanie preparatu wprost do stawu.
  4. Krótkie obserwowanie pacjenta po zakończeniu procedury.

Zaraz po zabiegu pacjent może wrócić do domu. Choć procedura jest bezpieczna i szybka, przez kilka dni zaleca się unikanie intensywnego wysiłku fizycznego.

Uwaga: Precyzyjna lokalizacja igły pod kontrolą USG zwiększa skuteczność leczenia i minimalizuje ryzyko nieprawidłowego podania preparatu.

Efekty i skuteczność płynnej endoprotezy

Przewlekły ból nadgarstka

Terapia płynną endoprotezą przynosi wielowymiarowe efekty terapeutyczne, skutecznie zmniejszając objawy choroby zwyrodnieniowej.

Do najczęściej obserwowanych korzyści należą:

  • przywrócenie lepkości i sprężystości płynu stawowego,
  • redukcja bólu i uczucia sztywności,
  • poprawa mechanicznej stabilności stawu,
  • zwiększenie zakresu ruchomości,
  • ochrona chrząstki przed dalszym uszkodzeniem.

Preparat w formie hydrożelu nie tylko działa jak amortyzator, ale również skutecznie przykleja się do błony maziowej, zabezpieczając staw przed dalszymi przeciążeniami. W odróżnieniu od tradycyjnych zastrzyków hydrożel może utrzymywać się w stawie nawet przez kilkanaście miesięcy, a jego działanie bywa odczuwalne przez okres od roku do dwóch lat – w zależności od rodzaju preparatu i stanu pacjenta.

Ważne: Dzięki wysokiej biozgodności materiału płynna endoproteza nie wywołuje reakcji alergicznych ani stanów zapalnych, co czyni ją bezpieczną alternatywą dla wielu pacjentów.

Ile trwa rekonwalescencja po wiskoprotezie?

Powrót do codziennej aktywności po zabiegu jest możliwy niemal natychmiast, jednak pełna rekonwalescencja trwa kilka tygodni.

W dniu zabiegu pacjent może opuścić klinikę, ale przez kolejne 3–4 tygodnie powinien unikać:

  • nadmiernego obciążania kończyny,
  • długiego chodzenia i biegania,
  • dźwigania ciężarów,
  • skakania lub innych dynamicznych aktywności.

Z czasem lekarz może zalecić rehabilitację ruchową – zwłaszcza w celu wzmocnienia mięśni stabilizujących staw oraz mięśni CORE. Uzupełniająco warto wdrożyć suplementację kolagenem i kwasem hialuronowym, dbać o odpowiednie nawodnienie oraz utrzymanie prawidłowej masy ciała.

Pamiętaj: Prawidłowa dieta i aktywność fizyczna dobrana indywidualnie do stanu pacjenta to kluczowe elementy wspomagające długotrwały efekt terapii.

Przeciwwskazania do płynnej endoprotezy

Mężczyzna cierpiący na bóle pleców podczas przenoszenia ciężkich pudeł

Zabiegu nie można wykonać w przypadku zaawansowanej degeneracji powierzchni stawowych, ponieważ w takim przypadku terapia nie przynosi oczekiwanych efektów. Skuteczność wiskoprotezy jest ograniczona w sytuacjach, gdy struktury stawowe uległy znacznemu zniszczeniu. W takich przypadkach pacjenci mogą wymagać bardziej inwazyjnych metod leczenia, w tym klasycznej endoprotezoplastyki.

Ile kosztuje zabieg płynnej endoprotezy?

Cena zabiegu płynnej endoprotezy może się różnić w zależności od placówki i rodzaju zastosowanego preparatu. Koszt jednej iniekcji to zazwyczaj wydatek rzędu kilku tysięcy złotych.

Ostateczna cena zależy od:

  • rodzaju użytego hydrożelu,
  • lokalizacji kliniki,
  • doświadczenia lekarza wykonującego zabieg,
  • dodatkowych usług (np. USG, konsultacja specjalistyczna, rehabilitacja).
Warto wiedzieć: Aby uzyskać dokładną wycenę, najlepiej skontaktować się bezpośrednio z wybraną kliniką lub sprawdzić oferty online.

Gdzie w Polsce można wykonać zabieg płynnej endoprotezy?

Zabieg płynnej endoprotezy można wykonać w wielu prywatnych klinikach ortopedycznych w Polsce, które specjalizują się w leczeniu chorób stawów. Dzięki rozbudowanej sieci placówek pacjenci mają możliwość wyboru odpowiedniego ośrodka, również przez portale porównujące oferty klinik, takie jak kliniki.pl. Warto zwrócić uwagę m.in. na doświadczenie zespołu medycznego oraz możliwość odbycia konsultacji kwalifikującej do zabiegu.

Posłuchaj artykułu:

Źródła:

  • fizjoterapeuty.pl, "Endoproteza w płyni", fizjoterapeuty.pl, 2025
  • Hristov I., Slavchev D., Zlatev S., Alexandrov S., "Visco-elastic properties of soft relining materials – review", Journal of IMAB, 2, 2017
  • Johnston T., Hubbard M., "Optimization of the visco-elastic parameters describing the heel-region of a prosthesis", Journal of Theoretical Biology, 21, 2012