Na czym polega laserowa korekcja wzroku metodą PRK?

Zabieg PRK opiera się na dwuetapowym działaniu: najpierw usuwa się powierzchowną warstwę rogówki, a następnie modeluje jej kształt za pomocą lasera. Procedura rozpoczyna się od zakroplenia oka środkiem z niewielką zawartością alkoholu, co umożliwia mechaniczne usunięcie nabłonka rogówki. W dalszym etapie wiązka lasera excimerowego – sterowana komputerowo – precyzyjnie koryguje kształt rogówki, dostosowując go do indywidualnych parametrów pacjenta.

Warto wiedzieć: Po zabiegu zakładana jest specjalna soczewka kontaktowa, pełniąca funkcję opatrunku. Ułatwia gojenie, które trwa zwykle od 3 do 4 dni. W tym czasie rozpoczyna się proces regeneracji nabłonka.

Metoda PRK przeznaczona jest przede wszystkim dla osób z krótkowzrocznością od -1,5 do -7 dioptrii i astygmatyzmem do 5 dioptrii. Znacznie rzadziej stosuje się ją w leczeniu nadwzroczności, której zakres nie powinien przekraczać +4 dioptrii.

PRK, Trans-PRK, LASIK i LASEK– porównanie metod korekcji wzroku

Laserowa korekcja wzroku metodą PRK jest bezpieczną i skuteczną procedurą stosowaną w korekcji krótkowzroczności i astygmatyzmu

Laserowe metody korekcji wzroku dzieli się na powierzchniowe i głębokie. Do technik powierzchniowych należą PRK, Trans-PRK i LASEK, natomiast LASIK jest metodą głęboką, wymagającą wytworzenia płatka rogówki. Choć wszystkie te procedury mają wspólny cel – poprawę ostrości widzenia – różnią się m.in. sposobem usunięcia nabłonka, głębokością działania oraz czasem rekonwalescencji.

PRK (Photorefractive Keratectomy)

To jedna z najstarszych i najczęściej stosowanych metod powierzchniowej korekcji wzroku. W PRK nabłonek rogówki jest całkowicie usuwany mechanicznie po wcześniejszym zmiękczeniu go alkoholem. Następnie laser excimerowy modeluje kształt rogówki, co pozwala na eliminację wady refrakcji. Zabieg ten stosuje się głównie przy krótkowzroczności i astygmatyzmie, rzadziej przy nadwzroczności. Czas gojenia jest dłuższy niż w metodzie LASIK – nabłonek odrasta w ciągu kilku dni, a pełna stabilizacja wzroku trwa zwykle kilka tygodni.

Trans-PRK (No-Touch PRK)

To nowocześniejsza wersja PRK, w której usunięcie nabłonka również odbywa się przy użyciu lasera, bez kontaktu z powierzchnią oka. Eliminuje to konieczność mechanicznego naruszania tkanek i zmniejsza dolegliwości bólowe po zabiegu. Trans-PRK uważana jest za najbezpieczniejszą i najbardziej precyzyjną spośród metod powierzchniowych, z minimalnym ryzykiem infekcji. Często zalecana jest pacjentom z cienką rogówką lub bliznami na powierzchni oka.

LASEK (Laser-Assisted Subepithelial Keratectomy)

LASEK to wariant PRK, w którym nabłonek nie jest całkowicie usuwany, lecz zmiękczany roztworem alkoholu i delikatnie odchylany na bok, a po zakończeniu działania lasera – przywracany na swoje miejsce (jeśli to możliwe). Celem tej techniki jest zmniejszenie dyskomfortu po zabiegu i ochrona powierzchni oka. Mimo to proces gojenia jest porównywalny z PRK i również może wiązać się z przejściowym przymgleniem widzenia.

LASIK (Laser-Assisted in Situ Keratomileusis)

LASIK to metoda głęboka, w której chirurg tworzy cienki płatek rogówki za pomocą mikrokeratomu lub lasera femtosekundowego. Po jego odchyleniu laser excimerowy modeluje głębsze warstwy rogówki. Następnie płatek jest odchylany z powrotem, co przyspiesza proces gojenia. Pacjenci po LASIK odzyskują ostrość widzenia znacznie szybciej niż po PRK czy LASEK – często już po 24–48 godzinach. Ta metoda wiąże się jednak z ryzykiem powikłań związanych z płatkiem, dlatego nie jest zalecana u osób z cienką rogówką czy wysokim ryzykiem urazów oka (np. sportowców).

Kluczową różnicą między metodami PRK, Trans-PRK i LASEK a LASIK jest głębokość działania oraz sposób przygotowania oka do laserowej ablacji. Metody powierzchniowe (PRK, Trans-PRK, LASEK) polegają na usunięciu nabłonka i działaniu lasera na zewnętrzną warstwę rogówki. Z kolei LASIK wymaga odchylenia płatka rogówki, co oznacza większą ingerencję chirurgiczną, ale pozwala na szybszy powrót do codziennych aktywności.

