Gastroskopia diagnostyczna

Na czym polega gastroskopia diagnostyczna i kiedy się ją wykonuje?

Gastroskopia diagnostyczna polega na ocenie wnętrza górnego odcinka przewodu pokarmowego przy użyciu giętkiego endoskopu z kamerą.

Podczas badania lekarz wprowadza aparat przez jamę ustną, co umożliwia szczegółowe obejrzenie przełyku, żołądka oraz dwunastnicy na monitorze w czasie rzeczywistym.

W trakcie gastroskopii możliwe jest również wykonanie niewielkich zabiegów – takich jak usunięcie polipów, zatamowanie krwawienia czy pobranie materiału do analizy. Samo badanie umożliwia ocenę elastyczności, ruchomości oraz stanu błony śluzowej tych odcinków układu pokarmowego.

Gastroskopia diagnostyczna jest nieoceniona w wykrywaniu wczesnych zmian nowotworowych, m.in. raka żołądka. Stosuje się ją także w przypadkach podejrzenia choroby refluksowej, choroby wrzodowej, stanów zapalnych czy infekcji – bakteryjnych, wirusowych lub grzybiczych.

Najczęściej gastroskopia wykonywana jest u osób z objawami chorób przewodu pokarmowego – bólem w nadbrzuszu, zaburzeniami połykania, nudnościami, zgagą, wzdęciami czy krwistymi wymiotami.

Szczególną uwagę zwraca się na pacjentów po 45. roku życia oraz młodsze osoby z tzw. objawami alarmowymi, takimi jak:

• utrata masy ciała,
• nawracające wymioty,
• utrata apetytu,
• bóle brzucha wybudzające ze snu,
• niedokrwistość,
• smoliste stolce.

Jakie schorzenia można wykryć dzięki gastroskopii?

Gastroskopia umożliwia wykrycie wielu schorzeń górnego odcinka przewodu pokarmowego, zarówno o charakterze zapalnym, jak i nowotworowym.

Jedną z najczęściej diagnozowanych chorób jest refluks przełyku, czyli cofanie się treści żołądkowej do przełyku. Nieleczony refluks prowadzi do przewlekłego zapalenia przełyku, a w dłuższej perspektywie nawet do rozwoju przełyku Barretta i raka przełyku.

Inne choroby możliwe do zdiagnozowania za pomocą gastroskopii to:

• zapalenie błony śluzowej żołądka i dwunastnicy,
• wrzody trawienne,
• infekcje bakteryjne (np. Helicobacter pylori),
• grzybice przełyku,
• wirusowe zapalenia górnego odcinka przewodu pokarmowego.

Jak się przygotować do gastroskopii żołądka?

Aby gastroskopia była bezpieczna i skuteczna, konieczne jest odpowiednie przygotowanie pacjenta. Przede wszystkim należy być na czczo – minimum 6 do 8 godzin przed badaniem nie wolno jeść, ani palić.

Należy też powstrzymywać się od picia na 2–4 godziny przed procedurą. Dotyczy to również przyjmowania niektórych leków – w szczególnych przypadkach konieczna może być ich czasowa modyfikacja, po uprzedniej konsultacji z lekarzem.

Różnice w przygotowaniu do gastroskopii diagnostycznej i zabiegowej są niewielkie, choć bardziej inwazyjne procedury mogą wymagać dodatkowej diagnostyki przed zabiegiem.

Czy gastroskopia boli? Jak wygląda badanie krok po kroku?

Gastroskopia diagnostyczna nie jest bolesna, ale może powodować pewien dyskomfort – szczególnie przy odruchu wymiotnym. Badanie trwa około 7–10 minut i wykonywane jest najczęściej w pozycji leżącej na lewym boku.

Gardło pacjenta znieczula się miejscowo specjalnym aerozolem, a przez usta wprowadza się gastroskop – cienki, elastyczny przewód zakończony kamerą.

Podczas badania lekarz ocenia stan przełyku, żołądka i dwunastnicy. Jeśli zachodzi taka potrzeba, może pobrać wycinki do badania histopatologicznego lub przeprowadzić szybki test na obecność bakterii Helicobacter pylori.

Czy można wykonać gastroskopię w znieczuleniu lub narkozie?

