Na występowanie nietrzymania moczu u kobiet wpływ ma wiele czynników. Zaliczamy do nich m.in.:
- wielokrotne ciąże i porody naturalne,
- procesy związane ze starzeniem się organizmu,
- otyłość.
Wyróżnianych jest kilka postaci zaburzenia, wśród których dominuje forma wysiłkowa, w której niepożądane, niezależne od woli mikcje pojawiają się na skutek choćby kaszlu czy kichnięcia. W leczeniu nietrzymania moczu wyróżnia się procedury zabiegowe oraz zachowawcze - te drugie zazwyczaj stanowią terapię pierwszego rzutu.
Poza zmianami przyzwyczajeń oraz modyfikacją diety i stosowaniem preparatów farmakologicznych, istnieją specjalne ćwiczenia na nietrzymanie moczu, które mogą łagodzić objawy choroby.
Nietrzymanie moczu - ćwiczenia mięśni Kegla
Trening mięśni dna miednicy zawdzięczamy pochodzącemu ze Stanów Zjednoczonych ginekologowi. Arnold Kegel pod koniec lat 40. XX wieku opracował programy ćwiczeniowe, których wykonywanie miałoby sprawić, że pacjentka zostanie wyleczona z nietrzymania moczu.
A zatem czym są mięśnie Kegla? Struktury te stanowią element przepony moczowo-płciowej, tworu zaangażowanego w proces kontroli oddawania moczu. Ich osłabienie skutkować może pojawianiem się mimowolnych wycieków moczu.
Celem ćwiczeń mięśni dna miednicy jest ich wzmocnienie, dzięki czemu zwiększeniu ulega świadoma kontrola procesu mikcji. Ćwiczenia mięśni Kegla mogą być również stosowane w przypadkach nietrzymania moczu związanych z innymi przyczynami, takimi jak osłabienie mięśni dna miednicy po operacjach.
Ćwiczenia na nietrzymanie moczu krok po kroku
Przed rozpoczęciem treningu niezbędne jest zlokalizowanie struktur, które będą ulegały napinaniu. Można to zrobić podczas oddawania moczu: w tym celu należy przerwać jego strumień.
Innym sposobem jest umieszczenie przez pacjentkę palców w obrębie pochwy, a następnie próba zaciśnięcia mięśni w sposób odpowiadający wcześniej opisanej czynności. Towarzyszące obu aktywnościom uczucie odpowiada temu, które powinno się pojawiać w trakcie ćwiczeń na nietrzymanie moczu.
W przypadku problemów bądź braku pewności co do tego, czy napinane są właściwe mięśnie, pacjentka może poprosić o pomoc swojego ginekologa. Fizjoterapeuci mogą również odegrać istotną rolę w nauce i monitorowaniu ćwiczeń mięśni Kegla, oferując profesjonalne wsparcie.
Ćwiczenia mięśni dna miednicy – jak je wykonywać i kiedy pojawiają się efekty?
Istnieje wiele różnych programów ćwiczeń mięśni Kegla. Urology Care Foundation proponuje, by wykonywać naprzemienne skurcze i rozkurcze trwające po 5 do 10 sekund i powtarzać te czynności do 45 razy. Sesje powinny być powtarzane dwukrotnie w ciągu dnia, np. rano i w godzinach wieczornych.
Ćwiczenia na nietrzymanie moczu wykonywać można w różnych pozycjach i w zasadzie w dowolnym czasie: trening nie może być zauważony przez osoby postronne, wobec czego nie ma przeciwwskazań do jego podejmowania w takich sytuacjach jak jazda autobusem czy stanie w kolejce sklepowej.
Aby osiągnąć efekty leczenia nietrzymania moczu poprzez ćwiczenia mięśni dna miednicy, niezwykle istotne są cierpliwość i systematyczność. Jak podaje Urology Care Foundation, pierwsze zauważalne zmiany pojawiają się po około 6 tygodniach.
Na znaczną poprawę trzeba poczekać nawet 3 miesiące lub dłużej. Aby cieszyć się z wyzwolenia od nietrzymania moczu, ćwiczeń nie należy przerywać: ich zaniechanie grozi nawrotem dolegliwości. W niektórych przypadkach, takich jak infekcje dróg moczowych, ćwiczenia te mogą być przeciwwskazane, dlatego zawsze warto skonsultować się z lekarzem przed ich rozpoczęciem.
Inne formy terapii zachowawczej mogą wspierać efekty ćwiczeń Kegla:
- biofeedback,
- elektrostymulacja,
- odpowiednie nawodnienie,
- unikanie substancji drażniących pęcherz, takich jak kofeina czy alkohol.,
- utrzymanie prawidłowej masy ciała,
- regularna aktywność fizyczna (np. ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha i pośladków),
- fizjoterapia uroginekologiczna,
- trening pęcherza (planowane wizyty w toalecie w określonych odstępach czasu),
- odpowiednia dieta bogata w błonnik (zapobieganie zaparciom, które nasilają objawy),
- unikanie palenia tytoniu (kaszel przewlekły osłabia mięśnie dna miednicy).
Skuteczność ćwiczeń Kegla w leczeniu nietrzymania moczu u kobiet i mężczyzn
Regularnie wykonywane ćwiczenia mięśni Kegla pozwalają osiągnąć stosunkowo dobre rezultaty. Według podręcznika "Położnictwo i ginekologia" pod red. G.H. Bręborowicza, opisywana terapia pozwala złagodzić dolegliwości związane z nietrzymaniem moczu u 54 do nawet 95% pacjentek.
Ćwiczenia Kegla mogą być również skuteczne u mężczyzn:
- problemy z inkontynencją,
- stosowanie tych samych technik ćwiczeń co u kobiet.
Panowie mający problem z inkontynencją również mogą skorzystać z treningu mięśni Kegla. Ćwiczenia na nietrzymanie moczu u mężczyzn wyglądają bowiem dokładnie tak samo.
Posłuchaj artykułu:
- Artykuł "Ćwiczenia na nietrzymanie moczu" jest dostępny w formie audio z lektorem - posłuchaj teraz (06:49 minuty)
Źródła:
- Magdalena Emilia Grzybowska, Tomasz Rechberger , Andrzej Wróbel i in., "Rekomendacje Sekcji Uroginekologii Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące leczenia nieneurogennnego pęcherza nadreaktywnego u kobiet", Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, tom 6, nr 1, 42-60, 2021
- EJC Hay-Smith i in., "Pelvic floor muscle training for urinary incontinence in women", Cochrane Database of Systematic Reviews, 2018
- A. Fricke i in., "Exercise Interventions to Improve Pelvic Floor Muscle Functioning in Older Women With Urinary Incontinence" (journals.lww.com), Journal of Women's Health Physical Therapy 45(3), 115-125, 2021
- Ying Sheng, Janet S. Carpenter, James A. Ashton-Miller, Janis M. Miller, "Mechanisms of pelvic floor muscle training for managing urinary incontinence in women: a scoping review", BMC Women's Health, 22(161), 2022
-
4.2/5 (opinie 11)