Różnice w skrócie – sposób usunięcia nabłonka:

  • PRK – nabłonek jest całkowicie usuwany manualnie po zmiękczeniu alkoholem,
  • Trans-PRK – nabłonek usuwany bezdotykowo laserem excimerowym,
  • LASEK – nabłonek jest zmiękczany alkoholem i odchylany, następnie przywracany na miejsce,
  • LASIK – tworzony jest głęboki płatek rogówki, który odchyla się, by laser mógł działać na wewnętrzne warstwy rogówki.

Pamiętaj: Dobór metody laserowej korekcji wzroku powinien być zawsze indywidualny. O wyborze techniki decydują m.in. grubość rogówki, rodzaj i wielkość wady, styl życia pacjenta oraz wyniki badań kwalifikacyjnych. Dlatego nie należy samodzielnie podejmować decyzji – najlepiej skonsultować się z doświadczonym okulistą.

Jakie są zalety metody PRK?

Mikroskop maszyny do operacji chirurgii refrakcyjnej

Zabieg laserowej korekcji wzroku metodą PRK, mimo że należy do starszych technik, nadal znajduje szerokie zastosowanie – również dzięki wprowadzonym modyfikacjom i ulepszeniom. Jego główną zaletą jest to, że pozwala na korekcję wzroku bez konieczności wycinania płatka rogówki, co eliminuje związane z tym ryzyko powikłań.

W metodzie PRK usuwany jest jedynie nabłonek – zewnętrzna warstwa rogówki – co pozwala zachować jak najwięcej jej tkanki do precyzyjnej korekcji kształtu za pomocą lasera.

Do głównych zalet PRK należą:

  • możliwość wykonania zabiegu u pacjentów z cieńszą rogówką,
  • brak powikłań związanych z płatkiem rogówki,
  • dokładne, indywidualne dostosowanie korekcji do wady wzroku pacjenta,
  • stosunkowo niski poziom ingerencji chirurgicznej przy zachowaniu wysokiej skuteczności.

Pamiętaj: Zabieg PRK może być zalecaną alternatywą dla osób, które nie kwalifikują się do innych metod laserowej korekcji, takich jak LASIK, ze względu na budowę oka czy przeciwwskazania zdrowotne. Metoda ta umożliwia skuteczne leczenie krótkowzroczności, nadwzroczności i astygmatyzmu.

Kto może skorzystać z PRK? Przeciwwskazania i kwalifikacja do zabiegu

Zabieg laserowej korekcji wzroku metodą PRK może być skuteczną opcją leczenia w przypadku krótkowzroczności, dalekowzroczności oraz astygmatyzmu. Procedura polega na zmianie kształtu rogówki, tak aby promienie świetlne były właściwie skupiane na siatkówce. PRK wykonywana jest ambulatoryjnie i może znacząco poprawić ostrość widzenia, choć u niektórych pacjentów po zabiegu nadal może być konieczne sporadyczne korzystanie z okularów lub soczewek kontaktowych.

Wśród kandydatów do zabiegu PRK znajdują się osoby:

  • z krótkowzrocznością (myopia),
  • z nadwzrocznością (hyperopia),
  • z astygmatyzmem,
  • których wada wzroku utrzymuje się na stałym poziomie od co najmniej roku,
  • które ukończyły 18. rok życia,
  • niebędące w ciąży ani niekarmiące piersią,
  • które nie miały infekcji ani urazów oczu w ostatnim czasie,
  • niecierpiące na zespół suchego oka,
  • u których nie stwierdzono stożka rogówki.

Warto wiedzieć: Zabieg PRK może być również rozważany u pacjentów, którzy nie kwalifikują się do metody LASIK – na przykład ze względu na cienką rogówkę lub inne ograniczenia anatomiczne oka.

Wśród kandydatów znajdują się również osoby, które mogą być w dużym stopniu narażone na powikłania związane z płatkami rogówki – na przykład wykonujące zawody lub uprawiające sporty kontaktowe i wyczynowe, w których dochodzi do znacznych przeciążeń lub ryzyka urazów mechanicznych w obrębie oczu. Dla takich pacjentów PRK może być metodą bezpieczniejszą niż techniki wymagające wytworzenia płatka rogówki.

Uwaga: Zakwalifikowanie do zabiegu zawsze poprzedza dokładny wywiad medyczny oraz seria badań okulistycznych. Tylko na ich podstawie lekarz może określić, czy dana osoba spełnia kryteria do wykonania PRK i czy zabieg przyniesie oczekiwane efekty.

Jak przygotować się do zabiegu PRK?

Laserowa korekcja wzroku PRK polega na modelowaniu powierzchni rogówki w celu poprawy ostrości widzenia

Przygotowania do zabiegu PRK rozpoczynają się na kilka tygodni przed planowaną datą operacji. Najważniejsze to przestrzegać zaleceń lekarza, by wyniki badań były miarodajne, a ryzyko powikłań – minimalne.

Zalecenia przed zabiegiem:

  • Należy odstawić soczewki kontaktowe – miękkie na 2 tygodnie, twarde na miesiąc przed badaniem kwalifikacyjnym.
  • W dniu zabiegu nie wolno stosować makijażu, perfum ani kremów w okolicach twarzy.
  • Na 48 godzin przed i po zabiegu należy unikać alkoholu.
  • Zaleca się organizację transportu powrotnego do domu – nie można samodzielnie prowadzić pojazdu.

