Implant jądra – wszystko, co warto wiedzieć

Początki zabiegów implantacji protez jąder sięgają lat czterdziestych XX wieku, kiedy to amerykańscy lekarze Girsdansky i Newman opisali pierwszy przypadek wszczepienia pacjentowi który stracił jądro w wyniku wypadku protezy wykonanej z vitalium, czyli stopu kobaltu, chromu, molibdenu i niklu. W następnych latach testowano też implanty wykonane z leucytu (minerał z grupy krzemianów), szkła, akrylu i polietylenu – jednak nie przynosiły one satysfakcjonujących rezultatów.

Poszukiwania materiału obojętnego dla tkanek, który jednocześnie posiadał odpowiednie właściwości mechaniczne, był łatwy w obróbce i dezynfekcji, doprowadziły na początku lat 60. do wyprodukowania implantów z litej gumy silikonowej a w latach 70. implantów wypełnionych żelem silikonowym (analogicznie jak implanty piersi) o konsystencji zbliżonej do naturalnej. Obecnie, wraz z implantami wypełnionymi solą fizjologiczną, stały się one obowiązującym standardem.

Na przestrzeni ostatnich dekad udoskonalono techniki chirurgiczne, dzięki czemu zabieg jest dziś mniej inwazyjny, a ryzyko powikłań – jeszcze niższe. Aktualne wytyczne międzynarodowych towarzystw urologicznych wskazują, że implantacja protez jąder może być rozważana również u pacjentów, którzy nie akceptują swojego wyglądu po orchidektomii, nawet jeśli brak jądra nie powoduje bezpośrednich problemów zdrowotnych.

Wskazania i przebieg zabiegu

Brak lub niedorozwój jąder to problem nie tylko medyczny, ale w znacznej części również estetyczny i psychologiczny, powodujący u dotkniętych nim mężczyzn obniżone poczucie własnej wartości, atrakcyjności a nawet stany depresyjne. Implantacja protez lub protezy jądra jest sposobem na odtworzenie naturalnego wyglądu worka mosznowego i tym samym poprawę samopoczucia i komfortu życia pacjenta.

Najczęstszymi wskazaniami do zabiegu są:

• pierwotny brak lub niedorozwój jądra,
• amputacja w przebiegu leczenia onkologicznego,
• nieodwracalne uszkodzenie w wyniku urazu lub stanu zapalnego.

Przebieg operacji

Procedura wszczepienia implantu jest zabiegiem stosunkowo prostym, dającym dobre efekty i obarczonym minimalnym ryzykiem powikłań. Przeprowadzana jest zwykle w znieczuleniu miejscowym nasiękowym z użyciem 1-2% roztworu ligocainy i trwa ok. 30-40 minut.

Worek mosznowy jest nacinany z boku u podstawy w celu wytworzenia loży do której wprowadzany jest następnie implant. Po umieszczeniu, zależnie od wybranej techniki operacyjnej, jest on mocowany szwem do dna moszny lub pozostawiany "luzem", a moszna zszywana i opatrywana.

Dobór odpowiedniego implantu

Ważnym aspektem zabiegu jest dobranie odpowiedniego rozmiaru protezy, zbliżonego do rozmiaru drugiego jądra – ustalany jest on poprzez badanie USG moszny przy uwzględnieniu takich czynników jak wielkość i rozciągliwość tkanek oraz wiek pacjenta.

Nowoczesne podejście do kwalifikacji pacjentów zakłada także konsultację psychologiczną. Część ośrodków rekomenduje rozmowę ze specjalistą, aby upewnić się, że pacjent ma realistyczne oczekiwania wobec efektów zabiegu i jest w pełni świadomy możliwych ograniczeń oraz powikłań.

Rodzaje implantów jądra

Obecnie na polskim rynku oferowane są protezy jądra wypełnione żelem silikonowym (Nagor, Silimed, Eurosilicone), elastomerem silikonowym (Nagor, Silimed) oraz solą fizjologiczną (Mentor) – wszystkie dostępne są w kilku wymiarach i wyposażone w specjalny zaczep umożliwiający przyszycie do tkanek moszny.

Rodzaje implantów dostępnych na rynku:

• Implanty wypełnione żelem silikonowym,
• Implanty wykonane z elastomeru silikonowego,
• Implanty wypełnione solą fizjologiczną.

W ostatnich latach prowadzone są badania nad nowymi materiałami biokompatybilnymi, które mogą jeszcze lepiej odwzorowywać naturalną sprężystość i ciężar jądra. Część z nich znajduje się w fazie testów klinicznych i może w przyszłości poszerzyć dostępne opcje dla pacjentów.

Pacjenci coraz częściej pytają również o możliwość personalizacji implantu, tak aby był on jak najbardziej dopasowany do anatomicznych cech ciała. W niektórych krajach testowane są rozwiązania oparte na technologiach druku 3D, choć nie są one jeszcze dostępne w rutynowej praktyce.

Implant jądra – cena i refundacja

Wszczepienie protezy jądra jest formalnie zabiegiem refundowanym przez NFZ, ale wycena procedury nie pokrywa kosztów zakupu implantu, ani kosztów wykonania operacji i hospitalizacji, dlatego też zdecydowana większość oddziałów urologicznych w Polsce nie przeprowadza tej operacji. Usługa jest natomiast oferowana przez kliniki i szpitale prywatne.

W Katowicach w Klinice Chirurgii Mazan koszt zabiegu zaczyna się od 5500 zł. Natomiast w Centrum Medycznym T&T Medical we Wrocławiu jest to cena od 3500 zł.

Według aktualnych doniesień pacjenci w Europie Zachodniej i USA coraz częściej korzystają z prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych, które częściowo pokrywają koszt operacji. W Polsce takie rozwiązanie nie jest jeszcze szeroko dostępne, ale można spodziewać się zmian w tym zakresie wraz z rozwojem rynku prywatnej opieki medycznej.