Badanie ultrasonograficzne doskonale nadaje się do diagnostyki zmian w obrębie tkanek miękkich, w tym guzków zlokalizowanych w skórze lub tkance podskórnej, np. kaszaków. Duża dostępność, efektywność i niskie koszty tego badania są cechami, które uzasadniają jego częste zastosowanie do rozpoznawania wspomnianych zmian, w przeciwieństwie do innych metod obrazowania, np. rezonansu magnetycznego. USG jest preferowane ze względu na swoją dostępność, brak promieniowania jonizującego oraz możliwość oceny struktury i unaczynienia zmian w czasie rzeczywistym.
Zalety badania USG w diagnostyce kaszaków
Głównym atutem badania guzków podskórnych jest możliwość ich dokładnej lokalizacji, oceny kształtu, rozmiarów i stopnia ukrwienia (za pomocą opcji ultrasonografii dopplerowskiej), które pośrednio świadczą o łagodnym lub złośliwym charakterze badanych zmian. Ultrasonografia ułatwia również planowanie leczenia chirurgicznego lub małoinwazyjnego (nakłucie, zamrażanie, czyli krioterapia i laseroterapia).
Badanie USG kaszaka jest bezpieczne, nieinwazyjne i bezbolesne. Polega na przyłożeniu sondy ultrasonografu do zmienionego chorobowo miejsca na skórze w kilku płaszczyznach (podłużnie, poprzecznie i skośnie), umożliwiając tym samym dokładną ocenę kaszaka. Badanie trwa kilka minut i można je wykonać bezpośrednio przed usunięciem chirurgicznym.
Charakterystyka kaszaka w badaniu ultrasonograficznym

Kaszak jest zmianą łagodną, wypełnioną naskórkiem, fragmentami mieszków włosowych i łojem, zlokalizowaną w obrębie skóry właściwej. W badaniu ultrasonograficznym jest widocznie odgraniczającą się od otoczenia owalną i jednorodną echogenicznie strukturą (jednolita budowa guzka, bez rozrzedzeń i zagęszczeń obrazu ultrasonograficznego), która nie posiada unaczynienia (ocena unaczynienia jest możliwa dzięki opcji USG Doppler) ani nie nacieka tkanek miękkich leżących pod skórą, tylko je modeluje (odkształca).
Ponadto kaszak jest elastyczny, podatny na ucisk głowicy ultrasonografu i nie posiada zwapnień. Powyższe cechy są charakterystyczne dla kaszaka, ale mogą występować również w innych łagodnych zmianach skórnych, takich jak tłuszczaki czy włókniaki. Dlatego ważne jest różnicowanie kaszaków z innymi zmianami skórnymi, co może wymagać dalszej diagnostyki. Wszelkie odstępstwa od tych właściwości guzka powinny wzbudzać podejrzenie zmiany złośliwej i pogłębienie diagnostyki (biopsja i badanie histopatologiczne).
Znaczenie profilaktyki i potencjalne zagrożenia
Badanie USG przed wycięciem kaszaka jest bezpieczną, łatwą, niedrogą, a przede wszystkim skuteczną metodą obrazowania zmiany i umożliwia określenie jej ewentualnego złośliwego charakteru. Decyzja o usunięciu kaszaka powinna być podejmowana indywidualnie i w konsultacji z lekarzem, ponieważ nie każdy kaszak wymaga usunięcia.
Korzyści z wykonania badania USG przed usunięciem kaszaka:
- bezpieczeństwo,
- łatwość wykonania,
- niski koszt,
- skuteczność w określaniu charakteru zmiany.
Nawet gdy kaszak przebiega bezobjawowo, może w przyszłości ulec nadkażeniu lub zmianie charakteru z łagodnego na złośliwy, stanowiąc tym samym poważne zagrożenie dla zdrowia pacjenta. Warto zatem wykonać badanie ultrasonograficzne i rozważyć usunięcie zmiany, nie tylko ze względów estetycznych, ale i profilaktycznie, w celu ochrony przed rozwojem poważnych chorób ogólnoustrojowych.
Koszt i dostępność badania USG

Standardowe badanie USG tkanek miękkich to wydatek około 250 zł. Wykonanie badań USG Doppler to dodatkowe około 50-100 zł. Ze względu na dużą ilość gabinetów świadczących badania ultrasonograficzne dostęp do nich jest łatwy, a czas oczekiwania na badanie krótki.
Warto również wspomnieć, że niektóre ośrodki oferują możliwość wykonania badania USG w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, co może wpłynąć na obniżenie jego kosztów dla pacjenta. Niezależnie od formy finansowania, badanie to jest szeroko dostępne, a jego wyniki są nieocenione w kontekście dalszego postępowania terapeutycznego.
Źródła:
- Nazarian L. K., "The top 10 reasons musculoskeletal sonography is an important complementary or alternative technique to MRI", American Journal of Roentgenology, 2008
- Stefano Bianchi, Carlo Martinoli, "Skin and subcutaneous tissue", Ultrasound of the Musculoskeletal System (Springer), 2016
- p. red. Bogdana Pruszyńskiego, "Diagnostyka obrazowa", PZWL, wydanie II, 2005