Pamiętaj: Stosowanie się do zaleceń przed zabiegiem ma wpływ nie tylko na skuteczność samego leczenia, ale również na jego bezpieczeństwo.

Jak przebiega laserowa korekcja wzroku PRK?

Zabieg PRK jest procedurą kilkunastominutową iodbywa się w znieczuleniu miejscowym. Najpierw podawane są krople znieczulające i przeprowadzana jest dezynfekcja. Po unieruchomieniu powieki rozwórkami chirurg przystępuje do właściwego zabiegu.

Etapy zabiegu PRK:

  • 1. Usunięcie nabłonka – manualnie lub za pomocą lasera (w przypadku Trans-PRK).
  • 2. Modelowanie rogówki – laser excimerowy precyzyjnie kształtuje rogówkę w oparciu o indywidualne dane pacjenta.
  • 3. Zabezpieczenie oka – zakładana jest soczewka opatrunkowa, którą zdejmuje się zwykle po kilku dniach.

Warto wiedzieć: Sam czas działania lasera na jedno oko wynosi najczęściej mniej niż minutę, ale dokładność zależy od zaawansowanego systemu śledzenia ruchów oka (eyetrackerów).

Czy zabieg PRK jest bolesny? Jakie są odczucia pacjentów?

Podczas samego zabiegu pacjent nie odczuwa bólu, ponieważ stosowane jest skuteczne znieczulenie miejscowe. Jednak już w kilka godzin po operacji mogą pojawić się dolegliwości bólowe, pieczenie i uczucie ciała obcego w oku. Objawy te mogą utrzymywać się przez kilka dni – zazwyczaj do momentu odbudowy nabłonka. Dolegliwości bólowe można łagodzić za pomocą środków przeciwbólowych, a specjalna soczewka opatrunkowa pełni funkcję ochronną i wspomaga regenerację.

Uwaga: Widzenie po zabiegu poprawia się stopniowo – jego stabilizacja może zająć od kilku tygodni do miesiąca.

Laserowa korekcja oczu PRK - zalecenia po zabiegu

Po zabiegu PRK niezbędna jest kilkudniowa rekonwalescencja. W tym czasie należy szczególnie dbać o higienę oka i unikać czynników, które mogłyby zakłócić proces gojenia.

Zalecenia pozabiegowe:

  • unikanie pyłu, dymu i kontaktu z wodą w okolicach oczu,
  • zakaz pocierania oka,
  • stosowanie kropli zgodnie z zaleceniami lekarza,
  • noszenie okularów przeciwsłonecznych przez minimum miesiąc,
  • wstrzymywanie się od wysiłku fizycznego (szczególnie sportów kontaktowych) przez 2–4 tygodnie,
  • ograniczanie korzystania z ekranów (komputer, telefon),
  • powstrzymanie się od stosowania kosmetyków do oczu przez dwa tygodnie.

Warto wiedzieć: Pierwsza kontrola odbywa się zazwyczaj 4–5 dni po zabiegu, kiedy zdejmowana jest soczewka opatrunkowa. Kolejne wizyty kontrolne zaplanowane są po miesiącu, a czasem również po trzech i sześciu miesiącach.

Jakie są możliwe skutki uboczne i powikłania po PRK?

Lekarz okulista sprawdza i  diagnozuje krótkowzroczność, nadwzroczność młodego mężczyzny

Choć PRK jest uznawana za bezpieczną metodę, jak każda interwencja chirurgiczna niesie za sobą ryzyko powikłań. Najczęściej występującym powikłaniem jest zamglenie rogówki – efekt gojenia, który może prowadzić do pogorszenia ostrości wzroku.

Inne możliwe skutki uboczne:

  • uczucie piasku pod powieką,
  • nadwrażliwość na światło,
  • wydłużony czas regeneracji narządu wzroku,
  • rzadziej: infekcje, bliznowacenie rogówki

Uwaga: W większości przypadków powikłania są tymczasowe i ustępują przy odpowiednim leczeniu. O wszystkich objawach należy informować okulistę.

Ile kosztuje zabieg laserowej korekcji wzroku metodą PRK?

Koszt zabiegu PRK może się różnić w zależności od kliniki, miasta oraz zakresu korekcji. Średnio za jedną procedurę należy zapłacić około 3900 zł, jednak ceny wahają się od 2900 zł do 7900 zł. Do ceny zabiegu warto doliczyć również koszt badań kwalifikacyjnych, leków pozabiegowych oraz wizyt kontrolnych.

Posłuchaj artykułu:

Źródła:

  • aao.org, "What Is Photorefractive Keratectomy (PRK)?", 2024
  • Kostyńska M., "PRK i Trans-PRK. Laserowa korekcja krótkowzroczności i astygmatyzmu", medonet.pl, 2019
  • swisslaser.pl, "LASEK/PRK"
  • zeiss.pl, "LASIK: Krótkie omówienie", 2020