Rektoskopia

Co to jest rektoskopia?

Rektoskopia polega na wprowadzeniu przez odbyt specjalnego wziernika, który obrazuje stan końcowego odcinka układu pokarmowego. Badanie to służy nie tylko diagnostyce – w jego trakcie można także pobrać wycinek do dalszych badań, który następnie poddaje się ocenie laboratoryjnej. Dzięki temu możliwe jest ustalenie czy występujące zmiany mają charakter zapalny, wrzodowy czy nowotworowy. W przebiegu rektoskopii można ponadto usunąć zmiany chorobowe (np. polipy) lub ciała obce.

Rektoskopia a kolonoskopia

Rektoskopia to nie jedyne badanie, które umożliwia sprawdzenie stanu odbytu i odbytnicy. Do obrazowania jelita grubego służy przede wszystkim kolonoskopia, która jest w stanie zbadać je na całej jego długości. Rektoskopia jest w stanie poddać ocenie tylko jego końcowy fragment, czyli odbytnicę. Jeszcze innym badaniem jest anoskopia, czyli wziernikowanie kanału odbytu i końcowego odcinka odbytnicy.

Wskazania i przeciwwskazania

Ze względu na to, iż rektoskopię wykonuje się w celach diagnostycznych i/lub terapeutycznych, wskazania do przeprowadzenia tego badania możemy podzielić na dwie grupy. Do wskazań diagnostycznych zaliczamy przede wszystkim:

• krwawienia z odbytu (także te utajone)
• ból lub świąd w okolicy odbytu
• problemy z wypróżnieniami (m.in. bezwiedne oddawanie stolca, daremne parcia na stolec), przewlekłe biegunki lub zaparcia
• sączenie wydzieliny z odbytu
• anemię o nieustalonej przyczynie

Na liście wskazań terapeutycznych znajdują się natomiast:

• usunięcie polipów
• usunięcie ciała obcego
• zahamowanie krwawienia z owrzodzeń bądź guzów

Istnieją także przeciwwskazania do rektoskopii. Są to przede wszystkim: zaostrzenie choroby Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, a także ciężkie choroby serca lub płuc. W sytuacji, w której lekarz chciałby pobrać wycinek do badania przeciwwskazaniem są także zaburzenia krzepnięcia krwi.

Rektoskopia - przygotowanie 

Rektoskopia jest badaniem, które wymaga od pacjenta specjalnego przygotowania. Na dwa dni przed wziernikowaniem odbytu należy zmienić dietę na półpłynną. Przyjmować można wówczas kisiele, zupy-kremy lub buliony, soki, budynie oraz oczywiście niegazowaną wodę. W tym czasie nie należy pić czarnej kawy, a także spożywać produktów barwiących stolec (jagód, buraków). Na badanie należy zgłosić się na czczo – wodę trzeba jednak przestać pić na około 4 godziny przed wziernikowaniem odbytu.

Przed badaniem należy także wykonać dwukrotnie tak zwaną wlewkę doodbytniczą, z wykorzystaniem preparatów dostępnych w aptece. Pierwszą wlewkę przeprowadza się późnym wieczorem dzień przed rektoskopią, drugą zaś w dniu wziernikowania, na około 2-3 godziny przed jego rozpoczęciem.

Przebieg badania

Przed rozpoczęciem wziernikowania odbytu pacjentowi wykonuje się lewatywę oraz badanie per rectum. Osoba badana musi przyjąć tak zwaną pozycję kolankowo-łokciową. Jeżeli z jakichś przyczyn nie jest to możliwe, dopuszcza się ułożenie lewoboczne, z przykurczonymi udami, nieco skręconym tułowiem i pośladkami lekko wysuniętymi poza brzeg stołu. Gdy pacjent jest już odpowiednio przygotowany, lekarz wkłada do jego odbytnicy wziernik uprzednio nasmarowany preparatem znieczulającym. Badanie diagnostyczne trwa kilka minut, zaś zabiegowe około kwadransa. Może towarzyszyć mu lekki ból, dyskomfort oraz uczucie parcia na jelito.

FAQ, czyli najczęstsze pytania o rektoskopię

• Jaka jest cena rektoskopii?

  Badanie, jakim jest rektoskopia diagnostyczna, kosztuje średnio 200 zł. Wziernikowanie z pobraniem wycinków to już zwykle wydatek w wysokości 300 zł. Średnia cena rektoskopii zabiegowej to natomiast około 270 zł.

• Czy rektoskopia boli?

  Rektoskopia z pewnością nie należy do przyjemnych badań, jednak aby zminimalizować dyskomfort pacjenta na wziernik nakłada się specjalny żel znieczulający. Mimo to podczas badania może wystąpić lekki ból.

• Czy można wykonać rektoskopię u dziecka?

  Jak najbardziej! Podczas gdy standardowy wziernik do rektoskopii ma od 20 do 30 cm długości i 2 cm średnicy, wziernik stosowany podczas rektoskopii u dzieci ma średnicę 1 cm.

• Jakie są powikłania po rektoskopii?

  Rektoskopia jest bezpiecznym badaniem, które wykonuje się nawet u dzieci i kobiet w ciąży. Poważne powikłania takie jak przekłucie jelita grubego zdarzają się bardzo rzadko. Czasami po wziernikowaniu może pojawić się lekkie krwawienie, jednak jeśli jest ono niewielkie, nie powinno być powodem do niepokoju.