Tak – gastroskopia może być przeprowadzona w znieczuleniu ogólnym, szczególnie u osób silnie reagujących na bodźce z jamy ustnej lub z dużym lękiem przed badaniem. Najczęściej stosuje się tzw. znieczulenie płytkie, które nie wymaga intubacji. Pacjent usypiany jest dożylnie na krótki czas, co eliminuje odczucia związane z badaniem.

Po krótkiej sedacji możliwe jest lekkie podrażnienie gardła i uczucie osłabienia. Dlatego pacjent nie powinien prowadzić pojazdów i powinien wypocząć przez resztę dnia.

Jakie są przeciwwskazania do wykonania gastroskopii?

Choć gastroskopia jest procedurą stosunkowo bezpieczną, istnieją przeciwwskazania do jej wykonania.

Przeciwskazania do gastroskopii:

• podejrzenie perforacji przewodu pokarmowego,
• ostra niewydolność oddechowa,
• świeży zawał serca,
• niestabilna choroba wieńcowa,
• ciężkie zaburzenia krzepnięcia krwi,
• brak współpracy ze strony pacjenta,
• niektóre choroby psychiczne.

Czy gastroskopia żołądka jest bezpieczna?

Gastroskopia jest bezpiecznym badaniem, choć – jak każda procedura inwazyjna – może nieść za sobą ryzyko powikłań.

Do najczęstszych powikłań należą:

• krwawienia (np. po pobraniu wycinków),
• infekcje,
• perforacje ścian przewodu pokarmowego (rzadko, ok. 1 na 10 000 przypadków).

Gastroskopia a kolonoskopia – czym się różnią te badania?

Gastroskopia i kolonoskopia to dwa różne badania endoskopowe, które służą do oceny innych odcinków przewodu pokarmowego.

Gastroskopia pozwala na dokładne obejrzenie górnej części układu pokarmowego – przełyku, żołądka oraz dwunastnicy. Wykonywana jest przez wprowadzenie giętkiego endoskopu przez jamę ustną. Z kolei kolonoskopia służy do diagnostyki dolnego odcinka przewodu pokarmowego – przede wszystkim jelita grubego i końcowego fragmentu jelita cienkiego. Endoskop w tym przypadku wprowadza się przez odbyt.

Oba badania wymagają innego przygotowania. W przypadku gastroskopii pacjent musi być na czczo przez minimum 6–8 godzin, natomiast do kolonoskopii konieczne jest dokładne oczyszczenie jelit za pomocą specjalnych preparatów przeczyszczających. Różni się także długość samej procedury – gastroskopia trwa zwykle od 5 do 15 minut, natomiast kolonoskopia może trwać od 30 do 40 minut.

Po gastroskopii pacjent może odczuwać lekkie podrażnienie gardła, natomiast po kolonoskopii typowe są wzdęcia i uczucie pełności w jamie brzusznej. Oba badania są bezpieczne, jednak – jak każda procedura inwazyjna – mogą wiązać się z niewielkim ryzykiem powikłań, takich jak krwawienie czy perforacja, które występują bardzo rzadko.

Gastroskopia kapsułkowa – nowoczesna alternatywa dla klasycznego badania?

Gastroskopia kapsułkowa to nowoczesna metoda diagnostyczna, polegająca na połknięciu niewielkiej kapsułki z kamerą. Przemieszcza się ona przez układ pokarmowy, wykonując tysiące zdjęć przesyłanych do odbiornika noszonego przez pacjenta.

Tego typu badanie jest nieinwazyjne i komfortowe, ale na razie stosowane głównie w przypadkach, gdy klasyczna gastroskopia nie jest możliwa. Ponadto kapsułka nie umożliwia pobrania wycinków ani przeprowadzenia zabiegów.

Czy gastroskopia jest refundowana przez NFZ? Cena badania prywatnie

Gastroskopia diagnostyczna jest refundowana przez NFZ – pod warunkiem posiadania odpowiedniego skierowania. W placówkach prywatnych badanie można wykonać bez skierowania, a jego cena zależy od wielu czynników – lokalizacji, rodzaju placówki, rodzaju znieczulenia.

Na podstawie zgromadzonych przez nas danych ceny gastroskopii prywatnie wahają się od około 300 zł do nawet 4800 zł, przy czym średnia cena wynosi ok. 580 zł.