Bonviva - lek na osteoporozę

Osteoporoza jest chorobą szkieletu przebiegającą ze ścieńczeniem i osłabieniem kości, która występuje często u kobiet po menopauzie, chociaż może wystąpić również u mężczyzn. W okresie menopauzy kobiece jajniki przestają produkować hormon żeński estrogen, który korzystnie wpływa na kości. Po menopauzie następuje utrata masy kostnej, kości stają się słabsze i łatwiej ulegają złamaniom. Tzw. złamania osteoporotyczne najczęściej dotyczą kręgosłupa, kości przedramienia i szyjki kości udowej, ale mogą wystąpić również w innych lokalizacjach.

Osteoporoza może także wystąpić u mężczyzn i kobiet długo przyjmujących steroidy, które mogą wpłynąć na wytrzymałość kości. U wielu pacjentów choroba nie daje żadnych objawów, jednak mimo to podlegają oni ryzyku złamań kości, które są osłabione przez osteoporozę. Innymi czynnikami sprzyjającymi rozwojowi osteoporozy są także:

• zła dieta (głównie mała podaż wapnia, witaminy D, niedożywienie)
• palenie tytoniu
• nadużywanie alkoholu
• mała aktywność fizyczna
• niedostateczna ekspozycja na światło słoneczne.

Działanie leku Bonviva i zastosowanie w osteoporozie

Istotą farmakologicznego leczenia osteoporozy jest dążenie do zmniejszenia ryzyka złamań kości, co osiąga się poprzez pobudzanie osteoblastów oraz hamowanie osteoklastów (komórek mających zdolność rozpuszczania i resorpcji tkanki kostnej). Oprócz preparatów wapnia i witaminy D3 stosuje się leki zawierające substancje z grupy bifosforanów, mające zdolność hamowania resorpcji kości.

Lekiem z grupy bifosforanów jest Bonviva produkowana przez szwajcarski koncern farmaceutyczny. Po akceptacji Komitetu ds. Produktów Leczniczych Stosowanych u Ludzi (CHMP) preparat został w 2004 r. dopuszczony przez Komisję Europejską do obrotu na terenie całej Unii Europejskiej.

Bonviva dostępna jest w postaci tabletek (2,5 mg, 150 mg) lub roztworu do wstrzyknięć w napełnionych fabrycznie strzykawkach (3 mg/3 ml). Substancją czynną preparatu jest kwas ibandronowy (acidum ibandronicum). Stosuje się go w leczeniu osteoporozy u kobiet po menopauzie, u których występuje ryzyko złamań. W badaniach klinicznych pacjentów przyjmujących Bonviva wykazano wzrost gęstości kości w kręgosłupie oraz kości udowej oraz przeciwzłamaniowy efekt działania w zakresie kręgosłupa, a u osób z zaawansowaną osteoporozą – także w zakresie złamań pozakręgosłupowych.

Aktualne wytyczne kliniczne

Aktualne wytyczne kliniczne (np. Międzynarodowej Fundacji Osteoporozy – IOF) podkreślają skuteczność terapii bifosfonianami jako leczenia pierwszego rzutu, zwłaszcza u pacjentek w okresie pomenopauzalnym z dużym ryzykiem złamań. Bonviva nadal pozostaje wyborem terapeutycznym dzięki możliwości stosowania w formie doustnej i iniekcyjnej oraz udowodnionej skuteczności w profilaktyce złamań kręgów.

Stosowanie leku Bonviva – dawkowanie i zalecenia

Lek dostępny jest wyłącznie na receptę, a kurację zleca lekarz-ortopeda po badaniu gęstości kości. Można go podawać doustnie (jedna tabletka 2,5 mg codziennie lub jedna tabletka 150 mg co miesiąc) albo we wstrzyknięciu dożylnym (3 mg raz na trzy miesiące). Uzupełniająco zalecane jest stosowanie witaminy D i wapnia, jeżeli ich zawartość w diecie nie jest wystarczająca. Tabletki należy zawsze przyjmować po całonocnym okresie niejedzenia (min. 6 godzin) na jedną godzinę przed śniadaniem i popijać pełną szklanką wody. Po przyjęciu preparatu Bonviva przez jedną godzinę nie należy przyjmować pozycji leżącej.

Wskazówki dotyczące przyjmowania leku

Ważne jest przestrzeganie schematu dawkowania oraz zaleceń dotyczących spożycia, ponieważ niewłaściwe stosowanie może zmniejszyć skuteczność terapii. Preparat należy przechowywać w temperaturze pokojowej, z dala od wilgoci i światła.

Działania niepożądane i środki ostrożności

Wśród możliwych działań niepożądanych leku wymieniane są m.in. dyspepsja (zgaga, niestrawność), nudności, biegunki i bóle brzucha. Przy wstrzyknięciach dożylnych obserwowano także bóle stawów, bóle mięśni i objawy grypopodobne, jednak zazwyczaj występują one tylko po pierwszej injekcji.

Pacjenci z chorobami przełyku, trudnościami w połykaniu, hipokalcemia (niedobór wapnia we krwi) oraz ciężkimi zaburzeniami nerek powinni skonsultować z lekarzem możliwość stosowania Bonviva. Przed rozpoczęciem terapii zaleca się uzupełnienie poziomu wapnia i witaminy D oraz kontrolę czynności nerek, zwłaszcza w przypadku iniekcji dożylnych.

Bezpieczeństwo terapii

W 2023 roku Europejska Agencja Leków (EMA) ponownie potwierdziła korzystny profil bezpieczeństwa bifosfonianów, w tym ibandronianu, przypominając jednak o konieczności monitorowania pacjentów pod kątem poważnych powikłań, takich jak martwica żuchwy czy atypowe złamania kości udowej.

Dostępność i cena leku Bonviva

Bonviva nie podlega refundacji w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, a jej cena w aptekach wynosi ok. 42 zł za tabletkę 150 mg oraz ok. 375 zł za jedną ampułko-strzykawkę do terapii dożylnej (3 ml/3 mg).

W przypadku pacjentów z ograniczonym dostępem finansowym do leczenia, lekarze mogą rozważyć alternatywne bifosfoniany refundowane przez NFZ, takie jak alendronian lub ryzedronian, które również wykazują skuteczność w leczeniu osteoporozy, choć mogą mieć inny profil tolerancji i stosowania.

Na rynku dostępne są także odpowiedniki (leki generyczne) zawierające kwas ibandronowy, które mogą być tańszą alternatywą dla Bonviva, jednak decyzja o ich stosowaniu powinna być zawsze podejmowana indywidualnie przez lekarza prowadzącego, z uwzględnieniem historii medycznej pacjenta.